Text:Rudolf von Tavel/Der Donnergueg/Kapitel 8

VIII.

Jitz chunnt bim Tuusig der Landjeger scho. Dem Annemarie wird sy Losung usgleit. Landjunker und Troubadour. Ds Annelysi git es Guetachten ab

Ds morndrisch het d’Frou Charlotte bim Déjeunieren-Abwäsche — das macht e gueti Bärnerfrou bekanntlech geng sälber — Mittel und Wäg gfunde, dem Annemarie z’placiere: «Wenn me chly besser Ornig hätti und nid syni Schäärene ließ umenandere lige, so wär di dummi Gschicht o nid passiert. Me het dänk syni Augen anderswo gha, anstatt di Buebe z’goume!»

«I ha halt bis jitz o nid gwüßt, daß me mi als Chindemeitli engagiert het», git ds Annemarie ume.

«Es dunkt mi, das wäri no nid z’vil verlangt, e chly zu dene Buebe z’luege!»

Dem Annemarie isch es erspart blibe, z’antworte, vo wägen i däm Ougeblick isch ds Eisi cho säge: «Der Landjeger wär jitz da.»

«Ach, wi dumm!» seit d’Frou Chilchbärger. «Hesch ihm nid grad chönne säge, me bruuch ne gar nid? — Gang schick ne!»

«I han ihm’s gseit; aber er het afa wüescht tue und säge, er löj sech nid für nüt und wider nüt la spränge.»

«Er isch en uverschante Kärli.»

Ds Eisi isch verschwunde, aber nid für der Landjeger ga z’verschicke. Es het gfunde, es wär nid z’verantworte, wenn me di Glägeheit verpasseti, dene Buebe no chly d’Höll heiß z’mache.

Plötzlech flügt d’Türe vo der Äßstuben uuf, und der Röbi chunnt i Todesängschte cho z’springe, umchlammeret d’Mama und plääret: «Mama, Mama, der Landjeger wott der Fredi näh, ds Eisi het’s gseit!» Der Fritzli und der Fredi hei vor em Eisi nid die welle sy, wo so öppis gloube; aber si hei doch für guet gfunde, sech o hinder d’Mama cho z’flüchte. Dere-n-isch d’Gallen übergloffe. Si het der Chly dem Annemarie zuegschoben und isch d’Stägen ab, dür e Hof, uf e Landjeger los, wi ne Wältschhahne. Der Hatschierer aber isch dagstande wi ne Bitz Stockhorn und het’s la über sech abloufe. «Jä nu, Frou von Chilchbärger», het er zletscht gseit, «so wei mer’s jitz für einisch la guet sy; aber es angers Mau gangen i de nid alleini vo hie furt, i bin Ech guet derfür!» Vor em Tor usse het er brummlet: «Di usgschirrete donners Padrizier meine grad hütt no, si chönnen üsereine kujoniere wi ne Hung!»

Ds Annemarie het sech du so bald wi müglech anerbotte, es well mit dene Buebe ga spaziere. «So ganget!» het’s gheiße. Im Dorf unde hei si der Brieftreger atroffe, und dä het der Jumpfer Sunnefroh ne Brief vo daheime bracht. Ds Annemarie het natürlech vor Ungeduld brönnt, ne z’läse. Es isch mit syne Zöglinge hinder der Chilchen ufe, het se-n-a Waldsoum gfüehrt und se la wildele. Äs sälber isch uf d’Chilchhofmuur gsässen und het sy Brief vüre zoge. Vil Gfreuts isch nid drinne gstande, derfür öppis, wo dem Annemarie schier ds Härz abdrückt het: der Papa heig sech uf sym Bureau wider eine müesse la vor d’Nase setze. Er hätti dem Dienschtalter nah söllen avancieren, und jitz heig men anstatt ihn vil e jüngere gwählt. Me sägi, es sygi nume gscheh, wil dä jung Schnufli amene Regierungsrat schwär verschuldet sygi. Aber ds Dümmschten a allem sygi, daß dä unglücklech Peter Harzchopf gmeint heigi, er tüej dem Herr Sunnefroh ne Gfalle, wenn er di ganzi Gschicht i ds Blettli tüej, und jitz nähmi me das dem Papa erscht rächt übel, wo-n-er doch gar nüt derfür chönni.

Ds Annemarie het der Brief zsämegfaltet und mit trüeben Ougen i Chilchhof abe gstuunet. Scho i mängs het es sech glehrt schicke; aber wenn sym Papa es Unrächt gscheh isch, so het’s das schier nid chönne schlücke. Dä lieb guet Papa, wo so schuderhaft gnue ta het, für der Familie di alti Position wider z’erstryte! Und daß es jitz grad no der Peter Harzchopf het müesse sy, wo d’Sach no verschlimmeret het!

