St Luke’s Hospital for Lunatics

Koordinate: 51° 31′ 32″ N, 0° 5′ 23″ W / 51.52556°N,0.08972°W / 51.52556; -0.08972

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

’S St Luke’s Hospital for Lunatics („Sànkt-Lukàs-Schpìtàhl fìr d’ Gaischteskrànka“) ìsch a psyschiàtrisch Krànkahüss z’ London gsìì. As ìsch ànna 1750 grìnda worra; as ìsch àlso d’ zwaita äffentliga psyschiàtrischa Ànschtàlt vu London gsìì, noh-n-em St Mary Bethlehem, wo-n-ànna 1246 grìnda worra ìsch.[1] As ìsch àwer ànna 2011 gschlossa worra.

’S St Luke’s Hospital for Lunatics àn dr Old Street vu London. Ìm Hìntergrund ìsch dr Spìtz vu dr St Luke’s Church.

Gschìcht ändere

Dr ärschta Schäffàrzt vum Schpìtahl ìsch dr William Battie gsìì. Ar ìsch bekànnt gsìì àls a „ewerschpànnter Hümorischt“. Ar hàt gmaint, àss ma „d’ Pàzianta vu dam Schpìtahl nìt ìn dr Äffentligkait üssschtälla“ soll. Àm St Luke’s Hospital hàt ma oft kàlta Bààda fìr d’ Krànka verschrìewa. Ma hàt doo a System ohna Zwàngsmìttel ihgfiahrt, àwer ma hàt manckmol Hàndschalla un àndra Zwàngsmìttel benutzt.

Dr St Luke’s-Schpìtàhl ìsch àm Àfàng ìn’ra ehemàliga Giassaräi àn dr Windmill Street glaaga, ìn da Upper Moorfields bi Bedlam.[2] Dàs Gebäi hàt d’r George Dance dr Ältra ànna 1750/51 zaichnet; noh sim Tod hàt’r ìhn si Sohn George Dance dr Jengra àls Bàuiìnschpakter ärsätzt. ’S Krànkahüss hàt urschprenglig 25 Pàzianta känna uffnama. As ìsch schpeeter vergressert worra, àwer as ìsch scho ànna 1771 ewerfellt gsìì. Ma hàt àlso bschlossa, a näi Gebäi z’ bàuia. Fìr dr Bàuiplàn hàt ma a Wättkàmpf orgànisiart, àwer kä Vorschlàg ìsch gwählt worra. Àlso hàt dr Dance ’s näi Gebäi zaichnet.[3]

Ànna 1786 hàt dr Schpìtahl ìns näi Gebäi àn dr Old Street gwàndelt, zwìscha Bath Street un em hittiga Verkehrsrundäll vu dr City Road. ’S Gebäi hàt a Färderwànd üs Bàckschtai ghàà, wo 150 Meter làng gsìì ìsch.[3] As hàt a zentràla Iigàng ghàà; lìnks ìsch d’ Àbtailung fìr d’ Manner gsìì, rachts da fìr d’ Fràuija. Dàs näi Gebäi hàt 300 Ainzelzälla ghàà, mìt hocha Fanschter, unverpàcktem Stràui uf holtziga Summie, un ohna Haizung. Hìnter em Hàuiptgebäi sìn zwai Park gsìì: ain fìr d’ Männer un ain fìr d’ Fràuija.

Ànna 1885 hàt ’s Krànkahüss äbb 150 Pàzianta ghàà, wo-n-üs dr Mìttelstànd schtàmma. As ìsch àlso nìmm a Schpìtàhl fìr d’ Àrma gsìì.[4] Fìr d’ Krànka hàt ma oft kàlta Bààda verschrìewa, un àui Medikamanta gega d’ Verdàuiungssteerunga, wia Kràmpfleeser, Ärbrachmìttel un Àbfiahrmìttel. Àm St Luke’s sìn zwìscha 67 un 70 Prozant vu da Pàzianta gsund worra, gega numma 15 Prozant fìr d’ Krànkhiiser fìr d’ àrma Litt.

