De Bussurigios (Βουσσουριγίος) und de Bussumarius sind zwee Götter gsii, wo vo de Galater in Chliiasie und vo Kelte a de undere Donau vereert wore sind. Do baid mitem griechische Zeus oder em römische Iuppiter gliichgsetzt wore sind, dörftet si identisch sii.

Bussurigios ändere

De Bussurigios werd i zwoo griechische Inschrifte erwäänt, wo im 3. Jh.n. Chr. z Galatie gstiftet wore sind. I dene werd er mitem Zeus gliichgsetzt[1]. E dritti Inschrift stammt us Sibebürge und isch em IOM SOLI BVSSVRIGIO gwidmet[2]. D Gliichsetzig mitem Jupiter Sol, e Form vom Mysteriegott Mithras, und au well die galatische Inschrifte vomene Priester vo de Grosse Muetter gstiftet wore sind, düütet druf hii, as es sich woll debi um en Mysteriekult ghandlet het.

Bussumarius ändere

Usem sibebürgische Alba Iulia stammet o zwoo Inschrifte, wo em Bussumarius gwidmet wore sind. E dritti chunt vo Constanta[3]. Au er isch mitem Jupiter gliichgsetzt wore. De Name taucht au uf pannonische Münze uf, as BVSSVMARVS oder BVSSV, da cha aber guet e Manename sii, do d Kelte mengisch noch Götter binamst sind, so Taranis oder Esus.

Name ändere

Die zwaite Tail vo de Näme sind aidütig: Im Gallische bidütet maros »gross« und rigios isch e Ablaitig vo rix »König«. De erst Tail isch schwiriger. Die maiste Forscher nemet för bussu d Bedütig »Kuss, Lippe« aa (air. bus »Lippe«, alem. Bussi »Küssli«). De Gott wär aso entweder »Grosslippe« oder »Grosse Küsser« bzw. »Königlichi Lippe« und »Königliche Küsser«. Da isch nöd grad aifach z interpretiere. Aber de indisch Donnergott Indra haisst au je ainisch Suśpira oder Śiprin (RV 1,29,2; 2,12,6) »Guetlippige«[4]. Gallisch bussu chan aber au »Penis« bidüte und denn wär am beste anen phallische Gott z denke. Im Raame vom ene Mysteriekult chönnt an Liebhaber vo de Grosse Muetter dekt werde, wobi denn all Namedüütige passe chönet.

Quelle ändere

  1. RECAM-2,203 = CIG 4102 (Akçataş, Kalecik; Türkei) & RECAM-2,204 (Karahüyük, Kalecik; Türkei)
  2. AE 1944, 32 (Alba Iulia)
  3. CIL III, 01033, CIL III, 07748 (Alba Iulia, Sibebürge) & CIL III, 14215,15 (Constanta, Rumänie)
  4. Garrett S. Olmsted: The Gods of the Celts and the Indo-Europeans, Innsbruck 1994. ISBN 3-85124-173-8