Der Verdruß macht d’Lüt sünsch nid z’hübsche, aber bim Annemarie het’s dert düre scho öppis mögen erlyde. Wenn es höhn worden isch und drob syni bruunen Ouge hei afa blitze, so het es nume no meh azoge. Es het kei Ahnung dervo gha, wi schön es isch gsi az’luege, da oben uf der Muuren i sym luftige Summerröckli, under em breite Schattehuet. Es het d’Bei überenand gschlage gha und di schmale Füeß gäge Chilchhof ynegstreckt, und syni luschtige Händ hei gar tuusigs nätt abgstoche vo der vermieschete Muure.

Ob syne Sorge het es di Buebe schier vergässen und o nid gmerkt, daß e Herr der Muure nah cho isch und öppe zäche Schritt vom Annemarie isch blybe stah, wi eine, wo amenen Eidochs zueluegt, wo-n-er nid möcht störe. Es isch der Pfarrer Rütimeyer gsi, en yfrige Chäfersammler, wo alli Tag syni chlynen Etdeckungsreise gmacht het.

«Erchlüpfet nid», seit er zum Annemarie, «i wott Ech nid störe, i sueche Chäfer.»

Jitz springt ds Annemarie vo der Muuren abe, und zwar, wil es vor em Herr Pfarrer doch nid het dörfe voltigiere, i Chilchhof yne. «Me sött würklech meine, i hätti öppis vo mene Chäfer a mer. Verwiche het mer der Houpme Chilchbärger gseit: ‹Was chunnt da für ne Donnergueg?›»

«Öppe doch nid! — Er isch doch geng der glych Gspaßvogel.»

«Wüsset Dr, Herr Pfarrer, i bi halt under Blitz und Donner hie acho.»

«So, so? — Das sy di Chnabe Chilchbärger.» Das het welle säge: «die kennen i wohl, aber wär bisch du?» — Und wil ds Annemarie nüt anders geantwortet het als «ja», so het der gwunderig Herr Pfarrer wyter gfräglet: «Und das wird öppe d’Gouvernante sy?»

«I sött nöue», meint ds Annemarie, «aber es isch mer nid drum. I bi ds Annemarie Sunnefroh.»

«Särviteur, Särviteur! Das freut mi, i kenne der Herr Papa. Wi geit’s ihm?»

«So so lala.»

«E was?»

Jitz het du eis Wort ds andere gä, und di beide sy hübbeli i ds Dampen ynecho. Vo der Ungrächtigkeit und Schlächtigkeit vo de Lüt sy si uf ds Los vo de Guetmüetigen i diser Wält cho, und ds Annemarie het ds Bechli vom Gspräch so gwüßt z’reise, daß es du glücklech di Frag het chönnen abringe, wo-n-ihns sit sym Abschid vom Liechti geng no plaget het, nämlech, daß es alli Bott wider uf e Spruch gstoßen isch: «Selig sind die Sanftmütigen.» «Wi mängisch», het’s gseit, «han i doch i de letschte Tagen es Troschtsprüchli gsuecht! Aber so gwüß daß i my Bibel ufta ha, bin i geng wider da druuf gfalle.»

Der Pfarrer verzieht sys glattrasierte Muul zu mene Lachen und seit: «Dir heit das schynt’s nötig! Agseh tät men Ech’s zwar nid juscht.»

«Gar nid han i’s nötig, grad juschtemänt das nid! Afange bin i scho vo Natur vil z’guetmüetig, und de fallt mer no äxtra bi jeder Glägeheit öppis uf d’Nase.»

«Ja nu, nämet, was Dr überchömet! Der lieb Gott weiß am beschte, was mir für Wägzehrung bruuche. Da treit’s nüt ab, i der Bibel umenand z’hüschtere, für das z’sueche, wo me grad im Ougeblick am chüschtigschte findt. Folge mueß me. Dir chönnet nid wüsse: Wenn jitz der lieb Gott juscht wott, daß eis bsunders Wort i Euch Gstalt überchunnt, so gäbet Ech här derfür. Dir wärdet Ech’s nid reuig sy! Es heißt ja nid: Sei sanftmüetig! Nämet’s nume so, wi’s heißt: Sälig sind die Sanftmüetige. ’s isch nid e Befähl. Und de vergässet nid der Lohn, d’Verheißung!»

«Ja äbe; Herr Pfarrer, grad a der Verheißung blyben i geng stecke. Wi söll i das verstah mit däm Ärdrych? Üsereis chunnt doch nie derzue, o numen e Bitz Ärdbode zu Eigetum z’ha. Und gwöhnlech bringe doch ehnder die der Ärdboden i ihri Gwalt, wo toll chönnen ellbögle, und nid di Duuche.»

