Simon Gfeller: Em Hag no. Kapitel 15
Gstroft
Dryßg Johr isch’ sider. — Der Winter isch vor der Tür gstange; aber es het no frein Tage ggäh. Tanne-Reeses Huslüt uf em Gupf si vor em Hüsli usse gsi u hei Fürobe gha. Nyffeler-Peti, der eint Ghusme, ischt uf em Wangstuehl ghocket, het Bäserys verschrisse un e Bäse zsämegleit. Lisetti, si Frou, isch näbezuehe gstange, het ei Fueß uf em Stuehl obe gha un uf em Chnöi es Bäsebängli gschabt mit em Sackbagi.
Boder-Eisi, em zwöite Ghusme sis Jäthouli, isch vor ne zuehe vo eim Bei ufs angere trappet u het ne-n-i heiligem Yfer prediget:
«Von däm Stamme Juda zwölftusig versiglet!
Von däm Stamme Ruben zwölftusig versiglet!
Von däm Stamme Gad zwölftusig versiglet!
Von däm Stamme Asser zwölftusig versiglet!»...
«Mira doch, u wen es zwänzgtusig wäri oder hunderttusig, was geit mi das a», fahrt ihm Peti derzwüsche.
«Von däm Stamme Simeon zwölftusig versiglet! Von däm Stamme Isaschar zwölftusig versiglet!»
«Hör numen uf, es treit der gwünd gwünd nüt ab», wehrt Lisetti.
«Löht mi doch mache», bigährt Eisi uf. «I mueß ech doch biwyse, wi si das verhaltet. Von däm Stamme... jä weler han i jez no nid vernamset? Han i der Sebulon u der Naphtali scho gha?»...
«Jo jo, die si düre», bhoutet Peti u lächlet uf de Stockzänge.
«Jez heit der mi halt drusbrocht — es si äbe gar verirlig Näme. Item — zwölf Stämme gits im ganze u vomen jedere Stamm si zwölftusig versiglet, das macht zsäme hundertvierevierzgtusig Versigleti. U das si mir, üsi Sekte, d’Gotteschnächte!»
«Jä sit dir de Jude, du u Peter?» spöttlet Peti.
«Jude, wohär? Nei, Jude nid. Aber derzue ghöre tüe mer doch. Das ischt äbe grad ’s Wunderbare. D’Nachfolger sigi mer u d’Erbe. Nid im Fleisch, im Geischt. Üse Prediger het is das usgleit, es het niemmer meh chönnen im Zwyfel sy, daß es so ischt. Der Zsämehang isch do, u de fescht, gloubits nume. Üsere si ou gäng hundertvierevierzgtuusig, nid eine meh u nid eine minger.»
«Das mueß si de nöje wohl preiche», lächlet Peti. «U we de eine stirbt?»
«Das ischt äbe ’s Wunderbare: Allimol wen eine vo Üsne stirbt oder untreu wird, bikehrt si en Ungläubige u tuet yträte i üsi Gmeinschaft, u zwar i der glyche Minute. Das chaisch gloube!»
«Nei, das chan i äbe nid gloube, das gib eme Dümmeren a», widerredt Peti. «Uberhouts, loh-n-is doch erüeje; vo dim Sektezüg wei mer eifach nüt. Mir göh i d’Chilche u blybe bi däm, wo mer i der Schuel un i der Ungerwysig glehrt hei. I ha nüt wider di u Petere; aber das ewige G’ääk vom Bueß tue u widergebore wärde verleidet mer jez de afe. I bi doch e Chrischt u tue all Tag bäte; söll i mi de bikehre un e Heid wärde?»
«Du meinsch emel ou, du sigischt e Chrischt. Aber z’verbessere wär no mängergattig a der. We d’ der rächt Gloube hättisch, du tätisch allwäg de nid eso uschaflig flueche, wi d’hüt z’Mittag gfluecht hescht. Bsinn di, wägem Huehn!»
«Heh worum flüderet dä Hagel uf e Chuchitisch uehe u rüehrt di ganzi Byge Gaffeechacheli a Bode, daß allisäme zerheit sy! Sött me de do nüt säge?»
«O, emel zflueche hättisch nüt brucht. Destwäge si däich d’Chacheli nid wider ganz worde, we d’ ihm scho ‹donnersch Huehn› nohebrüelet hescht.»
«O das han i o nid erwartet. So-n-es Wort etwütscht ein halt use, gäb me lang däicht het. ... Setti, gimmer gschwing dis Mässer!»
