Text: Briäder Grimm „Chinder- un Huusmärli“ - Der wunderliche Spielmann

Briäder Grimm: Chinder- un Huusmärli (7. Uflag 1857)

Nr. 8 - Der wunderliche Spielmann - Dr länsig Schbiilman (Ibersetzig in dr Dialäkt vum Untere Markgräflerland)

S isch emool e länsige Schbiilman gsii, där isch möederseelenelaai dùùr e Wald gange ùn hed hii ùn häär dänggd, ùn wùù fir syy Dängge nyd mee iibrig gsii isch, hed er zöe sich sälber gsaid: „Ich chùm doo im Wald Langizyd ùn Langiwyyl iiber, ich wil e göede Khamraad derhäärhoole.“ No hed er d Gyyge ab em Bùgel gnùù ùn hed ais gyygd, as es dùr dr Wald gschald hed. S isch nid lang gange, no isch e Wolf dùr s Ghiirschd derhäär drodled chùù. „Aa, e Wolf chùnd! Noo däm haan i ghai Langizyd“, hed dr Schbiilman gsaid; aber dr Wolf isch nèèchér dabd ùn hed zöen em gsaid: „E, du liebe Schbiilman, was gyygsch esoo scheen! Des mèchd i aa lèèré.“ - „Des isch bal glèèrd“, hed em dr Schbiilman Andword gee, „du möesch nùme ales döe, was i dii haise döe.“ - „Oo Schbiilman“, hed dr Wolf gsaid, „ich wil dr folge wien e Schöeler syynem Maischder.“ Dr Schbiilman hed e hais midgoo, ùn wù sin e Schdug Wääg zäme gange gsii sin, sin si an e alde Aichebaum chùù, wù ine hool ùn in dr Midi ùfgrise gsii isch. „Löe doo“, hed dr Schbiilman gsaid, „wän dr wid gyyge lèère, no leeg dyyni Voorderdoobe in där Schbald.“ Dr Wolf hed gfolgd, aber dr Schbilman hed schnäl e Schdai ùfghebd ùn hed em d Doobe mid aim Schlaag esoo feschd gchlämd, as er wien e Gfangene hed miese doo liige blyybe. „Waard doon esoo lang, bis i wiider chùm“, hed dr Schbiilman gsaid ùn isch syy Wääg gange.

No me Rùng hed wiider zöe sich sälber gsaid: „Ich chùm doo im Wald Langizyd ùn Langiwyyl iiber, ich wil e andere Khamraad derhäärhoole“, hed syyni Gyyge gnùù ùn hed wiider in dr Wald yyne gyygd. S isch nid lang gange, no isch e Fùgs dùr d Baim derhäär gschliche chùù. „Aa, e Fùgs chùnd!“ hed dr Schbiilman gsaid. „Noo däm haan i ghai Langizyd.“ Dr Fùgs isch zöen em derhäär chùù ùn hed gsaid: „E, du liebe Schbiilman, was gyygsch esoo scheen! Des mèchd i aa lèèré.“ - „Des isch bal glèèrd“, hed em dr Schbiilman Andword gee, „du möesch nùme ales döe, was i dii haise döe.“ - „Oo Schbiilman“, hed dr Fùgs gsaid, „ich wil dr folge wien e Schöeler syynem Maischder.“ - „Chùm mid mer“, hed dr Schbiilman gsaid, ùn wù sin e Schdùg Wääg gange gsii sin, sin si ùf e Föeswääg chùù, wù ùf boode Syde dervù hoochi Hege gschdande sin. Do isch dr Schbiilman schdil gschdande, hed vù dr ainde Syde e Haaselnùsbaimli zöem Boode aabebooge ùisch mid em Föes ù dr Schbiz dabd, derno hed er vù dr andere Syde noon eBaimli aabebooge ùn hed gsaid: „Jeze, Figsli, wän dr ebis wid lèère, no gib mer dyy lingge vordere Doobe.“ Dr Fùgs hed gfolgd, ùn dr Schbiilman hed em dr Doobe an dr lingg Schdam bùnde. „Figsli“, hed er gsaid, „jez gib mer dr räächd“ - dää hed er em an dr räächd Schdam bùnde. Ùn wùùn er nooglöegd ghaa hed, eb d Chnebf vù dr Schdrig au feschd gnöe gsii sin, hed er loos gloo, ùn d Baimli sin in d Hèèchi gschnäbered ù hän s Figsli ùfe gschneld, as es in dr Lùfd gschwääbd isch ùn zabeled hed. „Waard doon esoo lang, bis i wiider chùm“, hed dr Schbiilman gsaid ùn isch syy Wääg gange.