Hätti der Pfarrer gwüßt, i weler Chlemmi ds Annemarie isch, so hätt er a dene Worte chönnen errate, daß es us Abergloube gfragt und vom Pfarrer es Orakel welle het, statt nere Bibeluslegung. Er hätti ja de gwüßt, daß ds Annemarie dür e Herr Houpme zum Bsitz vo Ärdrych chönnti cho, aber nid wohl dür e Peter Harzchopf. Ohni öppis vo däm Chummer z’vermuete, het er dem Annemarie sys Beschten i guete Treue gä und dermit o das, was es grad het sölle lehre.

«Das isch vil liechter z’verstah, als Dir meinet», het er geantwortet. «Dir müesset bi däm Ärdrych, wo da de Sanftmüetige verheißen isch, nid a Mutte, Fure, Rueten und Jucherte dänke. A menen anderen Ort, im Glychnis vom Säemann, redt üse Herr vo de Möntschen als vom Bode. Und ungfähr eso chönnt’s hie o gmeint sy. Dem Schyn nah sy zwar o d’Möntschen i de Händ vo de Gwalttätige; aber mit dem Härz ghöre si de Sanftmüetige, und wär d’Lüt für sech het, het o ds Land i de Händ. Uf alli Fäll isch es sech scho derwärt, e Versuech z’mache mit der Sanftmuet, Jumpfer Sunnefroh!» Dermit het der Pfarrer afa lachen und dem Annemarie d’Hand dargstreckt: «Jitz mueß i öppis ga tue, aber wenn ig Ech zu Dienschte sy cha, so söll’s mi geng freue. Särviteur, Jumpfer Sunnefroh, und en Empfälung dem Herr Papa!»

Ds Annemarie het höflech danket und isch zu syne Zöglinge zrück, wo underdessen am Waldbord ob der Chilche graußet hei.

Wo si gäge Mittag zum Gartetor cho sy, isch ne der Herr Houpme begägnet und het ne zuegrüeft: «Aha, Buebe, hütt am Namittag chönnet dir jitz de zeige, was mit ech isch; me geit mit dem Chrischten i Sädel ufe ga heue!» Und wo si mit där Botschaft dem Huus zue galoppiert sy, het der Herr Hans der Jumpfer Annemarie der Arm botten und im Wytergah gseit: «Und mir hei de am Aben üsi Fête. Ds Annelysi het is alli zur Heueten yglade.»

«Ja, darf me de da gah?» fragt ds Annemarie schüüch. Es isch ihm scho unagnähm gsi, däwäg mit dem Herr Houpme dür e Garten y z’cho. Er het’s wohl gmerkt, aber grad descht feschter het er’s a sech zoge. «Natürlech dörfet Dr. Dir müesset sogar, sünsch näme si ’s im Lächehuus übel, ’s isch öppe dumm gnue, daß ds Charlotte nie chunnt. Äs und der Eduard meine geng, si vergäbe sech öppis, wenn si bi mene Lächema zueche sitze. — Aber mir gange! Und mer wei dä Namittag no chly ga hälfe heue, das dunkt se de luschtig.»

Die Idee het’s dem Annemarie scho besser chönne. Es het sech im stille gfreut wi nes Chind. Ds Morgenässe — so het men ehmale z’Bärn dem Mittagässe gseit — isch dem junge Volk ewigläng vorcho; aber d’Frou Charlotte het ne nüt gschänkt, da het alles Borzen und Fägnäschte nüt abtreit. Und was öppe no isch z’ersinne gsi, für se nachhär no z’versuume, das isch gscheh. Du het’s du no nen ellelängi Predig gä, was alles me de nid dörfi, und du ändlech het me se la loufe. Si sy dervo gstürmt, wi di dürre Bletter im Bysluft, gäge d’Schüüre zue. Aber dert sy nume no der Chrischten und der Gottfried gsi. Si hei agspannet.

Alli andere sy under em Kommando vom Annelysi scho im Sädel obe gsi und hei uf der große Bärgmatte ds Heu i Wälm zsämegrächet. Wo ds Annemarie mit de Buebe bim Lächehuus agrückt isch, het der Chrischten ehnder e chly suur drygluegt; aber er het nüt gseit. Der Gottfried hingäge het sech öppis druuf z’guet ta, daß er i den Ouge verstandi z’läse. «Weit dr ryte, Buebe?» seit er, und di beiden eltere sy vo eim Bei uf ds andere ghopset und hei gseit: «Ja, o ja!»

«Aber trohlet mer de nid abe!» seit ds Annemarie.

