Text:Rudolf von Tavel/Der Donnergueg/Kapitel 3

III.

Vo der Chilche, vom Griff uf e Gräbel und vo Sunneschyn

Ds morndrisch het d’Tagheiteri no nid lang zum Fänschter y gluegt, so sy dem Annemarie syni Plaggeischter o scho wider da gsi, der Finken und der Studänt, und hinder nen isch e länge fyrleche Schatten ufe cho: D’Tante Gatschet, dem Adolf sy Mama. Das isch dem Annemarie sy geischtlechi Muetter gsi, e geboreni Chilchbärger. Im wytere Familiekreis het men ere churzwäg d’Chilche gseit, und das het famos guet passet. Si isch still, fründlech und heiter gsi, wi ne gwyßgeti Landchilche voll farbigi Glasgmäld. Wär gnue gha het a der Wält, isch an ere vorbygange; wär aber gärn einisch en erboulechi Stund erläbt het, isch bi der Tante Gatschet grad a di rächti cho. Nid daß si eim juscht d’Ohre voll prediget hätti; aber es isch geng so Stimmung um se-n-ume gsi, und de Lüten isch i ihrer Neechi der Chnopf eso ring ufgange. Wi alli andere Chinder, so het o ds Annemarie früecher nume di kuriose Sache gseh an ere, bsunders di chlyne Haarbüscheli, wo nere-n-us den Ohre gwachse sy. Me het se zwar nume gseh, wenn sie öppe bim Erzelle der Chopf vüre gha het und de d’Röschtiwys-boucles chly vüre plampet sy. Aber i de letschte Jahre het ds Annemarie nüt meh Lächerlechs a der Tante gseh. Ja, es isch rächt höhn worde, wenn öpper vo der «Chilche» gredt oder öppis an ere gspässig gfunde het. Es het es blinds Zuetroue gha zue nere, und gar mängs, wo-n-es sech geniert hätti, syr Mama z’säge, het es vor der Tante chönnen uschrame; ’s isch albe dusse gsi, ’s het nid gwüßt wie.

Dä Morge hingäge, das het’s jitz grad gspürt, isch öppis umewäg gsi, wo-n-es um kei Prys hätti chönne der Tante Gatschet uf d’Schoß uslääre, weder der Drahtgügger, no der Finke. Ja, ds Annemarie isch ob em Schatte vo syr Tante rächt erschrocke. Da het öppis müesse gah, wenn es nid mit syr liebe guete Bychtmuetter het wellen i ds Ungreis cho. Ds ganz geschtrigen Erläbnis isch ihm jitz chuehdumm vorcho, und es het sech afa schäme, trotzdäm d’Tante, wi geng im Summer, z’Chiltderf obe gsi isch.

Wi nen Erlösung isch dem Annemarie der Morgegrueß cho, wo-n-ihm der Geraniumstock vis-à-vis vo ds Liechtis Simse zuegwunke het. Es isch ihm undereinisch gsi, es müeß dert überen, und zwar enanderenah, wi wenn mit Zaaggen öppis z’versuume wäri.

Scho unden im Husgang het es Mannstimme ghört, wo z’oberscht im Stägehuus ruuch dürenandere gredt hei. Es het sech aber nid la verschüüchen und isch di fyschtere schmale Stägen uuf bis zum zwöitoberschte Bode. Dert het’s chly verschnubbet und glost, was da obe gangi. Eine vo dene Manne — der Stimm nah isch es der Husmeischter gsi — het juscht bhertet: «Das wär richtig chummlech, so druus z’schlüüffe. Da het men eine sit Jahr und Tag tolet und ’s la guet sy, wenn er kei Zins cha zale, u jitz wetti me ne hurti use la u d’Sach use ruume, u dernah chönnt üsereine luege, wi-n-er us em Schade chunnt — we me nienen uf nüt meh Griff het!»

«Ja nu», ghört me jitz en andere dry rure, «di Sach isch, wi si isch. Wenn Dr ne lieber da obe weit la verräble, nume damit Ech das bitzli Husrat nid druslouft, so isch es Eui Sach; weder mi düecht’s, öppe grad gar aständig syg de das nid. Gönnet doch däm Ma nes ungsorgets Stärbe!»