«Jä lue Peti, mit em Fluechen isch das e bösi, bösi Sach. Die wo gäng flueche, wärden einischt e rueßigi Himelfahrt ha.»
«Emel du möchtisch n-es allwäg gönne! U das ischt ou nid grad e rari Sach vo der. Dernäbe weiß i wohl, das ’s Schweren e wüeschti Gwanhit ischt, wo me söll ungerwäge loh. U du chaisch nid säge, daß i e Fluecher sig. Nume we mer ungsinnet öppis uber e Wäg louft, wo mi toube macht, ertrünnt mer öppen einischt oder angerischt eine, gäb i ’s Gätterli ahegloh ha.»
«Es chunnt emel no gnue vor! Aber we du di ou all Morge mit em heilige Wort Gottes tätisch gürten u rüschte, wi-n-ig u Peter is gürten u rüschte, du wurdisch de der Sünd ou Meischter!»
«Was, i söll ou ei un all Morgen e ganzi gschlagni Stung lang uf de Chnöien ume wetze u süfzge u bäte un i der Bible läse, wi dirsch machit? Nei Eisi, ha-n-i das derwyl. D’ihr chöit säuft. D’ihr heit Gäld am Zeis u bruchit für niemmere z’sorge weder für euch sälber. Ig hingäge ha Ching u mueß luege, wi-n-i düre chume. Un i erachte, mit Bäten alleini sigs de ou nid gmacht. Sächs Tage sollst du arbeiten und alle deine Wärke tun, heißt es i der Bible. U vom Bäte steit ou no nöjis drinn: Mi soll nid plappere wi d’Heide, wo meinen, es chöm uf Jucherten ab.»
«Jo jo, Eisi, grad eso isch es», sekundiert Lisetti u het derzue verdächtig glächlet. «We alls mit Worte z’mache wär, chönnt me no ring i Himel cho.»
Das Lächle het Eisin güselet, es isch giechtigs worde. «Lächlit dir nume, das cha mer glych sy», seit es u git Lisettin e giftige Blick. «Dir verstöht mer de no zweni vo settigne Sache.» Es het i aller Strengi nomene geischtlige Pfläschterli gsuecht, für ne mit di unkumode Schnäbel z’verchleibbe. U sis Schublädli isch de bi wit u fern nid öppe läär gsi. Eisi het numen es Ougeblickeli müeße wärweise, welersch daß am bschlüsigschte vermiech. Du isch es ihm cho: «Es heißt ou: Trachtet am erschten nach dem Reiche Gottes und siner Gerächtigkeit, so wird euch alles andere umsonst zuefallen! U heißt ou: Sorget nicht, was wärden wir ässen, was wärden wir trinken, womit wärden wir uns bekleiden. Das wärdit der ou nid chönnen uslougne.»
«H’ jo, Eisi», macht Peti, «we men e Ma het, wo ein für alls luegt u ein alli Steindli vor de Füeßen ewägg nimmt, cha me gäbig däwäg rede. Un uszlougne brucht me das nüt! Üse Pfarrer het albe gseit, mi müeß settigs nume verständig uslege, de heig es scho-n-e rächte Sinn.»
«Oh uf das, was euer Pfarrer säge, gäb i nid viel. Die gloube jo sälber nüt u bredige numen ume Lohn.»
«Es ischt emel gschyder, si heigi grad e rächte Lohn», bängglet Lisetti derzwüsche; «si hei de nid nötig, den Eiertätsche u em Gräukte nozfahre.»
«Jo u wägem Sorge weiß de d’Bible sälber ou meh weder eir Gattig. Es steit de ou gschribe: So jemand die Seinen, sonderlich seine Hausgenossen, nicht versorget, der hat den Glauben verleugnet und ischt ärger denn ein Heide. Lue Eisi, i weiß de ou no öppis wenigs us der Bible, we du scho meinscht, Lisetti un ig sigi dümmer weder i weiß nid was u du müeßischt is Tag u Nacht bschuele u mit is Ungerwysig ha. Drum hör jez uf mit dim Gchähr, süsch wirde-n-i de gnietig. Mir hei jez afe mängisch gnue zsäme gstrumpferet u si nie z’Bode cho. Mir wüsse sälber, was mer z’tüe hei. Blyb du bi dim Gloube u mir blybe bi üsem. We en jedere si Sach macht, so guet ersch versteit u so guet es ihm mügli ischt, wird’s einisch kem handtlig goh. Wär rächt tuet, wird Rächt finge.»
