André Hugel

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Dr André Hugel (* 19. Àuigscht 1929 z’ Riichawihr, Owerelsàss; † 15. Àuigscht 2022) ìsch a elsassischer Wiimàcher ùn Hischtooriker gsìì.

sii Laawa

Dr André Hugel ìsch ànna 1929 ìn’ra àlta Riichawihrer Wìnzerfàmilia-n-ùff d’ Walt kùmma. Ar ìsch dr Sùhn vùm Jean Hugel ùn vù dr Lina Zoll gsìì. Ar hàt a berüafliga-n-Üssbìldung z’ Beaune ìm Burgund ùn z’ Geisenheim ìn Hesse bikumma. Ar ìsch d’rnooh ìm Wiikonzärn vù siinera Fàmìlia-n-iigschtällt worra. Àls Laiter vù dr älfta Genràzioon hàt’r zamma mìt siina Briader Jean ùn Georges s’ Ùnternamma witter äntwìckelt. Ar hàt vor àllem d’ Wiiàrta Grossi Laüe ùn Schoelhammer bfäärdert.

Dr Hugel ìsch àb 1978 Vorsìtzender vùm Riichawihrer Gsällschàft fìr Àltertummsforschung gsìì, ùn Presidànt vùm Elsassischa Raablànd- ùn Wiimüsee z’ Kiantza-n-àb 1979. Ànna 1985 ìsch’r drzüa Groossmaischter vù dr Elsassischa Schtefàànsbriaderschàft (Confrérie Saint-Étienne d’Alsace) gsìì –dàs ìsch a Wiibriaderschàft. Ìn Politik ìsch’r vù 1989 bis 1995 biigoordneter Bìrgermaischter vù Riichawihr gsìì, ùn drnooh Gmaindaroot vù 1995 bis 2001.

Naawadràà hàt sìch dr Hugel fìr lokààla Gschìcht begaischtert. Ar hàt d’ Gschìcht vùm elsassicha Wiibàui güat kännt ùn hàt mehrera Biacher ìwwer d’ elsassischa Zwàngsiigezoogana ìm Zwaita Waltkriag gschrìewa. Ànna 2015 ìsch’r ìm Emmanuel Amara siim Belehrfilm Les Raisins de la guerre z’ sah gsìì, wo vù dr Wììderschtànd vù frànzeescha Wìnzer wahrend dr diitscha Bsätzung zwìscha 1940 ùn 1944 hàndelt. Ìm saalwa Joohr ìsch’r ìn’ra Ùnterhàltung ìm Film Après la guerre, l'Alsace-Moselle, c'est la France ! vùm Michel Favart ùn em Hubert Schilling z’ sah gsìì.

Z’ Riichawihr hàt dr André Hugel àm 5. Àuigscht 1954 d’ Monique Behrel ghiiroota ghàà. Ar hàt dräi Seehn ghàà, dr Étienne († 2016), dr Jean-Philippe ùn dr Marc, wo d’ Fàmilia-n-ùnternamma ìwwernumma hann. Gschtoorwa-n-ìsch dr Hugel àn da Folga vùn’ra COVID-19-Ärkrànkung, ìm Àlter vù 92 Joohra.

siina Veräffentlichunga (Üsswàhl)