So ungalant wär aber der Gottfried nid gsi, daß er hätti d’Jumpfer Sunnefroh la hindehär loufe. Er het es Ladli uf e vordere Leiterwage bunde, und der Chrischte het sogar no nes großghüslets Chüssi us em Bärnerwägeli greicht, damit ds Annemarie ds Gholper e chly besser mög erlyde. Er het ihm uf e Wagen ufe ghulfen und ihm der Röbeli uf d’Schooß gä. Der Gottfried het der Fredi uf ds Zuederhandroß glüpft und der Fritzli uf e Vonderhänder. Du het er d’Geisle gno und isch näbem Zuederhandroß här gloffe. Der Chrischten isch bis zum Bärg uf der Diechsle vom zwöite Wage gsässen und du z’Fueß hindenache cho. Ds Annemarie het sy Rollen als Madonna uf em Leiterwage prächtig gspilt, und d’Lüt hein ihm mit Wohlgfalle nachegluegt. Di beide Rüter hingäge hei ihre ritterleche Gnuß im tiefschte Härz mit nere gwüssen Angscht zalt. Si hei under ihrne machtlose Podäxleni e lybhaftigi Großmacht gspürt, und das isch nid grad es agnähms Gfüehl. Chrampfhaft hei si sech a de Chometschyter gha und sech ygredt, es sygi schuderhaft «fein». Eigetlech het’s ne rächt gwohlet, wo men uf der Bärgmatte zwüsche d’Wälm yne gfahren isch und der Gottfried der eint linggs und der Köbi der ander rächts ab em Roß gno und in e Heuhuuffe bängglet het. Ds Annemarie isch ab em Wage gsi so flingg wi nes Vögeli und het der Näschtbuz näbenuus uf nes Schöchli treit. Me het di beiden anderen o derthi gschickt und ne gseit, si sölle schön da warte, si chönne de nachhär wider ryte. Und du isch der Wärchet losgange. Der Chrischte het d’Roß gfüehrt, der Sumichrascht het linggs und der Köbi rächts ufe gä, der Gottfried het uf em Wage tischet, und ds Wybervolk het suber nachegrächet.

E Zytlang het ds Annemarie zuegluegt und sy hälli Luscht dranne gha, wi das Fueder gwachsen isch. Vo Zyt zu Zyt isch d’Muetter Annelysi mit mene Räche ds Fueder ga strählen und het, was lugg gsi isch, wider abgno. Jitz isch es du ds Annemarie acho, äs well o öppis tue und nid nume Mulaffe feil ha. Am luschtigschte het’s ihns dunkt, wi di beide Bursche ds Heu ufgablet und wi Fahne zum Fueder treit hei. Es nimmt di erschti beschti Gablen und fat o a ufe gä. Es het di spöttische Blicke vom Wybervolk nid g’achtet, wo gseit hei: «E Herrjere, wettigi Hämpfeli! Wenn alli so wette, so hätte mir bis i Wymonet Heuet!» Der Gottfried hingäge het dem Annemarie syni Hämpfeli geng ab der Gable gno, wi wenn’s di schönschte Meie wäre, und bald der Köbi, bald der Sumichrascht mit ihrne schwäre Gableten äxpräß e chly la warte.

So sy si am beschte dranne gsi, wo der Herr Houpmen uf em Fäld erschinen isch. Es het ne niemer g’achtet — nid emal di drei Buebe, wo ihres Schöchli längschtes verzatteret gha und ob ihrne Pürzelböum Himmel und Ärde dürenandere gschüttlet hei. Undereinisch merkt ds Annemarie, wo-n-es grad e Gablete voll het wellen ufe gä, daß es nüt meh uf der Gable het. Der Herr Houpmen isch ihm nachegschliche gsi und het ihm mit mene gschickte Griff sys Burdeli ab der Gable ghäägglet. So isch es du bald mit ärschtigem Schaffe, bald mit allerhand Gspäß wytergange, und im stille het es jedes sy Freud gha dranne. Wo der Gottfried der Bindboum uf ds letschte Fueder het gleit und der Köbi ds Wälleseil mit Händen und Füeße het azoge gha, isch, wär’s chönne het, uf ds Fueder ufe gchlätteret. Dene Buebe Chilchbärger het der Köbi vom Fueder aben es Seiländi zuegworfen und ne gseit, si müesse da dranne zieh — aber fescht, daß ds Fueder im Rank uf d’Straß nid öppen umlääri. Si hei alli drei us Lybeschräfte näbedsi bärguuf zogen und gmeint, ihne sygi’s z’danke, wenn’s e keis Ungfell gäbi. Da lat der Köbi ds andere Seiländi la gah, und di drei Helde hei alli Vieri i d’Luft ufe gstreckt. Der Chrischte het ne du uf em allerletschte Wage, wo nume no nes halbs Füederli gä het, es schöns Huli gmacht und isch däwäg mit nen abe gfahre. Zletscht — über der Falkeflueh isch scho der Mond ufe cho — sy nume no ds Annemarie und der Herr Houpmen uf em Fäld gsi und sy, ohni vil z’brichte, seelevergnüegt gäge ds Bärgli abe gloffe. Es isch keis Wülkli am Himmel gstande, und über em Thunersee, wo men im Abeddusem nümme het chönnen underscheide, sy groß und still und prächtig d’Schneebärge gstande.

