Pal Engjëlli
Dr Pal Engjëlli (* 1416 z Drisht; † 1470) isch dr katholisch Erzbischof vo Durrës ùn Kardinal vo Albanie gsi. Vo ihm isch dr erschti ùff Albanisch gschriibeni Satz überliefert, nämli e Däufformel ussem Joor 1462. Engjëlli isch Albanisch für ‚Engel‘.
Dr Pal Engjëlli söll e änger Vertrauter vùm Skanderbeg gsi sy ùn isch als syn Botschafter oft im Ussland gsi, für ùm Hilf gäge d Osmane z bitte.
Derwyylscht eme Bsuech z Burrel im Matdaal het dr Pal Engjëlli Unregelmässigkeite im Glaube ùn Problem mit dr Däufi feschtgstellt. Zämme mit andre Aawysige het er e Däufformel imene Brief vùm 8. November 1462 hinterloo. Si het warschynts sölle bruucht werde ùm d Taufi für die Albaner, wo kei Latiinisch verstande hen, verständliger z mache ùn demit d Buure ùffem Land, wo ihri Chinder nit hen chönne zur Taufi bringe, d Taufi sälber hen chönne durefiere. Dr Brief isch sùnscht ùff Latiinisch gschriibe.
D Formel leitet: Un'te paghesont' pr'emenit t'Atit e t'Birit e t'Spirit Senit. (Ich däuf di im Name vùm Vater, vùm Sohn ùn vùm heilige Geischt). Dr Sprùch isch im Gegische Dialäkt vo Nordalbanie gschriibe. D Formel isch 1462 vùmene Konzil im Mat zuegloo worde.
S Dokumänt mit dr Däufformel isch in dr Biblioteca Medicea Laurenziana z Florenz ùffghobe. Dört isch es 1915 vùm rumänische Forscher Nicola Jorga wiiderentdeggt worde.
Andri frieni albanischi Schriftzügniss sin e chùrzes Wörterbuech, wo vùm Arnold von Harff gschriibe worde isch, emene Dütsche, wo dur Albanie greist isch, ùn s Perikopeja e ungjillit te pashkeve, wo z Mailand entdeggt worde isch, wo im Toskische Dialäkt ùn im griechische Alphabet gschriibe isch.
Literatur
ändere- Nicolae Iorga: Notes et extraites per servir à l'histoire des croissades au XV siècle. Bukarest 1915, S. 195.
- Lorenzo Tacchella: Giorgio Castriota Skanderbeg e i romani pontefici nel sec. 15. Paolo Angeli arcivescovo di Durazzo e ambasciatore di Skanderbeg a Venezia nel 1467. Milano 2000.
Weblink
ändere
|
De Artikel gits au as Audiodatei. |