Biacher

zamma mìt’m Jean Courtieu ùn em Jean-Marc Debard, Le Pays de Montbéliard du Wurtenberg à la France, 1793 : bicentenaire du rattachement de la Principauté de Montbéliard à la France (1793-1993). Société d'émulation de Montbéliard, Mömpelgart 1992 (318 S.).
zamma mìt’m Charles Ortlieb ùn em Claude Muller, Un gourmet en Alsace au XIXème siècle : Charles Ortlieb, 1827-1892. Société d'archéologie de Riquewihr, Riichawihr 1992 (160 S.).
Ils sont arrivés à Riquewihr le 5 décembre 1944. J.-D. Reber, Société d'archéologie de Riquewihr, Riichawihr 1994, ISBN 2-9505731-5-0 (118 S.).
zamma mìt’m Claude Muller: Un vigneron en Alsace au XIXe siècle : Jean-Henri Sattler (1811-1890). J.-D. Reber, Riichawihr 2000, ISBN 2-9510745-2-2 (159 S.).
zamma mìt’m Klaus Kirchner, Stalin spricht zu Elsässern in Rußland: Sowjetische Kriegsflugblätter für Elsässer, die in den Jahren 1942 bis 1945 in der deutschen Wehrmacht dienen mußten. D + C Verlag f. zeitgeschichtliche Dokumente u. Curiosa Erlangen, 2001, ISBN 3-921295-31-9 (530 S.).
àui ùff Frànzeesch ärschìena: Staline parle aux Alsaciens en Russie : tracts aériens soviétiques destinés aux Alsaciens obligés de servir dans la Wehrmacht de 1942 à 1945. Archives départementales du Haut-Rhin, Kolmer 2001, ISBN 2-86068-043-8 (529 S.).
àls Üssgaawer: Émile Hugel: Chronique de la Grande Guerre à Riquewihr : témoignage d'un viticulteur alsacien, Émile Hugel. J.-D. Reber, Riichawihr 2003, ISBN 2-9510745-9-X (283 S.).
Jeunesse d’Alsace et Wehrmacht : parlons-en, même si cela dérange - témoignages. J. Do Bentzinger, Kolmer 2004, ISBN 2-84960-030-X (269 S.).
zamma mìt’m Wolfgang Krebs, em Eberhard Neherf ùn em Onno Onneken, Wir waren Feinde : Elsässer, Deutsche, Amerikaner erinnern an die Kämpfe um die "Poche de Colmar" im Dezember 1944. Centaurus, Härwelze 2006, ISBN 3-8255-0618-5 (168 S.).
zamma mìt’m Nicolas Mengus, Entre deux fronts, les incorporés de force alsaciens dans la Waffen SS. Band 1. Pierron, 2007, ISBN 2-7085-0341-3 (272 S.).
zamma mìt’m Nicolas Mengus, Entre deux fronts, les incorporés de force alsaciens dans la Waffen SS. Band 2. Pierron, 2008, ISBN 2-7085-0346-4 (582 S.).
zamma mìt’m Nicolas Mengus, Malgré nous ! Les Alsaciens et les Mosellans dans l’enfer de l’incorporation de force. Les Presses du Belvédère (Pontarlier), La Tour Blanche (Waissaburich), 2010, ISBN 978-2-88419-214-9 (411 S.).
zamma mìt’m Francis Lichtlé ùn em Claude Muller, La confrérie Saint-Etienne Alsace. Reber Éditions, Riichawihr 2017, ISBN 978-2-915814-21-7 (299 S.).

Zittschrìftsàrtìckel

La saga du vin de paille. In: Revue d’Alsace. Nr. 137. Fédération des sociétés d’histoire et d’archéologie, 2011, S. 33–46, doi:10.4000/alsace.1088.
zamma mìt’m, Nicolas Mengus, em Alphonse Troestler ùn em Bernard Deck (Üss.), Oradour-sur-Glane : les Alsaciens & le procès de Bordeaux (= Comprendre l’incorporation de force. Nr. 3). L’Ami du Peuple, Schtroossburi 2014 (78 S.).

Lìteràtüür

Francis Lichtlé: HUGEL André. In: Nouveau dictionnaire de biographie alsacienne. Fédération des sociétés d’histoire et d’archéologie d’Alsace, 2004 (französisch, alsace-histoire.org [abgerufen am 31. August 2022]).
Figure du vignoble alsacien, André Hugel est mort à l’âge de 92 ans. In: L’Alsace. 16. August 2022 (französisch, lalsace.fr [abgerufen am 31. August 2022]).
André Hugel im Alter von 92 Jahren gestorben. In: Falstaff. 16. August 2022 (österreichisches Deutsch, falstaff.at [abgerufen am 31. August 2022]).
Lisa Riley: Alsace wine leader André Hugel has passed away. In: Decanter. 16. August 2022 (britisches Englisch, decanter.com [abgerufen am 31. August 2022]).

Weblìnks

André Hugel in de Internet Movie Database (änglisch)