Jedes vo dene beiden isch under em Ydruck vo däm schönen Abe i syni bsundere Gedanke versunke gsi. Dem Herr Houpme richtig het me scho am Gang agseh, daß er sech als Eigetümer vo mene schöne Bitz Bärnerland gspürt het, und es isch allwäg e chly us däm Gfüehl usecho, wo-n-er du zum Annemarie seit: «Das isch jitz doch schöner als d’Ussicht vo der Brunngaß — oder nid?»

Dem Annemarie het di Frag e chly wehta, wil es allimal, wenn vo der Brunngaß d’Red gsi isch, a di unerfüllte Wünsch vo sym Papa het müesse dänke.

«Ja», seit es, «schön isch es, und glücklech, wäm es gä isch, sys Läbe hie zuez’bringe!»

«Ja, ’s isch wahr; aber kurios isch es, daß die, wo’s i der Hand hätte, das z’gnieße, doch geng wider anderswohi müesse.»

«Müesse?»

«Ja, müesse! Warum, chan ig Ech jitz nid säge.» Uf das hi sy si beidi e Bitz wyt näbenandere gloffe, ohni nes Wort z’säge. Erscht, wo si gäge ds Lächehuus zue cho sy, seit der Houpme zum Annemarie: «Es gäb e Wäg, für das Müesse machen ufz’höre, ei einzige Wäg!»

Mit däm sy si wider under d’Lüt cho, und ds Annemarie het sech müesse na syne Bueben umtue, für z’rächter Zyt mit nen i ds Schlößli z’cho. Es isch froh gsi, vom Herr Houpme wäg z’cho, wil’s ihns dunkt het, me sött ihm sys Härzchlopfen agseh.

«Also de dä Abe!» het es ne hinder sech no ghöre säge. Aber es isch ihm i däm Ougeblick emel no nid usgmacht gsi, öb es würklech zur Heuete gah welli.

*

Ungfähr zur glyche Stund sy z’Bärn zwe jungi Manne gäge Waberen use gwanderet und hei uf ihri Art i der Schönheit vo däm hilben Abe gschwelget. Es isch der Adolf Gatschet gsi, wo der Peter Harzchopf über e Sunntig ga Chiltderf use mitgno het. Der Peter het sy Guitarren umghänkt gha, damit er der Mama Gatschet d’Yladung mit nes paar luschtige Lieder chönni verdanke. Beidi sy vo Härze froh gsi, der Stadt e chly chönne der Rügge z’chehre, ganz bsunders aber der Peter, däm’s mängisch z’Bärn inne schier e chly ungmüetlech het welle wärde. Je wyter si uf ds Land use cho sy, descht meh isch dem Peter ds Härz ufgange, und sy guete Luun het o der Dölfi agsteckt. Es isch dene beidne gange wi no vilnen andere Lüte: si hei ganz vergässe gha, wi schön ds Bärnerland eigetlech isch. Vo Zyt zu Zyt frylech isch der Peter e chly eisilbig worde. Der Dölfi het das eifach dem schönen Abe zuegschriben und dänkt, es syg eso nen Art Andacht über sy Fründ cho. Der wahr Grund vo der Schwygsamkeit isch aber gsi, daß der Peter i syne Gedanken amene ganz bsundere Glück etgäge gangen isch. Ja, Fäld und Wald sy herrlech gsi, d’Bärge nid zum säge schön, und di weichi warmi Abedsunne het alles verguldet, was si no het mögen errecke; aber, was isch das alles zsäme gsi gäge d’Ussicht, villicht no hütt am Abe ds Annemarie Sunnefroh z’gseh! Daß si welle der Rank über Gerzesee näh, isch bim Peter usgmachti Sach gsi. Aber nütdeschtweniger het’s ne dunkt, es wär nid z’verantworte, wenn si z’Bälp vorby gienge, ohni dert no ne Höck z’näh. Der Dölfi het gar nüt derwider gha. Afange het ne der Durscht nid minder plaget als der ander, und im stille het er dänkt, si versuume sech de und heige de nümme Zyt, der Abstächer über Gerzesee z’mache. Der Peter hingägen isch i däm Luun gsi, wo me der Ougeblick bis zum letschte Bodesatz wott uschüschten und meint, der Tag heigi keis Änd und me bringi alles zwäg, was eim öppe no grad z’Sinn chömi.