«Dir bruuchet mi nid cho z’brichte, was aständig syg u was nid. Für das bruuchen i kei Quartierufsäher, u-u-u verräblet isch de bi mir wäge dessi no keine!»

«Ja nu, wi gseit. Mir chönnt’s ja glych sy; aber we men amenen arme Tropf öppe chönnt hälfe... Der Herr Profässer söll säge, was gah söll!»

Jitz ghört men undereinisch ganz en anderi, dritti Stimm chräje: «Ich kann Ihnen nur so viel sagen: Es kommt meines Erachtens genau auf dasselbe heraus, ob Sie den Mann hier liegen lassen oder noch anderswohin schleppen. Der Exitus scheint mir imminent.»

Uf das hi het der Husmeischter wider agfange: «Ja nein, donner nein, Herr Profässer! Sehen Sie, für Euch und ihn ist es scho gleich, ob er hier oder angerswo zu stärbe kommt, aber für mich isch es äbe so eine Sache. Ich will ja nichts gesagt habe. Tuet den Liechti meinetwäge, wohin Ihr wollt, aber ich bin dann auch noch da... Wär het glütet?»

Ds Annemarie het uf em undere Podäscht dem ganze Totegricht zueglost und müessen anäh, dä arm Liechti, wo me zwüschedüren us syr Stube het ghöre hueschte, müeß o lose, ob er well oder nid. Drum het es, für där Marter es Änd z’mache, am Lütidraht zogen und uf ds Husmeischters Frag g’antwortet: «Numen i, d’Jumpfer Sunnefroh.» Es isch z’vollem d’Stägen uuf und fragt der Quartierufsäher: «Was weit Dir mit dem Liechti?»

«E, i ha gmeint», antwortet dä, «me sötti mit ihm öppehi, vor d’Stadt use, daß er öppe no chly Luft und Sunne hätti! Aber der Husmeischter förchtet, er chömm de z’churz derby. Der Liechti isch halt o mit dem Zins im Hinderlig. Begryffet, er möchti äbe d’Wohnig u d’Boutique verlyche, u de müeßti me de halt mit ds Liechtis Gräbel use, u dernah hätti de der Husmeischter uf nüt meh Griff, für sys Guethabe — so isch di Gschicht.»

Ds Annemarie het sech nid mögen ebha, z’frage, weles eigetlech wichtiger sygi, der Griff uf e Gräbel oder dem Liechti sys Läbe.

Da het der Profässer Reißhagen, e Ma mit mene Chranzbart, Stäckehaar und mene Sammetchrage voll wyßi Bäbä, sys suber grasierte Muul zu mene breite Schlitz verzogen und ds Annemarie dür syni dicke Brüllegleser gwunderig agluegt. Der Husmeischter het kei Antwort gwüßt, und der Quartierufsäher het gseit: «Juschtemänt, Jumpfer Sunnefroh, Dir heit ihm der Träf gä!»

«Dir heit guet barmhärzig sy», meint du der Husmeischter, «Euch geit’s nid a ds Läbige!»

«I dänke, wenn’s öpperem a ds Läbige geit, so isch es der Liechti. Oder öppe nid?» fragt ds Annemarie. «Wüsset Dir was, mir wei ihm jitz afangen es hilbs Plätzli a der gsunde Luft sueche, und für e Räschte heit nid Chummer, Dir söllet nid z’churz cho! I bin Ech guet derfür.» Ohni en Antwort abz’warte, isch es am Husmeischter düre zum Liechti yne. Nid emal d’Türe hei si zueta gha. Vo der Stäge här het ds Annemarie no der Profässer ghöre säge: «Sehr couragiertes Frauenzimmerchen.» Aber ihm isch wichtiger gsi, z’wüsse, wi’s dem Liechti z’Muet sygi. Er isch gar grüüslech eländ i sym Bett gsässe. Ds Gsicht isch wachsgääl gsi und ygfalle, ds Muul het er offe gha, und di bluetlääre Läfzge syn ihm so äng agläge, daß d’Zähnd und d’Bilgere ganz abdeckt gsi sy. Gschnubbet het er zum Erbarme, und die dunkelglänzigen Ouge hei wi us neren andere Wält gluegt.

