Niki de Saint Phalle

D Niki de Saint Phalle (* 29. Oktober 1930 z Neuilly-sur-Seine; † 21. Mai 2002 z San Diego; äigetlig Catherine Marie-Agnès Fal de Saint Phalle[1]) isch e französisch-schwizerischi Moolere und Bildhauere gsi. Si isch mit em Schwizer Bildhauer Jean Tinguely verhürootet gsi. In Dütschland isch si as Künstlere vor allem dur d „Nana“-Figure bekannt worde, wo 1974 z Hannover am Leibnizufer ufgstellt worde si und hüte e Däil vo der Skulpturemäile si.

Niki de Saint Phalle, Bordret vom Lothar Wolleh
Lifesaver-Brunnen z Duisburg
Nana uf dr Mike-Gehrke-Promenade z Hannover
Der Dichter und seine Muse uf em Skulpturewääg vo dr Uniwersidäät Ulm.

D Karriere ändere

Iiri Künstlerkarriere het si as Akzionskünstlere aagfange. Vo 1956 isch si dur iiri Schiessbilder bekannt worde, das si Gipsrölief mit Farbseckli gsi, wo si wääred dr Vernissaasche denn druf gschosse het. 1964 si iiri erste „Nanas“ entstande, Frauefigure mit seer volle und runde Forme, zerst no us Droot und Stoff und spööter us Polyester. Äini vo dene isch die 29 Meter langi Hon (schwedisch: „sii“), gsi, wo mä dur d Wagina in si iine het chönne und wos im Innere e Bar und e Kino gha het. 1968 het si zum erste Mol im Museum of Modern Art z Nöi York usgstellt, denn 1969 z Münche und in Hannover, 1970 z Bariis, 1971 z Amsterdam, Stockholm, Rom und Nöi York. 1979 het si in dr Toskana z Capalbio dr Giardino dei Tarocchi afo baue, und 1982 zämme mit em Jean Tinguely dr Strawinski-Brunne vor em Centre Pompidou z Bariis. In dr Bundeskunsthalle z Bonn het si 1992 mee as 20 Groossplastike usgstellt. 1999 het si d Grotte im Groosse Garte z Hannover-Herrenhausen gstaltet, wo sit 2003 für Bsuecher offen isch. Iir Wärk „L’ange protecteur“ („Schutzängel“) hanget in dr Halle vom Zürcher Hauptbaanhoof.

Litratuur ändere

  • Monika Becker: Niki de Saint Phalle – Starke Weiblichkeit entfesseln. Die Biografie, List, Münche 2005, ISBN 3-548-60574-5
  • Renate Berger: Zwischen Leben und Tod, Zur Mutterimago bei Niki de St. Phalle, Ulrike Rosenbach, Mary Kelly und Annegret Soltau. In: Renate Möhrmann (Hrsg.): Verklärt, verkitscht, vergessen, Die Mutter als ästhetische Figur, Metzler, Stuttgart, Weimar 1996, ISBN 3-476-01302-2, S. 354–371
  • Ursula Bode, Niki de Saint Phalle. La Grotte, Hrsg. Landeshauptstadt, Fachbereich Umwelt und Stadtgrün, Sprengel-Museum Hannover, Hatje Cantz, Ostfildern 2003, ISBN 3-7757-1308-5
  • Georg Franzen: Mythische Urbilder in der Kunst von Niki de Saint Phalle. In: D. Klein und H. Weyerstrass (Hrsg.). Jung heute. S. 44–47. Verlag Dieter Klein, Brühl 2009
  • Pontus Hultén, Niki de Saint Phalle, Michel de Grèce, Ulrich Krempel, Yoko Masuda, Janice Parente und Pierre Restany: Niki de Saint Phalle. Monographie. Bilder, Schiessbilder, Assemblagen, Reliefs. 1949-2000. Benteli Verlag, Bern 2001, ISBN 3-716-51258-3
  • Ulrich Krempel u. Andres Pardey (Hrsg.): Niki & Jean. L'art et l'amour. Prestel, Münche 2005, ISBN 3-7913-3534-0
  • Ulrich Krempel: Nouveau Réalisme. Revolution des Alltäglichen, Hatje Cantz, Ostfildern 2007, ISBN 978-3-7757-2058-8
  • Ulrich Krempel: Nikis Welt. Prestel, Münche 2003, ISBN 3-7913-2946-4.
  • Der Kunst-Brockhaus, Bd. 2: L–Z, Wisbade: Brockhaus, S. 390
  • Isabel Siben (Hrsg.): Niki und Jean: Posters. Prestel, München 2005, ISBN 3-7913-3404-2
  • Niki de Saint Phalle: Bilder – Figuren – Phantastische Gärten. Prestel, Münche 1997, ISBN 3-7913-1820-9
  • Hugo Thielen: Saint Phalle, Niki de, in: Stadtlexikon Hannover, S. 534
  • Charlotte Ueckert: Niki de Saint Phalle: Magierin der runden Frauen. Ein Porträt, PHILO & PhiloFineArts, Hamburg 2007, ISBN 978-3-86572-540-0
  • Ludwig Zerull: Kunst ohne Dach. Skulpturen und Objekte im Stadtbild Hannovers, Ed. Libri Artis, Schäfer, Hannover 1992, ISBN 3-88746-278-5, S. 34f., 96f.
  • Niki de Saint Phalle: Harry and Me - 1950-1960 - Die Familienjahre, Benteli, Bärn / Zürich 2006, ISBN 978-3-7165-1457-3

Fuessnoote ändere

  1. Delia Gaze: Concise Dictionary of Women Artists, S. 596, Taylor & Francis January 2001, ISBN 978-1-57958-335-4

Weblingg ändere

  Commons: Niki de Saint Phalle – Sammlig vo Multimediadateie
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Niki_de_Saint_Phalle“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.