Uf nere Loube vom Wirtshuus z’Bälp hei si sech nidergla und a ihrem Bier wohlgläbt. Scho nam erschte Glas het der Drahtgügger sy Guitarre vüre gno und afa singe. Mängen isch im Vorbygah en Ougeblick blybe stah und het sy Freud gha a ds Peters Lieder. Aber der tiefscht Ydruck hei si uf e Sänger sälber gmacht. Ob allem Singe sy syni Gedanke voruus gfloge, und ob allem Trinken isch ihm der Muet gwachse. Het er vo Bärn ewäg bis dahäre mängisch mit dem Schatte grunge, wo der Gedanken a Houpme Chilchbärger ihm über d’Seel gworfe het, so sy di Sorge jitz meh und meh verfloge wi nes Näbelstreifli, wenn’s us em schattige Chrachen a di glaarigi Sunnen ufe chunnt. Ja, en eigetlechen Übermuet het ne-n-ob em Gedanke packt, daß är, Peter, jitz uszieji, für sy Gägner uf sym eigete Terrain ga az’gryffe. Es nähmti ne doch bim tuusig wunder, het er sech ygredt, wenn da nid einisch di ideali Liebi über nes nüechters Arrangement würdi der Sig dervo trage! So wi-n-er ds Annemarie mit sym guete Härz und syr große Möntscheliebi afange gkennt het, hätti’s doch kurios müesse gah, het er gmeint, wenn es sech dür Familievorurteil und Vermögesrücksichte hätti la gfangenäh. Isch nid d’Art und Wys, wi-n-är mit dem Annemarie Bekanntschaft gmacht het, ds Ungünschtigschte gsi, was me sech het chönne dänke? Und trotzdäm — das het er ds sältmal wohl gmerkt — het er scho mit synen erschte Lieder das Vögeli gfange. Und du di ideali Fründschaft am Chrankebett vom Liechti! Nei, bim Guggerli, wenn e schöne Namen und es Landsitzli sötte möge grecke, für das alles dürz’tue, de wett är überhoupt vo Wält und Läbe nüt meh wüsse. Und mit mene freudige Trotz isch er wider i d’Saite vo syr Guitarre gfahren und het es neus Liebeslied agstimmt und dernah wider eis, und der Dölfi het’s dunkt, er heigi der Drahtgügger no nie eso ghört.

Der Mond isch scho hoch am Himmel gstanden und het i de Wälleli vo der Gürbe glitzeret, wo di beiden ändlech wider ufbroche sy, für dem Bälpbärg nah gäge Gerzesee ufe z’wandere. E Müller, wo sech i menen andere Wirtshuus versuumt gha het, isch ne, no gäb si vo der Landstraß abgange sy, mit dem lääre Wage vorgfahre. Dem Peter isch der Übermuet scho so i de Glider gsässe, daß er sech nid het mögen ebha, uf dä Müliwagen ufe z’gumpen und dert obe wider afa z’juheie. Hätte si nid jitz müessen abbiege, so weiß kei Möntsch, was er i sym Übermuet no agstellt hätti. Der Fuehrmen isch froh gsi, wo-n-er d’Studänte het gseh in en andere Wäg yschwänke. Im Wyterwandere het der Dölfi zu sym Kamerad gseit: «Du chunnsch gwüß no einisch under nes Fuehrwärch!» Und der Peter het ihm g’antwortet: «I allwäg scho ehnder als du mit dym dicke Buuch; aber weisch, das tät mir nüt, ehnder chäm de der Wagen us em Glöis.» Lang no het me di beide ghöre holeie. Erscht, wo der Wäg stotziger worden isch, sy si stiller worde, und du sy si bald mit däm Wäg im Wald verschwunde.