«Jo scho, aber we ein der Wille Gottes g’offebaret ischt, het me halt e Verantwortung nid nume für ein sälber. Mi mueß den angeren ou uf e rächte Wäg hälfe, süsch schloht ein ’s Gwüsse...»
«Setz jez lugg u fach nid wider a, süsch chunnt de Grobs für Ryschtigs, das bi der guet derfür. Schließlig...»
Eisi hätt si chuum mögen uberha u de hätts chönne Füür gäh; aber zum Glück ischt im sälben Ougeblick grad Peter, si Ma, heicho. Er het e Räfete Stöck zuehetreit u müeße schnubbe, gar erschröckelig. Der Schweiß ischt ihm nume so ahezübelet.
Wo-n-er abgläärt u ’s Räf näbenume gstellt het, seit er: «We mer no-n-es Vögeli wär cho druf abstelle, hätt i müeße lo gheie», u wüscht mit sim ghoorige Hangrügge der Schweiß vo der heiße Stirne. D’Hemmlisbruscht ischt vorfer offe gsi un e Chropf wi-n-e Rönnschlitterole het ihm zum Halsbängel us ggugget.
«Worum leisch sövel uf, Göhl du!» schmählt Eisi.
«He, daß i nid zwuri müeß goh — du bisch doch ou! Jez chan i ou Fürobe ha u der Bärgwagen a d’Wang häiche.»
«Du chönntisch di doch einischt uberlüpfen u gschänge», seit Setti u macht ihm Platzg, daß er chönn abhocken u verschnubbe.
«Isch nid so gfährlig», lachet Peter. «Richtig e schwäre Wätter isch es gsi. D’Tragbänger hei gchroset, wo-n-i ufgstange bi, i ha gloubt, si verschryßi. Un i hätt emel nid dörfen abstellen u löije; i gloube nid, wo-n-i es zwöits Mol mit hätt vo Boden ufmöge.»
«Das düecht mi doch nüt angersch», seit Peti u leit der fertig Bäse näbenume, «üserein brung e settigi Ferggete nid unger zwuri ab Fläck.»
«Es chönnt gwünd mängem no z’sperze gäh», lachet Peter. Dä Hick het ne gfreut, u we Peteren öppis so rächt zgrächtem gfreut het, het er d’Muleggen usenangere zoge, daß schier kene meh em angere hätt mögen erbrüele.
«I wett jez do nid go großhanse dermit, un es settigs Mul mache», balget ne-n Eisi.
«A waß, schmähl doch nid gäng u loh du mir mis Mul erüeje. I cha nüt derfür, daß es sövel witläufig usecho ischt. Do si di alte Wyber d’Schuld dranne. Wo-n-i no es Rockbuebli gsi bi u mit em Zange ha z’tüe gha, si sie de albe cho u hei mer mit ihrne grobe Fingere der Chifel ufbroche u d’Mulegge hingeregschrisse: Het er o scho Zängeli? Aleh Peterli, zeig ’s Wölfeli! bis i richtig e settigi breiti Goschen ubercho ha.»
«Ach jo, das Gstürm chenne mer afe. Wi mängisch hescht ächt das scho brichtet!» haberet ne-n Eisi früscherdings ab u geit dür d’Chuchi hingere gäge der Stube zue.
«O öppe wäge der Hübschi hei mer de enangere no gar nid viel vürzha!» rüeft ihm Peter nohe u het nume no glachet. «Es isch hüt aber einischt nid ’s bescht Wätter, z’üsem Huus», foht er a brichte, aber nume halblut. «I ha allwäg am Morgen öppis g’lätzget. Eisi het mer do us der Bible vorgläse vom alte Abrahämme, wi-n-er näbe der Frou ihe no en angeri gha heig: Un es hets düecht, das sig nid dürusen am Ort gsi. Wen äs Abrahämmes Frou gsi wär, das hätt es nie tolt. Du sägen i du, das düech mi emel no nid uber alle Hung ihe. Es sig doch z’bigryffe, daß er ou gärn hätt e Putz gha, wo-n-er ihm si Rychtum hätt chönne hingerloh. U we doch d’Frou sig z’alti gsi... Aber dermit han i du i Ascht gsagt. Tusigemänt wi ischt Eisi uf mi z’dorf cho. I söll de nume nid öppe meine, söttigs gieng hütigstags ou no a. U foht mer z’grächtem a schmürzele wäge Tannereeses Jumpfere. Jez däichit ou afe! Es isch doch zum Lache.» Am Ton a het men aber chönne merke, daß es Petere nüt minger weder ums Lachen isch gsi.