Ds Annemarie het ne fründlech grüeßt, aber ob däm Eländ keini wytere Wort gfunde. «Hätte die lieber glüftet und e chly zue-n-Ech gluegt, statt im Gang usse z’dampe!» het’s für sych gseit, ds Fänschter ufta und mit flingge Hände probiert, der Stuben e Gattig z’gä. Nachhär het’s dem Chrankne z’trinke bracht und isch zum Bett zueche gsässe. Di früschi Luft het dem Liechti wohl ta. Er het nah-ti-nah e chly ringer gschnuufet, und wo si nes Zytli eso still da gsässe sy, het er dem Annemarie di mageri Hand dargstreckt und gseit: «Dir müesset Ech das nid so la z’Härze gah. — D’Möntsche — sy so — me cha no zfride sy — we si ein als Chind möj lyde. Nachhär — nachhär isch me nen im Wäg. U isch eis chrank — so — sött’s scho — niene meh sy.»

«E ja, me chönnt’s emel meine; aber si bruuchtet doch nid grad eso la z’merke», seit ds Annemarie, «das isch nid schön.»

Der Liechti het schier eso öppis wi ne heitere Schyn im Gsicht gha, wo-n-er du wyter seit: «Eigetlech hei si ja rächt. — Es chunnt nid druuf a, vo wo men abreiset. — We me numen am rächten Ort — alanget.»

«Wäg em Acho am rächten Ort macht’s mer bi Euch nid Chummer», meint ds Annemarie, «aber es schämti mi doch a, wenn Dir nid no chly es bessers Bsinnen a d’Möntsche dörftet mitnäh.»

«O, i vergisse’s de!»

«E ja, aber e chly Sunneschyn, solang Dr no hie syd, tät Euch o guet!»

«Der Sunneschyn isch de änefür. — U hienache — syd Dir mer Sunneschyns gnue.»

«Ja, jitz o no!»

Ds Annemarie het gmerkt, daß es der Liechti müed macht und isch du bald gange, mit dem Vorsatz, alles ufz’biete, für ne-n-us syr truurige Stuben under der breite Vogeldili, wo jede Sunnestrahl abgfange het, a d’Luft use z’bringe. Es het no der Geraniumstock bschüttet und isch hei.

Ds mittag het es du der Adolf i d’Kur gno, er müeß derfür sorge, daß hütt no der Finke wider i ds Huus chömi. Natürlech isch das nid so glatt abgloffe. Der Adolf het’s syr Cousine la suur wärden und derglyche ta, är chönni der Finke nid umehöische, er wüssi nid, wo der Harzchopf wohni, syg no nie by-n-ihm gsi und so wyters, bis es schier gar Träne het welle gä. Du het er du agfange der Gnädig machen und gseit, verspräche chönn er nüt, aber er well mira ga luege, öb öppis z’mache sygi.

Bhüet is, der Adolf isch nid dä gsi, wo sech geniert hätti, amene Harzchopf «uf d’Bude z’styge»! Er het o gar nid lang gfragt, öb er daheime sygi. Im Gägeteil, es isch ihm grad rächt gsi, daß er ne nid atroffe het. Nam Finke het er o nid lang bruuche z’sueche. Het nid dä Habernarr dem Papa Sunnefroh sy Ändi-Kothurn ob em Bett a d’Wand gnaglet gha, wi nes «Vide poche»! Aber es isch nüt drinne gsi als e Tubakpfyffe. — Rätsch! isch er abe grisse gsi, und der Adolf het ne-n-i sy Büechermappe gschoppet. Daheim, bi ds Sunnefrohs, het er ne vor em Annemarie hinder em Rügge versteckt und gseit: «Chrugeli, mugeli, weli Hand?» Lang het er der Finke vo eir Hand i di anderi ta und geng nume gfragt: «Was gisch mer?» Aber zu sym Zil isch er nid cho, vowäge d’Mama isch derzwüsche cho, und me het der Finken ändlech ohni wyteri Umständ müesse zu sym einsame Gspane tue.