Rapperswil-Jona

Rapperswil-Jona
	Wappe vo Rapperswil-Jona
Basisdate
Staat:	Schwiiz
Kanton:	St. Galle (SG)
Wahlchrais:	See-Gaschter
BFS-Nr.:	3340
Poschtleitzahl:	8640 Rapperswil; 8645 Jona; 8646 Wagen; 8715 Bollingen; 8640 Kempraten
UN/LOCODE:	CH ZJW (Rapperswil); CH JON (Jona); CH WAN (Wagen)
Koordinate:	705500 / 231800Koordinate: 47° 13′ 43″ N, 8° 49′ 54″ O; CH1903: 705500 / 231800
Höchi:	409 m ü. M.
Flächi:	22,17 km²
Iiwohner:	28'252 (31. Dezämber 2022)
Uusländeraateil:	18,6 % (31. Dezember 2009)
Website:	www.rapperswil-jona.ch
Charte
	Charte vo Rapperswil-Jona

Rapperschwil-Jona isch sit em 1. Januar 2007 e politischi Gmeind im Kanton Sanggalle, wo dur e Fusion entstande isch. Rappi-Jona isch mit 28'252 Iwohner (31. Dezember 2022) die zweitgröscht Stadt im Kanton – noch de Stadt San-Galle. D Gmeind bestoht us de ehemalige Gmeinde Rapperschwil und Jona, mit de Ortschafte Rapperschwil, Jona, Kemprate, Waage und Bollinge.

Geografi ändere

Rapperschwil-Jona isch di südweschtlichscht Gmeind im Kanton San-Galle und isch am rechte Züriseeufer gläge. Dank em Seeufer, de Altstadt und em Chinderzoo vom Zirkus Knii isch d Stadt en beliebte Usflugsort. Vo Rappi füehrt de Seedamm uf Pfäffike SZ wo de Zürisee in Obersee und de Hauptsee trennt. Nachberstädt sind Hombrächtike, Buebike, Rüti, Eschebach, Schmärke, und über em Zürisee Hurde (Gmeind Freiebach), Altedorf, Lache und Wange. Wie uf ere Halbinsle lit d Altstadt vo Rapperschwil mit em Schloss und de Chile. Nördlich devo, über de Bucht, isch Kemprate und de Lenggis. Öschtlich schlüsst sich Jona a und im Süde isch Busskirch, diräkt am Obersee. Im Oschte vo Jona isch s Erle-Quartier. Und no e chli witer im Oste a de Hauptstross Richtig Ricke isch Waage. A de Stross uf Schmärke lit Bollinge, es Dörfli am See.

Jona ändere

Jona isch bis am 31. Dezember 2006 e Gmeind im Wahlkreis See-Gaster im Südwesten vom Kanton San-Galle mit öppe 17'700 Iwohner und dodemit die zweitgröscht Stadt vom Kanton gsi. S Dorf wird vom Fluss Jona durflosse wo im Stampf in Obersee flüsst. Im Nordoschte vom Gmeindsgebiet häts Wald. Am Obersee entlang isch de Strandwäg, wo vo Schmärke über Bollinge, Wurmsbach bis zum Seedamm z Rappi füert.

Fusion ändere

Rapperschwil und Jona sind scho länger fast zämegwachse. Us de Luft isch d Gränze fascht unsichtbar gsi. Nach zwei erfolglose Abstimmige, hät d Bevölkerig im Johr 2003 annere Abschtimmig de Fusion vo Rapperschwiil (2001: 7'400 Iwohner; Ja-Ateil 82 %) und Jona (2001: 17'100 Iwohner; Ja-Ateil 52 %) zuegstimmt. De Fusionsvertrag isch im Früelig 2005 vo de Bevölkerig vo beide Gmeinde aagno worde. Rapperschwil und Jona händ am 1. Januar 2007 fusioniert und dozmol zämme über 24'000 Iwohner gha. Rapperschwil-Jona isch dodemit nach de Stadt San-Galle iwohnermässig di zweitgröscht Gmeind im Kanton worde.