«Jä was het es der de vürgha?»
«Heh, bim Härdseile zieih i gäng am glyche Stäcke mit der Lisebeth u bim Ärne well si mit Gwalt gäng mir nohelege. Mir fahri enangere halbtels Zit no u chönni nie lang gnue zsäme tampe — u derigen eifalte Züg! U han i doch nie e böse Gidanke gha! Es tolls, gäbigs Wybervolch isch schi, d’Lisebeth, u wärche ma si, das ischt, jo, u we si ein öppis cha hälfe, ma si ein ou öppen es Gleich tue. U destwäge loh se nid vernütigen u ahetue, u gange glych zu Reeses go taune, do soll Eisi nume schwyge. Wen i ou scho einisch vo öpperen es fründtligs Wort uberchume, geit es mer no nüt z’guet uf der Wält obe. Aber witersch isch nüt. I weiß nid, was Eisi ou sinnet. Emel afe so lang daß äs läbt, hören i däich uf, en angeri hürate.»
«Es wirds i Ote stäche, daß es sövel elter isch weder du. U wil der ou keni Ching heit...» seit Peti.
«Jä nu, dessi verma-n-i mi nüt», hout ihm Peter churz der Faden ab, «wäm hätts ächt größeri Freud gmacht, so-n-es Chlys uf den Armen ume z’träge, weder mir? Aber es het nid müeße sy!»
«Derfür hets Eisi um so schöner», yferet Setti. «Das weiß halt, wi mes mueß yrichte für ring dür’sch Läbe zcho. Mängi großi Püüri hets nid gäbiger. Dusse z’wärche oder Holz zsäme z’läse wi anger Huslüt bruucht äs jo nid, wen es nid gärn will. U het doch bständig Sachen i alli Spiel ihe.»
«Jo destwäge — mutz abbyße het es nie müeße.»
«U folge tät ihm ou nid en jedere sövel styf», lächlet Peti. «Bischt halt gäng e freine Mutz gsi, Peter. Mänge, wen er all Morge e Halbstung oder lenger sött i der Stuben usse chnöie u die Bredig lose, wurd gnietige.»
«Mir wei das lo sy, wi’s ischt. Es gryft gar töif. Bätten u Bibleläsen ischt e rächti Sach un e nötigi Sach. Nume düecht mi de mängischt, äs sött zwüschen ihe angersch sy gäge mer, sis Bätte heig doch nid di rächti Chraft.»
«Du chönntisch no öppis Rächt ha, Peter. Nid daß i di witersch wett ufreise. Wes di freut z’chnöie, so chnöie du nume. Bloß das het mi scho mängisch zhingervür düecht, daß du alls muescht wärchen u äs alls wot regaschtere. Süscht isch es öppe der Bruuch, daß die, wo d’Sach mache, ou öppis derzue zsäge hei. Woscht ou no e Pfyffe voll ubertue, Peter?»
«Däich i löihs hinecht sy. We Eisi albe nid guet im Strumpf ischt, ma-n-es ’s nid wohl lyde. Es steich u gäb unütz Chöschte.»
«O lue, Peter, du bischt e...» Der Räschte het Peti gschlückt.
«U we de albe geischtligi Wisite chunnt u mueß dorfet sy, git de das nid ou Chöschte?» güselet Setti.
«Jo, um das han i mi jez no nie viel gchümmeret, do lohn i Eisin mache.»
«So soll es dir doch ou öppis gönne!»
«Abah, mir wei jez do nid grüble, es geit üs jo ou nüt a», bricht Peti ab u blickt Settin.
Mi isch no chli ghöcklet; aber gseit het kes meh viel; es het es n’jedersch si Teel gha z’däiche. No me ne Rüngli ischt Eisi dür d’Chuchi us cho, het hässig der läär Wasserchessel vor d’Tür gstellt. «Du chaisch de no Wasser bringe!» u wider rächtsumkehrt gmacht. Petere het das Aschnallen i den Ohre tönt, wi em Dachser-Waldeli ’s Handharpfe; er het suur drigluegt. Aber gäb er is Bett ischt, het er doch der Chessel no lo voll loufe u mit ihm i d’Chuchi gnoh.
