Lateinische Kirche
Die latiinischi Chille oder römischi Chille, au Westchille oder westligi Chille, isch die grössti und bedütendsti Däilchille in dr römisch-katholische Chille. Latiinisch beziet sich uf dr Ritus oder d Grubbe vo Rite, wo dr römisch dominiert, und uf die dradizionelli Chillesprooch, wo in dere Däilchille verwändet wird. Mä underschäidet zwüsche dr latiinische Chille und de katholische Ostchillene. Die folge orthodoxe oder orientalische Rite und bruche anderi Liturgiisprooche.
Die latiinischi Chille umfasst d Diözese vom Patriarchat vo Rom, wo sit em 2. Joorhundert vo dr griechische zur latiinische Liturgiisprooch gwäggslet häi und Latiinisch au in iire Missionsgebiet brucht häi. Dä westligi Däil vo dr alte Chille, ebe d Westchille, isch im ene historische Spaltigsbrozäss, wo si Höhepunkt im Groosse Schisma im Joor 1054 gha het, vom östlige Däil vo dr Chille, de Ostchillene, drennt worde. Spööter häi sich Däil vo de verschiidene Ostchille wider mit dr katholische Chille zämmedoo: si häi dr Primat vom Babst anerkennt und häi sich vo iire orthodoxe Stammchillene drennt; si häi aber iiri rächtligi Äigeständigkäit und iire Ritus witgehend bhalte. Dene katholische Ostchillene säit mä uniert.
Dr Babst isch as Bischof vo Rom s Oberhaupt vo dr ganze katholische Chille und au s Oberhaupt vo de latiinische Däilchillene. Sit em Konzil vo Chalzedon 451 bis 2006 häi sich d Bäbst au Patriarch vom Weste bzw. vom Oobeland gnennt, as Däil vo dr Iustinianische Pentarchii. 1964 si as Folg vom 2. Vatikanum die Latiinische Patriarchat im Oste, wo in dr Chrüzzuugszit iigrichdet worde si, abgschafft worde. Das het mä gmacht as Däil vo dr Widerussöönig mit dr Ostchille und vo dr Ökumene mit dr Orthodoxii. Dr Babst Benedikt XVI. het denn mit e chli Verspöötig au dr Ditel vom Patriarch vom Weste abgschafft.
Dr Latiinischi Patriarch vo Jerusalem het näben em Babst en äigeni patriarchali Jurisdikzioon über Palestina und Züpere, und isch sithär dr äinzigi amtierendi latiinischi Patriarch.
S Gsetzbuech vo dr latiinische Chille isch dr Codex Iuris Canonici; die unierte Chille häi dr Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium.
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Lateinische_Kirche“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |