Édith Piaf

D Édith Piaf, bürgerlig Édith Giovanna Gassion, (* 19. Dezämber 1915 z Bariis; † 10. Oktober 1963 z Plascassier, noch dr Doodesurkunde 11. Oktober 1963 z Bariis) isch e wältbekannti französischi Chansonsängere gsi.

Lääbe ändere

D Édith Piaf isch 1915 im Bariiser Kwardier Belleville uf d Wält cho. Iiri Mueter Anita Maillard isch e Sängere in Kaffihüüser gsi und wo si d Edith verloo het, isch die bi iire Groossmüetere ufgwaggse. 1919 het si en Augehornhutentzündig überchoo und isch blind worde. Zwäi Joor spööter het si mit dr Groossmueter e Wallfahrt zur Häilige Therese uf Lisieux gmacht und het wider chönne gsee. Wo si zääni gsi isch, het si uf dr Strooss afo singe. Mit fuffzääni het si iire Vater verloo und isch churz druf vom Kabarettbsitzer Louis Leplée entdeckt worde und het aagfange, as Chanteuse in sim Kabarett afo schaffe. Dr Leplée het er e au dr Naame „la môme piaf“ (dr chlii Spatz) gee.

Am 11. Februar 1933 isch iiri Dochder Marcelle uf d Wält choo. Si isch bi iirem Vater Louis Dupont ufgwaggse und isch zwäijöörig an ere Hirnhutentzündig gstorbe.

1935 het d Édith Piaf iire ersti Blatte ufgnoo. Wo churz druf dr Leplée ermordet worden isch, isch si aaklagt worde, ass si vom Verbräche gwüsst häig. Si isch freigsproche worde und het denn bis 1937 in dr Browinz gläbt.

Dr Raymond Asso het ere zum groosse Durchbruch verschafft. Si isch in ganz Öiropa ufdräte und het e Hufe Schallblatte ufgnoo.

Wääred em Zwäite Wältchrieg und dr dütsche Bsatzig isch si z Bariis bliibe. Si het Konzärt für Chriegsgfangeni gee und e baar Soldate ghulfe, z flüchte. In dere Zit het si e Verheltnis mit em Chansonnier Yves Montand gha und iim mit sinere Karriere ghulfe.

Iir ganzes Lääbe lang het d Piaf Brobleem mit dr Gsundhäit ghaa. 1949 het si chronische rheumatoide Arthritis üüberchoo und starki Medikamänt gnoo und vo deene abhängig worde. Drzue het si au gsoffe. Sie het immer wider Entziejigskuure gmacht und isch siibe mol operiert worde.

Si het en Affääre mit em Velorennfaarer Louis Gérardin ghaa, wo spööter gsäit het, ass zwäi Dääg und zwäi Nächt mit dr Piaf aasträngender sige as en Etappe in dr Tour de France.^[1]

1952 het d Piaf dr franzöösisch Sänger Jacques Pills (bürgerlige Naame: René Ducos) ghürootet und het sich 1956 wider lo schäide. Am Ändi vo de 1950er Joor isch bin ere Chräbs diagnostiziert worde, si isch aber witer ufdräte. Sie het denn e churzi Liebesaffääre mit em Chansonsänger Georges Moustaki ghaa, wo vil jünger gsi isch. Dä het für d Piaf s bekannte Chanson Milord gschriibe, wo denn iir gröösst Hit worde isch.

S Graab vo dr Édith Piaf uf em Cimetière du Père Lachaise

1962 het si dr Sänger Théo Sarapo ghürootet, wo zwanzig Joor jünger gsi isch und dr letscht grooss Skandal in iirem Lääbe usglööst. Im Summer 1963 isch d Piaf schweer chrank gsi und het z Plascassier, in dr Nööchi vo Grasse gwoont und isch dört am 10. Oktober 1963 gstorbe. Dr Sarapo het iiri Liiche häimlig uf Bariis gnoo und dr Arzt vo dr Piaf het e falsche Doodesschiin usgstellt, so dass si offiziell am 11. Oktober 1963 z Bariis gstorbe isch.

40'000 Lüt si zum Begrääbnis uf em Cimetière du Père Lachaise choo. No hüte schmücke d Lüt iir Graab die ganz Zit mit früsche Blueme^[2] Im chliine Édith-Piaf-Museum z Bariis (Rue Crespin du Gast) cha mä persöönligi Suwenir, e Chläid und iiri Sammlig vo Borzellan go bschaue.

Wärk ändere

Zu dr Piaf iire erfolgriichste Lieder ghöre:

1946: La vie en rose
1946: Les Trois Cloches (gsunge a cappella zämme mit Les Compagnons de la Chanson, won e männlige Folklor-Chor gsi isch)
1949: Hymne à l’amour
1951: Padam… Padam…
1954: Sous le ciel de Paris
1956: Les amants d’un jour
1957: La foule
1959: Milord
1960: Non, je ne regrette rien

Si het mee as 200 Lieder uf Schallblatte ufgnoo und dr musikalisch Noochwuggs vo Frankriich gförderet. Si het under anderem groossen Iifluss ghaa uf d Karriere vom Charles Aznavour, Gilbert Bécaud, Eddie Constantine, Yves Montand, Georges Moustaki, Jacques Pills und Francis Lai.

Litratuur ändere

Marc Bonel: Édith Piaf. Le temps d’une vie. Edition de Fallois, Paris 1993, ISBN 2-87706-189-2 (französisch)
Philippe Crocq, Jean Mareska: La vie pas toujours rose d’Édith Piaf. Editions du Rocher, Paris/Monaco 2007, ISBN 2-268-06108-6 (französisch)
Matthias Henke: Edith Piaf. „Süchtig nach Sehnsucht!“ List, München 2002, ISBN 3-612-26516-4
Monique Lange: Edith Piaf. Die Geschichte der Piaf, ihr Leben in Texten und Bildern. Insel, Frankfurt 2007, ISBN 3-458-32216-7
André Larue: Edith Piaf. L’amour toujours. Lafon, Paris 1993, ISBN 2-908652-97-8 (französisch)

Filmbiografie ändere

Joor	Filmditel	Produkzionsland	Reschissöör	Piaf-Darstellere	Notize
1973	Der Spatz von Paris – Edith Piaf	Frankreich Frankriich Vereinigte Staaten Vereinigti Staate	Guy Casaril	Brigitte Ariel
1983	Edith und Marcel	Frankreich Frankriich	Claude Lelouch	Évelyne Bouix
1984	Piaf	Vereinigte Staaten Vereinigti Staate		Jane Lapotaire	TV
1994	Une brève rencontre: Édith Piaf	Frankreich Frankriich	Michel Wyn	Sophie Arthur	TV
2007	La vie en rose	Frankreich Frankriich	Olivier Dahan	Marion Cotillard	Oscar für die besti Hauptdarstellere und s beste Meikeup