Wiider hed er zöe sich gsaid: „Ich chùm doo im Wald Langizyd ùn Langiwyyl iiber; ich wil e andere Khamraad derhäärhoole“, hed syyni Gyyge gnùù, ùn dr Doon isch dùùr dr Wald gschald. Do isch e Hääsli derhäärgùmbd chùù. „Aa, e Haas chùnd!“ hed dr Schbiilman gsaid. „Dää haan i nid wele haa.“ - „E, du liebe Schbiilman“, hed s Hääsli gsaid, „was gyygsch esoo scheen! Des mèchd i aa lèèré.“ - „Des isch bal glèèrd“, hed dr Schbiilman gsaid, „du möesch nùme ales döe, was i dii haise döe.“ - „Oo Schbiilman“, hed s Hääsli Andword gee, „ich wil dr folge wien e Schöeler syynem Maischder.“ Si sin e Schdùg Wääg zäme gange, bis si an e blùdi Schdel im Wald chùù sin, wù e Babele gschdanden isch. Dr Schbiilman hed em Haas e lange Bindfaade ùm dr Hals bùnde, wùn er s ander Änd dervù an Baum gchnibled hed. „Alaa, Hääsli, jez schbring mer zwanzgmool ùm dr Baum drùm ùme“, hed dr Schbiilman gröefe, ùn s Hääsli hed gfolgd, ùn wù s zwanzgmool drùm ùmeglofe gsii isch, hed si dr Bindfaade zanzgmool ùm dr Schdam gwigled ghaa, ùn s Hääsli isch gfange gsii, ùn s hed mèchde zie ùn zèère, wie s hed wele, s hed si nùme dr Faade in dr waich Hals gschnide. „Waard doon esoo lang, bis i wiider chùm“, hed dr Schbiilman gsaid ùn isch wydergange.

Dr Wolf hed derwyylschd grùgled, zooge, am Schdai bise ùn esoo lang gschafd, bis er d Doobe fryygmachd ùn wiider us em Schbald zooge ghaa hed. Vol Braschd ùn Wöed isch er hinder erm Schbiilman häär bräsierd ùn hed e wele verryse. Wùn e dr Fùgs hed sää laufe, hed er aafange joomere ùn hed wie ab gschroue: „Bröeder Wolf, chùm ùn hilf mer, dr Schbiilman hed mi versegled. „Dr Wolf hed d Baimli aabezooge, hed d Schnier abenand bise ùn hed dr Fùgs fryygmachd. Dää isch mid em gange ùn hed wele am Schbiilman Rooch nee. Si hän s bùnde Hääsli gfùnde, hän s au loos gleesd, ùn dernoghän si ali zäme iire Fyynd ùfgsöechd.

Dr Schbiilman hed ùf syynem Wääg noonemool syyni Gyyge deene loo, ùn desmool isch er gligliger gsii. D Deen sin im e aarme Holzhauer in d Oore chùù, wù bal, dr hed mèchde wele oder nid, d Aarbed gloo hed ùn mid em Bèil ùnder dr Äärm derhäärchùù isch go die Musig hèère. „Ändli chùnd doch dr räächd Khamraad“, hed dr Schbiilman gsaid, „wel e Mänsch haan i gsöechd ùn ghaini wilde Dierer.“ Ùn hed aagfange ùn hed esoo scheen ùn liebli gschbiild, as dr aarm Man wie verzaubered doogschdanden isch ùn em s Häärz ùfgangen isch vor Fraid. Ùn wien er eso gschdanden isch, sin dr Wolf, dr Fùgs ùn s Hääsli derhäärchùù, ùn dr hed wool gmèèrgd, as si ebis Beeses im Sin ghaa hän. No hed er syyni Ags ghoobe, wù zwizered hed, ùn hed si voor dr Schbiilman aangschdeld, wie wän er hed wele saage: „Wäär an iin wil, där sol ùfbase, där hed smid miir z döe.“ No isch s dr Dierer angschd woore, ùn si sin reduur in Wald glofe; dr Schbiilman hed aber däm Man no ais zem Dangg gschbiild ùn isch derno wyderzooge.