Wappe ändere

Uf em Wappe sind d Rapperschwiler Rose und de Fluss Jona abbildet. S neu Wappe isch a de Gmeindsversammlig am 1. Dezember 2005 aagno worde.

Induschtrii ändere

International bekannti Unternähme wo de Sitz z Rapperschwil-Jona hend, sind d Geberit wo WCs und suschtigi sanitäri Alage macht und de Zementproduzent Holcim.

Medie ändere

D Wuchezitig Obersee Nachrichte und d Zürisee-Zitig Obersee (het früener Linth-Zeitung gheisse), beidi z Rappi aasässig, prichted über die aktuelle Theme vo de Stadt und de Region. S Stadtmagazin wird jede Monät usegä.

Sit 1994 hät s Radio Zürisee sis Studio z Rappi, grad i de Nöchi vom Bahnhof.

Sport ändere

Z Rappi-Jona häts vil Sportverein wo mer verschideni Sportarte cha lerne und trainiere.

Sportalage ändere

D Stadt het vili Sportalage. Zum Bispil de Stampf, s Grüenfeld, e paar Badi und Schwimmbäder und Turnhalle.

S Grüenfeld ändere

Im Grüenfeld häts es Tschutti-Stadion, e 400-Meter-Rundbahn zum renne, vili Tschutti-Plätz, e Volleyballalag und Fuuschtball- und Tennisfelder.

Stampf (Badi) ändere

De Stampf isch 2008 vergrösseret worde und lit am Zürisee. Es hät en 5-Meter-Sprungturm, Volleyballfelder, e Wasserrutschi und es chlises Schwimmbecki für Baby. S het Lüt wo döt es Zelt hend wils au en Camping-Platz isch. Es het au es Restaurant döt. Badmeister überwached de Badebetriib.

Verastaltige ändere

Ironman ändere

De Ironman 70.3 Switzerland findet immer im Juni statt. Es isch en Triathlon mit 1,9 km schwimme, 90 km Velo fahre und 21,1 km laufe.

Schlosslauf ändere

De Schlosslauf isch im Oktober i de Altstadt. Öppe 1000 Läufer i unterschidlichem Alter mached amel mit.

Regatta ändere

Im Herbscht findet amel d „Obersee Regatta“ statt. D Ruederregatta mit enere Distanz vo 1000 Meter.

Verein ändere

Rappi-Jona Lakers ändere

Z Rappi sind d Lakers dihei. Si spiled i de Nationalliga A, sit em Ufstiig 1994 i de höchschte schwizer Hockeyliga.

FC Rappi-Jona ändere

Di erscht Mannschaft vom FC Rapperswil-Jona, spilt i de erschte Liga Promouschen und chönnted nöchscht Joor ufschtiige. Er isch 1928 gründet worde.

Schuele ändere

Volksschuel ändere

D Primarschuel (aktuell im 2012) isch i de Schuelhüser Hanfländer, Bollwiis, Schache, Herreberg, Wide, Lenggis und Dorf, d Oberstufe sit em August 2012 (d Sek und Real) i de Schuelhüser Bollwiis, Burgerau, Wide, Chrüzstross und Rai. Bis im Juli 2012 sind d Real und d Sek i trennte Gebäude gsi.

Fachhochschuel ändere

Z Rappi isch s Tech, s Technikum Rapperschwil (HSR), mit de Schwerpünkt Technik/Informatik und Bau/Planig.

Bruefsschuel ändere

Am Bruefs- und Witerbildigszentrum Rapperschwil (BWZ) chamer Grundusbildige und Witerbildige wie Sprachkürs mache.

Zirkus ändere

De schwizer Nationalzirkus Knii het do sis Winterquartier und sin Sitz. Am Knii ghört au de bekannti Chinderzoo.

