Harfe
D' Harfe ghört zue de Saiteninschtrument. Si isch eins vo de älteschte Musikinschtrument vo de Menschheit un cha scho um öbbe 3000 v. Chr. z' Mesopotamie un z' Ägypte nochgewiise wärde.
| Harfe | |
|---|---|
| ital.: arpa, frz.: harpe, engl.: harp | |
 | |
| Klassifikation | Saiteninstrument Zupfinstrument |
| Donumfang |  (Konzärtharfe) |
| Notation | nittransponierend per Violin- und Bassschlüssel |
| Verwandti Instrumänt | Çeng Konghou Lyra |
Unter de drei Grundtype vo de Saiteninschtrument (Harfe, Zither un Lute) isch d' Harfe charakterisiert als en Inschtrument, wo d' Saite sänkrächt (Winkelharfe) odr abgschrägt un in ere Koordinate sänkrächt an de Resonzdecki ziehn un si dodurch in Schwingig versetze (Zither: d Saite lige parallel zuer Resonanzdecki, d Schwingigsübertragig isch indirekt übr de Rahme; Lute: d Saite lige ebefalls parallel, d Schwingigsübertragig erfolgt durch de Schteg uf d' Resonanzdecki).
Gschicht ändere
D' Harfe isch weltwit sehr verbreitet. Abbildige vo Harfe git s z Ägypte sit em Alte Riich (3. Johrduusig v. Chr.) Im nördliche Europa (im Gegesatz zuem Mittelmeerruum, Medialib) erschiine di erschte Abbildige vo Harfe z'Irland um 800 n. Chr. Säli Harfe bilde mit ihre Charakterischtika (gschwungene Hals, abgschrägti Saiteaordnig) de Grundtypus vo allene hüt weltwiit gebrüchliche Harfe.
Di älteschti erhalteni europäischi Harfe vo öbbe 1400 isch benannt noch em legendäre irische König Brian Boru un het e Korpus, wo us eim einzige Schtamm beitelt isch, un cha im Museum z' Dublin agluegt werde. Si isch immer no schpilbar un dient hüt no Harfebauer us de ganze Welt als Blaupaus für immer neueri Harfekonschtruktione.
Clarsach ändere
Damaligi Harfe hen no e Beschpannig mit Metallsaite gha un sin mit de Fingernägel zupft worde. Duregsetzt het sich abr schpöter d' Clarsach (vo irisch cláirseach "Harfe", Usschproch: /ˈklɑːr´ʃəx/), wo mit Darmsaite (hüt meischtens Nylon) beschpannt sin un mit de Fingerkuppe kräftig agschlage wird. Metallbesaiteti Harfe git 's hüt numme no als historischi Inschtrument bzw. als Nochbaute vo nene. In de witere Entwicklig vom Inschtrumentebau hen si ke maßgeblichi Rolle meh gschpilt.
Hokeharfe ändere
D' Harfe isch traditionell e diatonischs Inschtrument, wo uf ei Tonart igschtimmt isch. Um schnell d' Tonart wächsle z' chönne, isch ab em 15te Johrhundert unterhalb vo de Stimmwirbel e Hoke abrocht worde, wo di einzelne Saite demit so verchürzt un um jewils ei Halbton erhöht het wärde chönne. Drmit loße sich mehreri Tonarten schpile, abr nit d' Tonart während em Schpil wächsle. Bi hütige Hokeharfe sin di urschprüngliche eifache Hoke durch Harfemechanike usduscht worde, de Name isch abr glich bliebe.
Lueg au ändere
Weblink ändere
Commons: Harfe – Sammlig vo Multimediadateie