«Mi sött richtig nie nüt dri rede, ufreisen ischt ou es mingersch Gschäft», seit Peti, wo-n-er mit Settin eleini isch gsi.
«He, we men ei un all Tag mueß gseh u ghöre, wi-n-es dä groß Gstabi trässiert, cha men emel nümmen angersch. Nähm äs si afen einisch sälber bir Nase.»
Dermit si sie ou a d’Rueh.
Der anger Tag isch trüeb gsi u het g’rägelet. Di Ghusmanne hei nid chönne usrücke. Nyffeler-Peti het unger em Vürschärme Räspe ghacket u Boder-Peter ischt i Wäbchäller ghocket.
Das Wäben ischt e freini Arbit gsi für di strube Tage u Peter guet chünds. Ihn hätt me nid vergäbe gfrogt, was das sig:
I weiß es Müsli Schlüfishohl,
Däm chunnt gäng ’s Schwänzli hingerdry,
De macht der Plampistock Grampol
U chlemmt ihm hurti ’s Schwänzli y.
Är hätt ein das Rätseli ohni Bsinne glöst. Ganz Tage lang het är das Müsli gmacht z’schlüüffe u gseh sis länge, länge, dünne Schwänzli nohezieh. U wen er scho mit kem Möntsche es Wort het chönne rede, het er doch churzi Ziti gha. Der Champlade, der Schnällschutz u ’s Schiffli hei-n-ihm ou öppis gwüßt z’brichte. U gar schön gsatzlig im Takt hei si de ihre Thärme vürebrocht. Es het nüt bruucht, weder daß Eisi öppen ou einischt echli holdsäliger ischt ufgleit gsi, de isch Peteren im Wäbchällerli e Halbetag umegange wi: Wär geit do düre! U dennzemol isch es ihm de ou nid zwider gsi, i d’Chuchi go Chole z’reiche für ’sch Schlichte. Unger hundert Rüngen einisch het es si de sogar chönne preiche, daß ihm dert es guets Gschmäckli i d’Nase cho ischt. Un jez hättit der sölle ghöre, wi gleitig daß der Champladen u Schnällschutz bigriffe hei, was für Trumpf! Wi-n-e Schwick hei si afoh jubiliere u schmättere, daß es dür’sch ganz Hüsli ustönt het: Eiertätsch! Eiertätsch! Eiertätsch! Eiertätsch! Es het jo gar nüt gha zsäge, we si das scho usplouderet hei: Nume Peter het se verstange. Das Gsätzli het äbe so guet chönne heiße: Schnätz u Späck ischt e Schläck! Schnätz u Späck ischt e Schläck! Di angere hei’s halt nid chönnen ungerscheide u chopfe u drum het es se-n-ou nid gfreut wi Petere. Aber Herjemerschli wi sälten isch das vorcho! Peter hätt si bal nümme möge bsinne, daß er e settigi Freudebotschaft vernoh hätt. Wen er i der Letschti einisch zum Wäbstuehl ghocket ischt, het der Champlade gäng nume afoh uspoleete: Giftigs Gchätsch! Ewigs Gchätsch! Giftigs Gchätsch! Ewigs Gchätsch!
U am sälbe Rägetag hets wider ganz us däm Rohr use tönt. I der Nacht vorhär het Peter weneli u nid viel chönne schlofe. Es ischt ihm all der tusig im Chopf ume trohlet, wo ne ploget het. U drum het am Morge nid nume ’s Wätter g’muderet. I Petersch Obergädeli u Härzchucheli isch es ou nid ufgruumt gsi wi süscht, u het nid welle himmlen u glanz wärde. Do het Eisi nom Zmorge lang chönne niderha mit Bätten u Bibleläse; alls het nid wellen aschloh. Im Gägeteel, ’s Wätter het si ersch rächt afoh zsämezieh. Wo Eisi nid het chönne hören uschehre uber di wüeschti verderbti Wält u di sündige fleischliche Lüscht, isch Petere afoh der Tüppel i Chopf wachse. Er het wohl gmerkt, uf wän das gmünzt ischt, u das het ne drückt u g’wörgt, no nie eso. Der Champlade hets wohl möge gspüre, er het viel hässiger gschnapperet weder süscht u der Wälleboum het gar erbärmlig gixet bim Noheschalte. Sälb Halbetag hei Petersch Gidanke afoh chrummi Wägli yschloh u kuriosi Chehrli mache. Grad dert düre het es se zoge, wo ne Eisi gäng het wellen e Wehrig boue. So chunnt es halt, wen eim der Tüppel im Chopf obe hocket. Wi-n-e Schwick isch der Bös do u brümelet eim zu den Ohren y. U de hürschen eim Sache dürsch Hirni, daß ’s e ke Gattig het. Afangs isch Peter no erchlüpft, het si gschämt u em Böse nid welle Ghör gäh. Aber dä het nid welle luggsetze. «Bis doch nid e Göhl, es ghörts jo niemmer; nid emol der Champladen u Schnällschütz merken öppis dervo. Du hesch es doch früeher ou gchennt, wo d’ no i der Wält usse gsi bischt, das Sprüchli; was woscht jez go d’Ohre zuehah?
