Dialäkt: Ùndertòggeborg

Modalverb sind Zitwörter wo de Modus vomene andere Verb veränderet, maist inere Bidütig vo Zwang, Erlaubnis, Wille oder Fähigkait. S Hoptverb stoot debi im Infinitiv oni as Präpsition z vorane stoot. Si chömet i allne Germanische Sprooche vor und wiiset Bsunderhaite i de Konjugation uuf. Well si im Präsenz wie Präterita konjugieret, nennt mer si au Präteritopräsentia. Zu dene ghört ono s Verb wüsse, degege ghört s Modalverb wöle nöd dezue, es flektiert nämli as anzigs Verb im Präsenz wienen Konjunktiv.

Modalverbe im Alemannische ändere

Im Alemannische gitses sechs Modalverbe: chöne, möge, wöle, söle, töre/dörfe, müesse. Vo dene hend ainigi Churzforme, wo för Churzverbe typisch sind. S Partizip Präteritum luutet immer gliich wie de Infinitiv und di erst Person Singular und die dritt Singular sind identisch.

Modalverbe
Infinitiv Singular Plural Subjunktiv Konjunktiv Partizip Modifikation vom Hoptverb
chöne cha : chasch : cha chöned / chönd chön(i) chönt chöne Fähigkait (si cha Alemannisch rede)
möge mag : magsch : mag möged mög(i) mögt / möcht möge Fähigkait (er mag 50 Kilo lupfe); Wile (er mag nöd cho)
töre tar : tarsch : tar töred tör(i) törscht töre Erlaubnis (du tarsch singe)
dörfe darf : darfsch : darf dörfed dörf(i) dörft dörfe Erlaubnis (du darfsch singe)
müesse mue(s) : muesch : mue(s) müend mües(i) müesst müese Zwang (er mue schaffe)
söle söll : söllsch : söll söled söll(i) sött söle schwache Zwang (i söll schriibe)
wöle will : wilsch / wit : will wönd wöll(i) wött wöle Wile (mer wönd lese)
D Forme vo dere Liste sind im Toggeborger Tielekt.

Di baide Verbe töre und dörfe hend früener zwoo verschidnig Bidütige gha, debii het dörfe d Erlaubnis uusdruckt und töre Widerstand gege Zwang: ich tar singe het öppe i trau z singe (obwoll i nöd darf) bidütet (vgl. Englisch: I dare sing).

Lueg au ändere