Ääschtlig Làuibfräschla

Ääschtlig Làuibfräschla

a Ääschtlig Làuibfräschla (Hyla orientalis)

Systematik
Ordnig: Froschlurche (Anura)
Underordnig: Neobatrachia
Familie: Làuibfräschla i. w. S. (Hylidae)
Underfamilie: Làuibfräschla i. e. S. (Hylinae)
Gattig: Làuibfräschla (Hyla)
Art: Ääschtlig Làuibfräschla
Wüsseschaftlige Name
Hyla orientalis
Bedriaga, 1890
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

S’ Ääschtliga Làuibfräschla (Hyla orientalis) ìsch a Àrt vu da Làuibfräschla, wo ìn Oschtöiropà un Wäschtàsia labt. Friahjer ìsch sa àls a Unteràrt vum Öiropäischa Làuibfrosch ààglüagt worra.

Markmoola ändere

 
A Ääschtlig Làuibfräschla ìn Oschtöiropà
 
a Ääschtlig Làuibfräschla ìm Nàzionààla Nàtüürpàrk Tuzly Lagoons ìn dr Ukràina

’S ìsch a klainer Frosch vun äbb 3,5 bis 5 cm Länga, ìm Mìttel 4 cm. D’ Mannla sìnn bis züa 5 cm làng, d’ Wiiwla bis züa 4,5 cm. Uff dr Owersitta-n-ìsch d’ Hüüt grààsgrian, saltaner brüün, gràui, galblig odd’r bläilig gfàrbt, maischtens ohna Flacka. Ìm Àllgmaina ìsch vum Nàsalächla bis ìn d’ Neecha vum Hìnterbaiààsàtz a dunkel Längsbànd, wo uffa häll gsaimt ìsch. ’S làuift ìwwers Trummelfall un zwiigt a klain Schtìckla hààkaformig uffa àb (dàs nännt maa d’ Huftschlìnga odd’r d’ Liischtaschpànga). Bii da Tiarla ìm kaukààsischa Braich ìsch d’ Sittalinia manckmol unterbrocha, odd’r manckmol ìm hìntera Käärwerbraich unvollschtandig üssgepräägt un d’ Huftschlìnga kààt feehla. Je noh Regioon kààt d’ hälla Untersitta vu da Tiarer gràui odd’r oransch sìì.

D’ Fìnger un Zeechaschpìtza sìnn verbraitert un bsìtza rundliga Hàftschiiwa. D’ Kehla vum Mannla ìsch rumpflig un brüünlig, galblig odd’r oraansch, zem Tail schmutzig-grian. D’ Kehla vum Wiiwla-n-ìsch glàtt un bääsch, mànckmol mìt grààsgriana Flacka. D’ Kehla vu da Jungtiarer ìsch glàtt, blàss galblig odd’r guldgaal.

Ànna 2022 hàt a Schtüdia gezaigt, àss d’ Hüütfààrwa vun ainiga Ääschtliga Làuibfräschla üss dr Neecha vum Àtoomkràftwark Tschernobyl sìch gandert hàt. Waga dr Ionisiarenda Schtrààhlung ìsch ìhra Fààrwa dunkel worra.[1][2]

wu ’s labt ändere

S’ Ääschtliga Làuibfräschla fìndet maa ìn da folgenda Lander: ìn Poola ääschtlig vu dr Waichsel, ìm üsserschta Süüda vu Litaua, ìm Süüda un Wäschta vu Wiissrüsslànd, ìn dr Ukràina (àwwer nìt ìm üsserschta Wäschta vum Lànd), ìn Rüsslànd bii dr ukràinischa Granz un ìm neerdliga Kaukààsusvorlànd, ìn dr Repüblik Moldààwia, ìm Oschta vu Rumäänia, ìm Oschta vu Bülgàària, ìm Wäschta un Norda vu dr Tìrkäi, drunter àui uff a pààr griachischa Ìnsla vor àn dr tìrkischa Kìschta, ìn Georgia, Àrmeenia, Aserbaidschan, so wia-n-ìm Iràn àn dr süüdliga Kìschta vum Kaspischa Meer.

