Elsassischa Ecomusée

Dialäkt: Mìlhüüserisch

S Elsassischa Ecomusée ìsch bis 2006 s greeschta Museumsdorf vum Frànkrìch gsìì. As ìsch dàdo a kommerzieller Frèizittpark. As lìegt ìm Elsàss bi Ungerscha, zwìscha Milhüsa un Colmer. S Museum ìsch ànna 1984 grìnda worra un zeigt dàdo sìbzig Gebäi, wo vorhar àn'ma àndra Ort gstànda sìn un wo nèi ufbàuia worra sìn. S Verein hàt sa-n-a so gretta, denn sunscht warta sa àbgrìssa worra. Bi dana Gebäi gheera a Bäckarèi, a Tìpfarèi, a Schüel, a Wohnturm üss Stei un mehrera Büürahäff un Fàchwark-Hiiser.

Gschìcht

Ànna 1971 han sìch a pààr fleißiga Mìtglìeder vum Verein „Maisons Paysannes d’Alsace“ igsetzt, fer landliga Wohnhiiser z'bhàlta un z'restauriara, wo sunscht àbgrìssa worra warta. Wial vìel vu dana Hiiser àn'ma nèia Ort hàn müeßa lànda, ìsch a ungwehnliga Idee vorkumma. Sa hàn bschlossa, d Hiiser àbz'montiara, fer sa mìt jedem Stìck àn'ma àndra Ort wìder ufmontiara. Ma hàt làng a nèier Plàtz gsüecht, un schliaßlig hàt sìch s Projakt ìm Johr 1980 fer a lahra Plàtz zwìscha Milhüsa un Colmer bschlossa. Ànna 1984 sìn scho zwànzig Gebäi nèi ufbàuia un zum Àlüega gsìì.

D erschta Perioda 1984–2006

Wohnturm üss Milhüsa

S Museum, wo dr Marc Grodwohl ànna 1984 grìnda hàt, hàt ìn da letschta Johra ungfahr 280 000 Besüecher ìm Johr ghàà. Àm And sìn ìn dam Komplex ìwer àchtzig historischa Gebäi gsìì, mìt'em Üsnàhm vu'ma Mìttelàlter Wohnturm wo üs'ma Fàchwarkhüss vu Milhüsa gmàcht worra ìsch. Vor'em Museum stehn machtiga Gebäi vu dr Kàlimina Rodolphe wo ànna 1975 züegmàcht hàt. Ànna 2004 hàt's a Museum ìwer d Gschìcht vum Kàli ìm Elsàss drüssgaa.

Rìndaschàler

S Museum hàt ìntressànta Àttràktiona: tràditionnella Faschter, Litt wo ìn da Fàchwarkhiiser verschìedena Àktivitäta macha, ungfahr wia d Elsasser wo friahjer so glabt un gschàfft han. S elsassischa kulturella Erbgüet wìrd uf'ra làwandiga Àrt zeigt; ma kààt zum Beispiel mehrera àlta Berüefa entdecka (Bäck, Wàgner, Schmìdt...), àlta Warkzig àluëga (Kàrra, Leiterwagala...), oder sah wia àlta Kochrezapta wìdder benutzt wara, wenn a Vorstellung Stàtt fìndet. Bi dana Litt sìn ursprunglig Àgstellta gsìì, àwer aui Frèiwìlliga oder Junga mìt Ìntegràtionschwìrigkeita, wo do a Glagaheit fer schàffa gfunda hann.

Do fìndet ma aui àlta Gràbstei, wo wia-n-a kleiner Kìrchhoff üssahn.

D Nàtur gheert aui derzüe: ìn da Büürahäff lawa Anta, Gans, Säi, Rässer; Obstbaim un Getreida kààt ma besser lehra kenna, mìt Erklärungsplàkàta.

As gìtt a Bäckarei wo ma d lokàla Produktion kàt kàuifa, a Hotel un mehrera Restaurants.

D Schwìrigkeita

Ìm Johr 2005 ìsch dr Bioscope, a Nàtürwìssaschàft Museum, dernawa bàuia worra. A Pàrtnerschàft ìsch vorgsah gsìì, zwìscha da Ecomusée un Bioscope. Ma hàt àm Àfàng a groß Erfolg erwàrta fer dr Bioscope, àwer s erschta Johr sìn nìt so vìel Besüecher kumma: küüm a Zehntel vu dr Zàhl wo ma ursprunglig ghofft hàt.

Ànna 2006 sìn ìm Ecomusée finànziella Schwìrigkeita erschuna. Ìm Septamber 2006 ìsch dr Grìnder, dr Marc Grodwohl, entlàssa worra, so wia-n-a Hälfta vu da Àgstellta. As ìsch aui uf da Àttràktiona gspààrt worra. S Kàlimuseum kààt ma zitterhar nìmm besìchtiga.^[1]