D Almorawiide

D Almorawiide (tamazight ⵉⵎⵔⴰⴱⴹⵏ Imrabḍen, Singular: Amrabaḍ; arabisch المرابطون‎ al-Murabitun, DMG al-Murābiṭūn ‚Chrieger an dr Gränze‘, verwandt mit murābit und ribāṭ) si e Berberdünastii z Mauretanie, in dr Westsahara, z Marokko, Algerie und in Al-Andalus in dr Zit vo 1046 bis 1147 gsi.

Gschicht

Charte vom Riich vo de Almorawiide (grüen)

Wie s entstande isch

Im 11. Joorhundert het sich dr Islam in dr ganze Westsahara, wo under em Iifluss vo berberische Stämm und arabische Händler gstande isch, usbräitet und sich fest verwurzlet. Drotzdäm häi die dradizionelle religiöse Braktike witer existiert. Erst wo die ganzi Region vo d Almorawiide im 11. Joorhundert erooberet worde isch, si alli mauretanische Völker vollständig islamisiert worde.

Am Aafang vom 11. Joorhundert häi d Veezüchter vo de Sanhadscha-Berber in dr westlige Sahara (hüte Mauretanie) nomadisch gläbt und dr Karawanehandel zwüschen em Sudan und em Maghreb kontrolliert. Allerdings isch dä Handel immer mee gstöört worde, wo d Magrawa (Zanata) im westlige Algerie vordrunge si und d Sidschilmasa underworfe häi.

Am Aafang vom 11. Joorhundert het sich dr Sanhadscha-Bund ufglööst und e Periode vo Chrieg het aagfange zwüsche de Berber vo Sanhadscha in Mauretanie. Um 1039 het e Dschudala-Stammfüerer, dr Yahya ibn Ibrahim, won er vo dr Bilgerfaart uf Mekka zruggchoo isch, e Theolog, dr Abdallah ibn Yasin, mitbrocht, zum en orthodoxe Islam z verbräite. Zwäi Joor spööter wo dr Ibn Ibrahim scho dood gsi isch, het sich dr Ibn Yasin, wo vom Stamm abgleent worde isch, und e baar Sanhadscha us sim Gfolg an en abgläägene Ort zruggzooge und het dört e religiöses Zentrum gründet, e Ribat, won e hufe Sanhadscha aazooge het. Vom arabische Gschichtsschriiber Ibn Abi Zarʿ († um 1315) stammt d Legände, wo wääred Joorhunderte as historischi Daatsach überliiferet worde isch, ass dä abgläägeni Ort en Insle gsi sig, wo Rābiṭa ghäisse häig, und vo däm Naame sig Murābiṭūn abgläitet worde.

Im Joor 1042 häi d Almurabitun, d Manne vom Ribat, zum chriegerische Dschihad gege die Unglöibige und Chetzer under de Sanhadscha ufgrüeft. So isch d Beweegig vo de Almorawiide entstande mit em Ziil, e politischu Gmäinschaft z gründe, wo die moralische und rächtlige Grundsetz vom malikite Islam strikt aagwändet wurde. In dr Middi vom Joorhundert wurden si si under em Yahya ibn Umar (1046–1056) zum Kampfbund vo de Almorawiide zämmegschlosse worde.

As Ersts häi d Almorawiide d Dschudala in s Wisier gnoo und häi s fertig brocht, si z bekeere. Si häi d Berbergrubbe in dr Westsahara um sich versammlet und die politischi Äihäit vo de Sanhadscha wider härgstellt. Im Joor 1054 häi Almorawiide Sidschilmasa im Maghreb under iiri Kontrolle öberchoo und Audaghast vo Ghana zruggerooberet.

D Däilig vom Riich

Mit em Dood vom Ibn Yasin 1059 het d Beweegig vo de Almorawiide iire gäistig Füerer verloore, und s wältlig Emirat isch in Vordergrund dräte. Im Süüde het dr Abu Bakr ibn Younes, dr Emir vo Adrar, und im Norde dr Yusuf ibn Taschfin d Füerig vo dr Beweegig übernoo.

1070 het dr Abu Bakr ibn Umar (1056–1087) Marrakesch in Südmarokko as d Hauptstadt vom Riich gründet. In Mauretanie het dr Abu Bakr Chrieg gege s Ghana-Imperium (1062–1076) gmacht und im Joor 1076 Koumbi Saleh erooberet. D Dütig vo de Kwelle für daas isch allerdings hützudags umstritte. Die almorawiidisch Herrschaft het d Gebiet zwüsche em spanische Saragossa und em Senegalfluss umfasst. Aber d Wirkligkäit isch andersh gsi: Es het in dr Realidäät zwäi Riich gee. S Riich vom Yusuf ibn Taschfin in Marokko het über s Riich in dr Sahara kä diräkti Kontrolle gha, und genauso het dr Abu Bakr kä Iifluss gha uf daas, wo nördlig vo dr Wüesti bassiert isch. Dr Abu Bakr isch denn 1072 vo sim Stellverdräter und Gusää Yusuf ibn Taschfin entmachtet worde und het sich in d Sahara zruggzooge.