*

Im Lächehuus z’Gerzesee isch es underdesse meh stillvergnüegt als lut zuegange. Oben a der länge Tischeten isch der Herr Houpme gsässe, zwüschem Chrischten und dem Annemarie, und de sy schön dem Alter und der Ornig nah ds Chrischtes Chinder und d’Chnächte cho und wär sünscht no ghulfe het bim Heuet. Alli sy mit ihrne Blicken am Herr Chilchbärger ghanget. Dert het ds Annelysi geng zerscht uftreit, und mit andächtigem Gluscht het me gluegt, was es gäbi. Derzwüsche hei si mit gspitzten Ohre glost, was ne der Herr Houpme vo Neapel, vo Chriegserläbnisse, vom Vesuv, vo Ärdbäbe, Lava, Cholera und Röuber brichtet het. Vorässe, Späck und Bohne het’s öppen alli Jahr gä; aber der Herr Houpme het nid alli Jahr Urleb gha, und drum isch e chly öppis Apartigs a der hüürige Heuete gsi. Ds Annelysi het geng müesse cho schmähle, si sölle sech doch o derzue ha und nid ob em Lose Spys und Trank vergässe. Es isch ihm nid so ärnscht gsi dermit, es het ja wohl gwüßt, daß me ds Muul nid zum Losen und d’Ohre nid zum Ypacke bruucht. Nume ds Annemarie het mängisch schier Angscht übercho, es spräng ihm jitz de no d’Späckbröcheli dür d’Ohren use. Wo der Handhärfeler im Dröschtenn usse het afa ufmache, het’s den einte dinne no gar nid pressiert mit lüpfe; aber der Herr Chilchbärger het uf ds Annemaries Stirne Schweißtröpf gseh und nid gwüßt, ob die nume vo der Wermi chömen oder ob’s ihm öppe gar no welli gschmuecht wärde. «Wei mer eine ga ha zsäme?» het er zu syr Nachbarin gseit und se dermit us ihrer gheime Drangsal erlöst.

Wo si vor d’Chuchitür use cho sy, i di chuehli Mondnacht use, het’s dem Annemarie wider gwohlet. Schön und fründlech isch ihm dä Ougeblick d’Wält wider vorcho. Wohl, es Landläbe wi das, das hätt ihm’s doch chönne. Es het jitz gseh, wi der Hans Chilchbärger mit syne Lüte het gwüßt umz’gah, so fescht und sicher, und wi si mit ehrlechen Ouge zue-n-ihm ufgluegt hei. Im Afang isch es ihm gar gspässig vorcho, daß der Houpme der Chrischten und ds Annelysi duzet und si ihn g’ehret hei, wo-n-är ja doch dem Alter nah ihre Suhn hätti chönne sy. Aber jitz isch ihm das scho ganz glöufig worde, und es het gspürt, daß das Verhältnis nüt Erzwunges isch. Di überlägeni und doch so fründlechi Art vo däm Junker nach altem Schnitt het’s dem Annemarie gruusam guet chönne.

Im Tenn inne hei sech es paar Burschen und Meitscheni wi ufzoge — langsam und doch luschtig — dräjt. Si hei nid lang zuegluegt gha, so gspürt sech ds Annemarie undereinisch im feschten Arm vom Herr Houpme, wo-n-ihms i mene luschtige Ländler über e holperige Tennbode wäg dräjt. Di andere sy alli uf d’Syte gstoben und hei bockstill däm schöne Paar zuegluegt.

«Muetter, Muetter! Chumm lue!» isch ds Meieli, ds Chrischtes Meitschi, zur Chuchitür y ga rüefe, und d’Muetter Annelysi isch cho z’springe, so guet si no möge het. Mit ygstemmte Hände het si zuegluegt und mit den Ouge glachet, aber gseit het si nüt. Wo se der Houpme gseht, lat er ds Annemarie fahren und seit: «Seh, Annelysi, häb o no eine mit mer!» Aber ds Annelysi het gseit: «Ja, jitz o no! Mer chäme ja i d’Brattig zsäme», und isch dervo gwatschlet.

Es isch nümme wyt vo Mitternacht gsi, wo sech der Herr Houpme mit dem Annemarie uf e Heiwäg gmacht het. D’Nacht isch eso schön gsi, daß es ne gar nid pressiert het. Langsam sy si vo hinde gäge ds Schlößli zue cho, und der Hans het vor luter Mondschynsäligkeit «Santa Lucia» gsürmet, da blybt er undereinisch stah und seit: «Still! Loset!» — Vom Schlößli här het men öppis wi Musik ghört. Hübscheli sy si näächer gange. Und geng dütlecher het men e Singstimm und e Guitarre chönnen underscheide. Es isch offebar änet dem Huus gsi, im Garte vorne. Mit Härzchlopfen isch ds Annemarie dem Houpme nachedüüßelet, i Torbogen under der Äßstube. — Di Stimm! Ds große hölzige Tor isch zue gsi. Am liebschte wär jitze ds Annemarie dervo gschliche; aber der Gwunder het ihns doch zwunge, ga z’luege, ob es sech trumpiert heigi. Der Houpme het ihns zueche gwunke. Er het dür ds einte große Guggloch vo der Türe glüüßlet, ds Annemarie dür ds andere. Und was hei si gseh? Der Garten isch im volle Mondglanz dagläge, uf allne Rosestöcken und uf em gazon het’s silberig glitzeret wi usgläärti Glaschrälli, und ds Springbrünnli z’mitts im runde Weier het ganzi Hämpfeli vo Stärnli i d’Chrone vo der Truurwyden ufe gworfe. Nei, die Pracht! Und z’mitts im Hof, mit de Fließen im tiefe Schatte vom Südflügel, mit dem verstrublete schwarze Chopf im volle Mondschyn, steit der Peter Harzchopf mit syr Guitarren und singt us der ganze Chraft vo syr romantische Liebeszueversicht. Es isch ihm ärnscht gsi mit syr Huldigung, das het me scho syne Worten aghört. Wo si derzue cho sy, het er grad gsunge:

Laß uns in der Liebe lichte Himmelsweiten

Aus der Starken hartem Bann hinübergleiten,

Daß zurück wir kehren reich an edlen Gaben,

Die Zerschlagenen und Armen zu erlaben.