Wahrem Ärschta Waltkriag ìsch ’s Gebäi bschadigt worra. Ànna 1916 hàt ma àlla Pàzianta ìn àndra Ànschtàlta odd’r t’haim ewertrajt. D’ Bank of England hàt d’ Räumligkaita àgschàft. ’S Gebäi ìsch àlso d’ St Luke's Printing Works worra; doo hàt ma d’ Galdschiina gedruckt bis àm Àfàng vu da Johra 1950.[4][5] Ànna 1963 ìsch ’s Gebäi zerschteert worra.[6]

Ìn da Johra 1920 hàt dr Verain vu St Luke a näija psyschiàtrischa Àbtailung ìm Middlesex Hospital grìnda. Ànna 1930 hàt d’ Prìnzess Helena-Victoria a näija Àbtailung vum St Luke’s gäffnet àn dr Woodside Avenue z’Muswell Hill. Da Àbtailung hàt ma Woodside Nerve Hospital, St Luke's Woodside Hospital for Functional Nervous Disorders bnännt, un schpeeter àb 1948 aifàch St Luke's Woodside.[4]

Ànna 2011 hàt dr NHS Trust d’ Àbtailung gschlossa. Ma hàt schpeeter ’s Gebäi verkàuift.[7]

berìahmta Pàzianta ändere

  • Dr Dìchter Christopher Smart (1722–1771) ìsch vu 1757 bis 1758 àm St Luke’s Hospital for Lunatics gsìì;[8]
  • Dr Jonathan Martin, em Moler John Martin (1789–1854) si Brüader, ìsch àm St Luke’s Hospital for Lunatics gsìì, vu 1829 bis züa sim Tod ànna 1838, nohdam àss ar ’s York Minster ìn Brànd gsätzt hàt.[9]

Literàtür ändere

  • St. Luke's Hospital for Lunatics. In: Lee Jackson (Hrsg.): The Dictionary of Victorian London. (englisch, victorianlondon.org [abgerufen am 9. April 2021]).
  • N. Black: The lost hospitals of St Luke's. In: J R Soc Med. Band 100, Nr. 3, 2007, S. 125–9, doi:10.1258/jrsm.100.3.125, PMID 17339307, PMC 1809165 (freie Volltext) – (englisch).

Weblinks ändere

  Commons: St Luke's Hospital for Lunatics – Sammlig vo Multimediadateie

Ainzelnohwiisa ändere

  1. Jonathan Andrews, Asa Briggs, Roy Porter, Penny Tucker un Keir Waddington: The History of Bethlem Hospital. Routledge, London 1997, ISBN 978-0-415-01773-2, S. 276 (englisch).
  2. St Luke's-Woodside Hospital. In: Lost Hospitals of London. Abgruefen am 11. Juli 2018 (änglisch).
  3. 3,0 3,1 St Luke's Hospital in Moorfields. Sir John Soane's Museum Drawings, 2011, archiviert vom Original am 26. März 2012; abgruefen am 4. September 2021 (änglisch).
  4. 4,0 4,1 4,2 St Luke's Hospital. In: Index of English and Welsh Lunatic Asylums and Mental Hospitals. Andrew Roberts, Middlesex University, 2001, abgruefen am 9. April 2021 (änglisch).
  5. St Luke's Hospital, Old Street Road, Moorfields. (Nicht mehr online verfügbar.) In: Old London Maps. 2006, ehemals im Original; abgruefen im Juli 2011 (änglisch). (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.oldlondonmaps.com
  6. Hospitals. Derelict London. Abgrüeft am 11 July 2018.
  7. Is St Luke’s Woodside Hospital the latest casualty of cutbacks in the health sector?, Tom Foot, Camden New Journal, 2011.
  8. Christopher Smart. Petry Foundation, abgruefen am 27. März 2020 (änglisch).
  9. William Hargrove: A New Guide for Strangers and Residents in the City of York. W. & J. Hargrove, 1844, S. 36 (englisch, google.com).
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „St_Luke's_Hospital_for_Lunatics“ vu de änglische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.