Jules Mazarin

Dr Jules Mazarin (* 14. Juli 1602 z Pescina; † 9. März 1661 z Vincennes) isch ä Kardinal und Staatsma gsi, wo die französischi Regierig gleitet het, wo dr Louis XIV. no minderjehrig gsi isch. Er het im Kardinal Richelieu si Politik wiitergfüehrt und än entscheidendi Rolle gspiilt im Ufstiig vo Frankriich zur Hauptmacht im westlige Europa.

Läbe

Dr Jules Mazarin, wo eigentlig Giulio Mazarini gheisse het, isch am 14. Juli 1602 z Pescina z Italie uf d Wält cho. Er isch vo de Jesuite erzoge worde und isch ä hervorstehende Diplomat vo der Römisch-katholische Chille gsi. 1634 isch er vom Papst noch Frankriich gschickt worde. Dört het er em Richelieu, wo im Louis XIII si Minister gsi isch, im Versteckte im Driissigjöhrige Chrieg gege d Habsburger ghulfe. 1639 isch er z Frankriich iibürgeret worde und dr Louis XIII het ihm as Belohnig für siini Dienst vom Papst d Kardinalswürde lo zuecho.

Dr Richelieu isch 1642 gstorbe, und wo au dr König im Johr druf gstorbe isch, het si Witwe, d Anna vo Östriich, dr Mazarin zum Erzieher vom Louis XIV, wo denn fümfi gsi isch, gmacht und ihm d Regierig aaverdraut. Dr Mazarin het die absolutistischi Monarchii z Frankriich verdeidigt und d Position vom Land in Europa gsterkt, won er d Habsburger im Driissigjöhrig Chrieg dra ghinderet het, ihri Macht im Dütsche Riich z vergrössere und im Weschtfälische Friide ä groosse Deil vom Elsass, wo vorhär Habsburg Untertan gsi isch, zuedeilt übercho het.

In dr Innepolitik isch er aber nit sehr gschickt gsi. Dr Chrieg het d Priise vo de Nahrigsmittel ufedriibe und d Stüüre si hoch gsi. Das het ihn biim Volk verhasst gmacht. Un won er 1648 ä Richter het lo festneh, isch z Paris än Ufruehr usbroche. Die Adlige und s Volk hai sich zsämmedo für zum sich gege die absolutistischi Regierih z wehre, und ä Bürgerchrieg, d fronde, isch usbroche. Die königlichi Familie het Paris verlo und dr Mazarin isch denn noch Dütschland gange und het d Unterdrückig vo dr Rebellion vo dört us gstüürt. Nochdäm er gwunne het, isch er 1653 noch Paris zrug gange, won er sich dr Erziehig vom Louis XIV gwidmet het und ihm biibrocht het wie mä söt regiere.

Si grösst ussepolitisch Erfolg isch dr Abschluss vom Pyreneäfriide 1659 gsi, w s Ändi vom spanisch-französische Chrieg bedütet het. Frankriich het s Artois und dr Roussillon übercho und dr französisch König, dr Louis XIV ä spanischi Frau, was es unter Umständ spöter emol möglig gmacht hätti, dr spanisch Dron z beaaspruche.

Dr Kardinal Jules Mazarin isch am 9. März 1661 z Vincennes z Frankriich gstorbe.

Dr Kunstliebhaber

Dr Mazarin het es groosses Vermöge aaghüft. Er het Kunst gsammlet und die italiänischi Opere am Hof iigfüehrt. Er het testamentarisch s Gäld gstiftet für d Schuel vo de vier Natione, s Collège des Quatre Nations (hüte s Institut de France), wo jungi Adligi us de Gebiet, wo noch em Pyreneäfriide an Frankrich gfalle si—us em Artois, em Elsass, em Pignerol und em Roussillon—zu dreue Diener vo dr französische Chrone erzoge het. Im Mazarin si Bibliothek isch für s Publikum offe gsi.

Quelle

Dr Artikel "Mazarin, Jules, Cardinal." in Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.

Literatur

Simone Bertière: Mazarin. Le maître du jeu. Fallois, Paris 2007, ISBN 978-2-87706-635-8.
Georges Dethan: Mazarin. Un homme de paix à l'âge baroque, 1602–1661 (= Personnages. Bd. 4). Imprimerie nationale, Paris 1981, ISBN 2-11-080764-4.
Georges Dethan: Mazarin et ses amis. Étude sur la jeunesse du Cardinal d'après ses papiers conservés aux archives du Quai d’Orsay suivie d'un Choix de lettres inédites. Berger-Levrault, Paris 1968.
Claude Dulong: Mazarin. Perrin, Paris 1999, ISBN 2-262-01285-7.
Paul Guth: Mazarin. Frankreichs Aufstieg zur Weltmacht. Societäts-Verlag, Frankfurt am Main 1973, ISBN 3-7973-0245-2.
Michaela Knäble: Mazarin, Jules. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 14, Herzberg 1998, ISBN 3-88309-073-5, Sp. 1241–1245.
David J. Sturdy: Richelieu and Mazarin. A study in statesmanship. Palgrave Macmillan, Basingstoke u. a. 2004, ISBN 0-333-75399-2.

Weblink

Commons: Jules Mazarin – Sammlig vo Multimediadateie

Dr Jules Mazarin in dr Saarländische Biografie
Suech no Mazarin, Jules in dr Dytsche Digitale Bibliothek (DDB)