Kultur ändere

Verastaltige ändere

blues’n’jazz ändere

Z Rapperschwil-Jona findet s blues’n’jazz-Fest statt (3 Täg). Pro Johr chömed 35'000 bis 40'000 Bsuecher und es isch eini vo de gröschte Kulturverastaltige vo de Obersee-Region. 1999 häts s erschte Mol stattgfunde.

Seenachtsfest ändere

I de Altstadt und um de Hafe findet alli drü Johr s Seenachtsfest statt. 2009 sinds 80'000 Bsuecher gsi.

Christchindlimärt ändere

Sit 2002 findet jewils Mitti Dezember i de Altstadt vo Rappi en Wienachtsmärt statt, de sogenannt Christkindlimärt. Mit über 20'000 Besuchern eine vo de gröschte schwizer Wienachtsmärt.^[3]

Fasnacht und Eis-zwei-Geissebei ändere

S Eis-zwei-Geissebei am Fasnachtszischtig z Rapperschwil bim Rathus isch eine vo de ältischte Brüch z Rapperschwil.^[4]

Früeligsfescht ändere

S Früeligsfescht z Jona isch für d Stadt Rapperschwil-Jona en wichtige Ahlass und wird sit 30 Johr im April duregfüehrt; s isch s gröscht Fescht i de Region. Im Johr 2011 wär fascht s Endi vom Früeligsfescht gsi, wenn s ke neus Organisationskomitee bildet het. S Komitee bestoht us je eim Vertreter vo de mitmachende Verein: Feldmusig, Mannechor, Skiclub, Jona-Uznach Flames, CVP und 91er Mens Club Rapperswil-Jona. De Alass isch jedes Johr vom Fritig bis Suntig am letschte April-Wuchenänd.^[5]

Kulturhüser ändere

Kunschtzüghus ändere

S Kunstzüghus het 2008 eröffnet und isch imene ehemalige Züghus. Es sind öppe 5000 Kunstwerk vo schwizer Gegewartskunst usgstellt.

Villa Grüenfels ändere

I de Villa Grüenfels sind d Jugendmusigschuel und d Chällerbühni Grüenfels.^[6]

Chällerbühni Grüenfels ändere

I de Chällerbühni vo de Villa Grüenfels werded Musig, Kabarett und Theater us de Chlikunst-Szene zeigt. D Villa isch grad nebedem Bahnhof Jona (S5/S15).

ZAK ändere

S Zentrum für aktuelli Kultur (ZAK) isch es Kulturlokal für junge Persone. Im ZAK werded verschideni kulturelli Verastaltige duregfüert. S chan au gmietet werde.

Bilder ändere

Rapperschwil mit Hafe
Schloss Rappi
Stadtpfarrchile Rappi
Reformierti Chile Rappi
Katholischi Pfarrchile Jona
Stadthuus z Jona
Sportalag Grüenfeld
Chile Sankt Martin z Busskirch

Persönlichkeite ändere

Jakob Braendlin-Näf (1775–1845), Gründer vo de Spinnerei Braendlin. Er hät d Villa Grüenfels baut.
Johann Jakob Staub (1783–1852), Marchand Tailleur z Paris. Er hät de Landsitz Meieberg baut.
Pater Alberich Zwyssig (1808–1854), Komponist vom Schwizerpsalm. Er het im Chloster Wurmsbach, glebt und vili geischtlichi und weltlichi Kompositione gschaffe.
Carl Gustav Jung (1875–1961), Tüüfepsücholog. Er hät z Bollinge s mittelalterlich amutendi Turmhuus baut.
Lotte Stiefel (1898–1986), Stifteri vo de Villa Grüenfels.
Nella Martinetti (1946–2011), Sängeri und Schauspileri. Si het z Jona glebt.
Alfredo Battistini (1953–2008), Bildhauer, Zeichner und Sportler. Er hät d Clownskulptur gmacht, wo am Stadtigang vo Rapperschwil stoot, wämmer vom Seedamm här chunnt.