S’ Verbraitungsgebiat vum Ääschtliga Làuibfräschla granzt ìm Wäscha àn dàs vum Öiropäischa Làuibfräschla, so wia àn dàs vum Klainàsiàtischa Làuibfräschla-n-ìm Süüda vu dr Tìrkai un ìm süüdliga Kaukàsus.

wia ’s labt ändere

S’ Ääschtliga Làuibfräschla labt wia s’ Öiropäischa Làuibfräschla —àlso maischtens àm Nàcht. ’S gìtt àwwer regionààla Bsunderhaita, vor àllem bii da Popülàzioona ìm Hoochgebìrg, wo manckmol àui àm Tààg àktiiv sìnn. Wia s’ Ääschtliga Làuibfräscha ìm Làuif vum Joohr labt, hangt vum jewilliga Regionààlklima àb. Ìn Wiissrüsslànd, wu vor àllem Tiaflànd ìsch, düen d’ Ääschtliga Làuibfräschla vum And Àwrìl bis àm And Jüüni laicha. Ìm Kaukààsus bii 1000 m ìwwer’m Meer düen sa sìch ìm Jüüni/Jüüli fortpflànza. Àm Schwàrza Meer bii Sotschi, wo dr Klima sehr mìld ìsch, laicha d’ Ääschtliga Làuibfräschla vor àllem vun Ààfàng Àwrìl bis àm And vu Septamber.

Ìnsgsàmt lajt jeeds Ääschtliga Làuibfräschla zwìscha 400 un mehr àss 1700 Aijer. A pààr vu da Aijer wara àn Wàsserpflànza geheftet. Nooh zwai bis zwaiainhàlb Moneeta-n-ìsch d’ Làrwa-n-äntwìcklung umma, un d’ 1,5 bis 1,8 cm groossa Jungfräschla düen s’ Wàsser fàraloo. Ìn Wiissrüsslànd gschììt dàs zwìscha And Jüüli bis And Àuigscht. Manckmol känna d’ Làrwa àui ìwwerwìntra un sìch numma-n-ìm Summer druff umwàndla. Ìm Àlter vu 2 bis 4 Joohra wara d’ Tiarer gschlachtsriff. Sa känna bis züa 12 Joohra àlt wara.

D’ Ääschtliga Làuibfräschla assa Ìnsäkter un Schpìnna. Sa känna zem Biischpììl vu Bàndmolcha, Rìngelnàtter un verschììdena Vogelàrta wia Gräha, Fìschraiher, Wiissschtorcka un Grànicha gassa wara.

Gfoohr fìr d’ Àrt ändere

Ìm greeschta Tail vu siim Verbraitungbraich ìsch s’ Ääschtliga Làuibfräschla nìt ìn Gfoohr. D’ Popülàzioona àm Nordrànd vum Braich, z. B. ìn Wiissrüsslànd, laawa hüüfig àbglaaga un schtehn àlso fàscht nia ìn Gfoohr.

Lìteràtüür ändere

  • Dieter Glandt: Die Amphibien und Reptilien Europas. Alle Arten im Porträt. 2. ärwaiterta-n-Ufflààg. Quelle & Meyer, Wiebelsheim 2015, ISBN 978-3-494-01581-1, S. 194–196.

Weblìnks ändere

Ainzelnoohwiisa ändere

  1. Pablo Burraco, Germán Orizaola: Ionizing radiation and melanism in Chornobyl tree frogs. In: Evolutionary Applications. Band 15, Nr. 9, September 2022, ISSN 1752-4571, S. 1469–1479, doi:10.1111/eva.13476, PMID 36187188 (englisch).
  2. Mutanten beim AKW. Tschernobyl-Frösche ändern Farbe, um die Strahlung zu überleben. In: 20 Mìnüüta. 7. Oktober 2022, abgruefen am 19. Oktober 2022 (Schwiizer Hochtüütsch).
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Östlicher_Laubfrosch“ vu de hochdütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.