Dr Christian Thomasius (* 1. Januar 1655 z Leipzig; † 23. Septämber 1728 z Halle (Saale)) isch e dütsche Jurist und Filosoof gsi. Er gältet as äine vo de Wäägberäiter vo dr Ufkläärig in Dütschland. Dr Thomasius het e humaani Stroofornig im Sinne vo dr Ufkläärig propagiert. Er het eso wääsentlig drzue biidräit, ass d Häxebrozäss und d Foltere abgschafft worde si.

Dr Christian Thomasius, Bordret vom Johann Christian Heinrich Sporleder

Wärk ändere

In dr Zitschrift Monats-Gespräche het er vo 1688 bis 1690 kritischi Besprächige vo Büecher uusegee, bis si zuedoo worden isch wil sich Dänemark beklagt het, und dr Thomasius het uf Berlin müesse flüchde. Er het juristischi und filosofischi Schrifte veröffentlig, drunder Summarischer Entwurff Derer Grund-Lehren/ Die einem Studioso Iuris zu wissen/ und auff Universitäten zu lernen nöthig[1] , De crimine magiae (1701), won er din gforderet het, ass alli Häxebrozäss abgschafft wurde und daas zun ere Zit, wo an Universisääte d Häxeleer immer no ‹wüsseschaftlig› bedriibe worde isch, Selecta Feudalia (1708), won er din gege d Gültigkäit vom römische Rächt in Dütschland kämpft het und Institutiones iurisprudentiae divinae und Fundamenta iuris naturae et gentium, won er din sini politische Theorie beschriibe het.

Litratuur ändere

  • Ernst Bloch: Christian Thomasius, ein deutscher Gelehrter ohne Misere. Frankfurt/M.: Suhrkamp, 1968
  • Christoph Bühler: Die Naturrechtslehre und Christian Thomasius (1655–1728). Regensburg: Roderer, 1991, ISBN 3-89073-524-X
  • Max Fleischmann: Christian Thomasius: Leben und Lebenswerk. Aalen: Scientia-Verl., 1979 (Repr. d. Ausg. Halle 1931), ISBN 3-511-00587-6
  • Ernst Fischer; Wilhelm Haefs; York-Gothart Mix (Hrsg.): Von Almanach bis Zeitung. Ein Handbuch der Medien in Deutschland 1700–1800. München. Verlag C.H. Beck 1999, ISBN 3-406-45476-3
  • Manfred Hammes: Hexenwahn und Hexenprozesse. S. Fischer Verlag, Frankfurt 1977
  • Bernd Kettern: THOMASIUS, Christian. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 11, Herzberg 1996, ISBN 3-88309-064-6, Sp. 1427–1433.
  • Martin Kühnel: Das politische Denken von Christian Thomasius: Staat, Gesellschaft, Bürger. Berlin: Duncker & Humblot, 2001, ISBN 3-428-10260-6
  • Volker Ladenthin: Wenn Unterricht und Erziehung zur Sprache kommen. Beispiele „Sprachkritischer Didaktik“ bei Ch. Thomasius und J.M. Sailer. In: Vierteljahrsschrift für wissenschaftliche Pädagogik 70 (1994), S. 303–321
  • Ernst Landsberg: Thomasius, Christian. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 38, Duncker & Humblot, Leipzig 1894, S. 93–102.
  • Rolf Lieberwirth: Christian Thomasius. Sein wissenschaftliches Lebenswerk. Eine Bibliographie. Hermann Böhlaus Nachfolger, Weimar 1955.
  • Werner Schneiders, Naturrecht und Liebesethik. Zur Geschichte der praktischen Philosophie im Hinblick auf Chr. Thomasius, Hildesheim 1971
  • Werner Schneiders: Christian Thomasius, 1655–1728: Interpretation zu Werk und Wirkung, Hamburg: Meiner, 1989, ISBN 3-7873-0922-5
  • Peter Schröder: Christian Thomasius zur Einführung. Hamburg: Junius-Verl., 1999, ISBN 3-88506-997-0
  • Gerhard Simson: Christian Thomasius. Der Sieger über den Hexenwahn. In: Einer gegen alle, Verlag C.H. Beck, München 1972, ISBN 3-406-02681-8
  • Rudolf Stöber: Deutsche Pressegeschichte. Konstanz. UVK Verlagsgesellschaft 2005. ISBN 3-8252-2716-2
  • Friedrich Vollhardt (Hrsg.): Christian Thomasius (1655–1728): neue Forschungen im Kontext der Frühaufklärung. Tübingen: Niemeyer, 1997, ISBN 3-484-36537-4
  • Irmgard Wedemeyer: Das Menschenbild des Christian Thomasius. Göttingen, Univ. Diss., 1955
  • Manfred Wilde: "Christian Thomasius im Spannungsfeld der späten Hexenprozesse in Kursachsen und in Brandenburg. In: Christian Thomasius (1655-1728). Gelehrter Bürger in Leipzig und Halle. Abhandlungen der Sächsischen Akademie der Wissenschaften zu Leipzig - Philologisch-historische Klasse, Band 81, Heft 2, Leipzig/Stuttgart 2008, S. 141-154, ISBN 978-3-7776-1661-2

Weblingg ändere

  Commons: Christian Thomasius – Sammlig vo Multimediadateie
Bibliografie
Primärteggst
Sekundärlitratuur

Fuessnoote ändere

  1. Christian Thomasius: Summarischer Entwurff Derer Grund-Lehren/ Die einem Studioso Iuris zu wissen/ und auff Universitäten zu lernen nöthig / nach welchen D. Christian Thomas. Künfftig/ so Gott will Lectiones privatissimas zu Halle/ in vier unterschiedenen Collegiis anzustellen gesonnen ist. Rengerischer Buchladen, Halle 1699..
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Christian_Thomasius“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.