Schibboleth
Es Schibboleth isch e sprochligi Bsunderheit, wo me en Sprächer enere soziale oder regionale Zueghörigkeit drmit zuordne ka. E Schibboleth isch vomene Zungebrächer z'unterscheide (die sin für alli schwer ussprächbar). Bi Schibboleth handlets sichs um Wörter, wo me meint, si sige liicht uszspräche, wo aber vo Lüt, wo dr Sproch (oder dr Dialäkt) nid mächtig sin, falsch usgsproche wärde, hüffig ohni dass sis merke. Durch das verrote si aber ihri Härkunft.
Typischi alemannischi Schibboleth sin
- für hochalemannisch/schwiizerdütsch: Chuchichäschtli
- für Schwäbisch: "a oagnehm grea agstriches Anläglesbänkle", "Was dean dia do en deanne Dennele denna?"
- für Badisch: "Zwoi woiche Oier en oinerer Roi"
Allgemein e beliebts Schibboleth - und gliichzitig Zungebrächer isch Dr Papscht hett z'Spätzle-Bsteck z'spoot bstellt (in dr Schwiiz hüffiger: Dr Papscht hett z'Späck-Bsteck z'spoot bstellt).