Sanft zerfeilend ihre goldnen Sklavenketten,

Wollen vor der Selbstsucht Schergen wir sie retten.

Mag der Speer des Hasses unsre Brust durchbohren,

Was du liebend um sie littst, ist nicht verloren.

Wahre Liebe kann im Sterben nicht erbleichen;

Dienend, leidend wird sie doch ihr Ziel erreichen.

E Zytlang isch es rächt schön gange, so daß der Herr Houpme no ganz gärn zueglost het. Nah-ti-nah hei du aber i der Nachbarschaft d’Hünd afa bälle, und grad nam letschte Värs isch überoben e Felladen ufgfloge, und e nid grad ängelhafti Stimm het i Hof abe grüeft: «Was söll das gä? Machet, daß Dr furt chömet!» Und wo der Peter no nid grad abgä het, het’s du no gheiße: «Me rüeft der Landjeger, wenn Dr nid ganget!»

Ergerlech über sy prosaischi Schwägerin chehrt sech der Houpme Chilchbärger gäge ds Annemarie und seit ganz hübscheli: «I gloube, dä syg a di Lätzi cho!» Us der Fyschteri isch ekei Antwort cho, und wo der Houpme neecher luegt, merkt er erscht, daß er ganz allei da steit. Ds Annemarie isch scho lang dervo düüsselet und im obere Huus verschwunde gsi.

Der Peter het du offebar ds Gfüehl gha, er findi nid ds Ghör, wo-n-er druuf ghoffet het, oder am Änd heig ne der Dölfi, wo am Tor versteckt bliben isch, us Bosheit a ds lätz Ort greiset. Er het sy Guitarren under en Arm gno und isch mit schwäre Schritte dem Gartetor zue.

Di beide sy scho bald z’Chiltderf äne gsi, wo-n-es wider ganz gstillet het, vo wägen ei Hund het der ander gweckt, und jede het dem andere der Alarm wyter gä, ohni eigetlech z’wüsse, warum er ufbegährt.

Scho wo der erscht Hund agä het, isch ds Landjegers Frou erwachet, het es Chehrli glost und du ihre Ma gweckt: «Du, es isch allwäg öppis nid Guets. D’Hüng tüe wi lätz. Dem Lose nah isch es bim Schlößli obe. Söttisch ächt nid ga luege?»

«Häb Chuscht! Für daß si mer de no einisch a Gring fahrt? Die söu jitz säuber luege!» Dermit isch für ds Landjegers dä Nachtlärmen abta gsi.

Im Lächehuus äne, bi ds Megerts, het me vo däm allem nüt gmerkt. Es isch niene meh Liecht gsi, und alles het syni müede Glider i mene wohlverdienten und sälige Schlaf gstreckt. Einzig i der Stube vo Chrischten und Annelysi het me näbem Schwarzwälderzyt no öppis ghört. Ds Annelysi het syni Ydrück vo däm Abe no resümiert: «Es wär mer richtig notti rächt, wenn er hürateti. Er blib emel de wider hie u me wüßt o, mit wäm daß me’s z’tüe hätti. Disen isch e längwylige Sürmel. Dä het nüt im Gring weder allne Lüte ds Bluet unger de Negel vüre z’drücke. U wenn er scho einisch füfi ließ la grad sy, so lat ihm seie nid Rueh. Nei, alls zsämegrächnet, wett i wäger nüt lieber, weder daß der Herr Houpme hürateti. Weder die da, di Jumpfer Sunnefroh, isch nid, was er manglet. Ds Gfräsli wär ja nid leid und e gäbigi wär’s o; aber ds Gstell isch nüt nutz. Lue, so eini sött de Buebe ha! — Düecht’s di nid o? — Du!» Ds Annelysi hout mit syr schwäre Hand dem Chrischten uf ds Dachbett.

«He?» seit der Chrischten us em Schlaf use.

«E z’tüüner abenangere! Mueß jitz scho pfuuset sy? Da lasch mi di längschti Zyt la laferen u losisch nid emal.»

«Was hesch gseit?»

«Hättisch glost; I säge’s nid no einisch.»