Dr Yusuf ibn Taschfin (1061–1106) het s Riich vor allem mit dr Understützig vo de Religions- und Rächtsgleerte organisiert. Under iim häi d Almorawiiden in Nordmarokko (1075) d Riich vo de Magrawa und Salihide erooberet und s westlige Algerie vo de Hammadiide (1082). 1082 isch dr ganz Westmaghreb (bis zum hütige Algier) under dr Herrschaft vo de Almorawiide gstande. Die muslimische Fürste vo Al-Andalus, wo vom christlig spanische Köönig vo Kastilie, em Alfonso VI., im Raame vo dr Reconquista aagriffe worde si, häi d Almorawiide um Understützig bittet und 1086 het dr Yusuf ibn Taschfin e Fäldzug uf Öiropa gmacht. D Almorawiide häi dr Alfonso VI. in dr Schlacht bi Zallaqa vernichtend gschlaage und bis 1090 iiri Herrschaft und die malikiti islamischi Schuel im muslimische Al-Andalus verankeret. Si häi d Taifa-Koonigriich annektiert. Nume Valencia under em El Cid und Saragossa under de Hudiide si zerst no sälbständig bliibe. D Almorawiide häi iire puritanisch Islam rigoros duuregsetzt, was in dr stedtische andalusische Kultur zu erhebligem Widerstand gfüert het. D Almorawiide häi nit nume gege Andersglöibigi giiferet, sondern au gege die Muslim, wo si ene religiösi Noochlässigkäit vorgworfe häi.

Under em Ali ibn Yusuf (1106–1143) si au Valencia und Saragossa in Andalusie und d Baleare underworfe worde. Allerdings isch Saragossa scho 1118 an Aragon verloore gamge und im südlige Marokko het sich die militanti sittesträngi Reformbeweegig vo de Almohaade afo verbräite.

Dr Undergang

In dr Sahara häi sich die almorawiidische Füerigschreft ser schnäll verstritte, und s Gebiet isch noch em Dood vom Abu Bakr zwüsche de Sippe (1087) ufdäilt worde. E nöiji islamisch-reformistischi Macht, under dr Füerig vo Zanata-Almohaade (1133–1163), het s Imperium vo de Almorawiide in Marokko zerstöört. Zwäi Joorhundert spööter, wäared de erste arabische Inwasioone, wo us em andere Ändi vo Nordafrika choo si, häi d Sanhadscha-Stämm wirksame Widerstand chönne läiste. Dr grösst Biidraag vo de Sanhadscha und de Almorawiide isch d Islamisierig vo Westafrika gsi. Dä Vorgang isch zur Aggse worde, wo sich d Gschicht vo däm Gebiet in de Joorhundert druf drum dräit het.

Noch em Dood vom Ali ibn Yusuf (1143) het dr schnäll Verfall vom Riich aagfange. Scho under de erste bäide Herrscher häi d Statthalter vo de äinzelne Browinze e groossi Autonomii gegenüber dr Zentrale z Marrakesch ghaa. Jetz isch s für d Almorawiide z Marrakesch aber immer schwerer worde, sich gege d Statthalter duurezsetze. Noch Ufständ vo de Muride under em Ibn Qasi und Ibn al-Mundir häi sich d Almorawiide us Andalusie usser us Sevilla, Granada und de Baleare zuggzooge, und eso het dr Ufstiig vom Ibn Mardanisch aagfange. D Almohaade si immer sterker worde und 1147 häi si Marrakesch gstürmt und mit em Dood vom letschte Almorawiid Ishaq ibn Ali het d Dünastii gändet.

Bedütend bliibe isch d Bekämpfig vo de Charidschite und andere islamische Gmäinschafte ass Marokko konfessionell uf Grund vo dr Rächtsschuel vo de Malikite äihäitlig bliibe isch.

Herrscher

• Yahya ibn Ibrahim
• 1046–1056: Yahya ibn Umar
• 1056–1087: Abu Bakr ibn Umar
• 1070–1075: Ibrahim ibn Abi Bakr (in Sidschilmasa)

D Dünastii vo de Taschfinide

• 1072–1106: Yusuf ibn Taschfin
• 1106–1143: Ali ibn Yusuf
• 1143–1145: Taschfin ibn Ali
• 1145:00000 Ibrahim ibn Taschfin
• 1146–1147: Ishaq ibn Ali

Litratuur

• Ulrich Haarmann; Heinz Halm (Hrsg.): Geschichte der Arabischen Welt. 4. Uflaag, Beck, Münche 2001, ISBN 3-406-38113-8.
• Albert Hourani: Die Geschichte der arabischen Völker. Fischer, Frankfurt am Main 1992, als Tb 2000 (zerst: London 1991), ISBN 3-596-12503-0.
• Stephan Ronart, Nandy Ronart: Lexikon der Arabischen Welt. Artemis, Düsseldorf 1972, ISBN 3-7608-0138-2.
• Hans-Rudolf Singer: Almoraviden. In: Lexikon des Mittelalters (LexMA). Band 1, Artemis & Winkler, Münche/Züri 1980, ISBN 3-7608-8901-8, Sp. 449–450.

Weblingg

 Commons: Almorawiide – Sammlig vo Multimediadateie

• Litratuur über d Almorawiide (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/iaiweb1.iai.spk-berlin.de im Katalog vom Ibero-Amerikanische Institut z Berlin
• Encyclopaedia of Islam: al-Murabitun (Memento vom 20. Mai 2005 im Internet Archive) (VII:583b)