Àbsanker

D’r Àbsanker kummt vu d’r Verwurzlung har vu ma Näschtla, wu vum Hurscht har àwa hangt, bis àn d’r Booda, wu d’r noh tailwis schpontàn Wurzla düat fàssa. Wänn ma vu Hurscht düat reeda, esch’s will sina Näschtla vu-n-allai bis àn d’r Booda hancka, so dàss noh n’ra gwessana Zitt, ohna äbbis gmàcht z’hà, àm Untertail vu ma-n-Aigla sech fànga Wurzla-n-a belda.

d’r gahla Jasmin
(Jasminus fructicans)
s’Àbsankerverfàhra

Dialäkt: Elsassisch-Mehlhüserisch

Wänn awer s’Holtz hächter esch un Näschtla net vu àsa sech bis àn d’r Boda biaga, müass d’Mänschahànd igriffa. Dàss haist ma d’r noh s’Ableegerverfàhra, wu ärlàuibt, Triwer vu Nutz- un Ziarpflànza z’vemehrera. Ma nemt d’unterschta Trib vu d’r Pflantza un biagt sa länglig en a 10 cm tiafa Grundrenna un befäschtigt sa met zwai Klàmmra so brait üssnànd wia meglig. Boll amol schleen d’Knäschpla üss, d’r wilscht àss unta-n-àn da Knäschpla, Werzala fanga a z’wàcksa. Wänn d’näija Schässleng ewer d’Boodaheera kumma senn, däckt ma d’r noh d’Renna züa un losst da Àpparàt ewerwentra. Em Friahjohr kà ma riawig dàs näija Pflanzla vum Müatterschtock tränna, dänn d’r Wenter dura hann sech sina Werzala so verschtärkt, dàss’s salbschtandig worra-n-esch.

d’r gahla Jasmin
s’Àbleegerverfàhra

Salamols wu d’Falder noch àbgedrännt gseh senn mett Häcka, wu d’Vegala hann känna dren naschta, wu s’Klaiveh Unterkunft gfunda hàtt un wu s’Wàsser abghäbt hann, àss’s net noh jedem Ragaschtermla a Schtai un Schlàmmàssa durch d’Gassla vum Dorf àwagschtrehma dian, salamols hann sech d’Häcka, gnàd en da Àbsanker, unidrenglig gmàcht uff a vegetàtiva Vermehrung.

Dia Aigaschàft hàtt ma o benutz àls Làndwehrhäcka em Mettelàlter schu. Ma hàtt Dornaschtricher gmescht met Rotbüacha un Hàgabüacha un hàtt ma noh Àbsanker en d’r Booda befäschtigt. Dia Häcka senn met da Johra so unidrengbàr worra, dàss sech kai Fend gwoogt hàtt, sech d’r durch schlicha.

Àllerdengs, düat ma hettzutàgs dàss Verfàhra wedder nohznoh en Gebrüch sätza. Emmer meh Gmaina lehn Häckazihn àsätza um d’ Schpeelplatz, d’Schtàttgarta un sogàr um gwessana Endüschtrigebiater. D’Àrchitäkta ziaga dia Häckazihn o en betràcht en erna iplànunga vu Privàt Giater odder greesera Boiüssechta.

D’Ardbeera esch d’bekànntschta Pflànza vu sech vermeera düat durch s’Schprässlengs üsschlàga, bässer gnännt Üsslaifer odder Schtolon. Awer dàssmol em gegasàtz zum Àbsanker wàckst ar àm Booda noh. Àn ra Noda vu dam Schteel äntweckla sech Werzala un wänn dia boodagfàsst hann schterbt d’r Schteel àb un s’Pflanzla werd noh aigaschtandig. d’Ardbeera esch net d’ainsigschta Frucht vu en dam Vermeerungsverfàhra unterworfa-n-esch dàss salwa gebts unteràndera bim Raabschtock, bim Figabàuim, odder bi Blüamaschtäck wia Rosaschtock, Blàui odder Guldraaga o bim Rosabàuim.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Absenker“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.