‹Alti Wyber si bischwärlig, u di junge Meitschi gfährlig!› Bsinnsch di nümme? Gäll jez bsinnsch di wider. ’s tönt frili echli fräch; aber isch es öppe nid eso? Bisch dennzemol nid wöhler gsi, weder jeze? Was hescht jez für Freud bi dir alte Trucke, wo di gäng nume tuet trässiere? Es ischt jo nüt meh a re weder Hut u Bei. Si ischt jo ganz verschmuret wi-n-es dürsch Chirschi. U du bisch no gäng e settige chäche Mänel, i de beschte Johre.» Das letschte het der Bös scho ganz ungschiniert gseit. Un jez isch der Champladen ou wider ufs Gspor cho u het gschmätteret: Hut u Bei — Chirschistei! Hut u Bei — Chirschistei! «Ghörsch», isch der Bös witergfahre, «hättscht e Jungi gnoh, es Chirschi früsch vom Boum mit süeßem saftigem Fleisch u glänzige rote Backe, öppe so eini wi Tannereeses Lisebeth — uhderidee! Das wär e Freud gsi, e Freud, säge der!» U der Champlade het Byfal ggäh: Junge Lyb — Zitvertryb! Junge Lyb — Zitvertryb! Peter het gar nümmen angersch chönne weder lose. Das Tüfelsliedli u di Champlademusig hei-n-ihm gar hellisch gfalle. Däm het er jez besser möge lose, weder am Morge Eisis Bätte. Er het drob vergässe, daß er ou afen e blutti Stirne heig u am Hals e Chropf wi-n-e Rönnschlitterole. Vor luter Andacht hätt er bal nid emol gmerkt, daß d’Schlichteten abgwobe gsi ischt.
Es ischt ihm ganz zwider gsi ufzstoh; aber gschlichtet het müeße sy u tröchnet ou. Er isch mit der Cholepfanne gäge der Chuchi zuetrappet, het Gluet us em Füürloch gchratzet u isch mit chällerstägenab. Schön sattli ischt er mit der Gluetpfannen unger der Zetti dür gfahre un albeinisch mit der ganze Hang druber, für z’gspüre, wen es de gnue sig. Aber er isch nume halb bir Sach gsi, es het gäng no ghürschet i sim Duller obe. Der Bös het ne halt gäng no gstüpft. Däm Kärli machts äben e bsungeri Freud, wen er e Fromme cha bi de Chuttefäcken erwütsche. Drum het er Petersch Gidanke dürsch Hegli düre g’lökt u uber bluemigi Mätteli spaziere gfüehrt a die luschtige Bechli, wo statt de Fischline jungi, schöni Wyber drin ume schwümme. U Peter het si lo verbängle u lo verblände u het nid gmerkt, wi der Bös s’ Narewärch mit ihm tribt u ischt i eim furt mit der Gluet unger der Zetti dür gfahre. U wil er isch verbländet gsi, het er nid gwahret, wi di Fäde hei afoh rötele u bruun wärde. Erscht wo-n-es se gchrüüselet het u si i d’Gluetpfannen ahe gheit si, isch Peter erwachet u zuen ihm sälber cho. Un jez het ne-n-i der Zetti es großes Loch a’grännet! Heidebei abenangere! Er isch zwäggschosse u het e Gump uf to, schier a di oberi Tili uehe. Eh du verhöhnti Sage, wi isch das e miserabligi Gschicht gsi! Jez het si der Bös gstriche. Es ischt ihm nützer gsi. We ne Peter ebsoge hätt, er hätt ihm säuft es Horn abdräit. I re settige Täubi inn ischt er gsi. Was dä verstöbereten i das Loch ihe ggöiet het! Un es isch ke Wunger gsi, bodebös het es usgseh. D’Zetti isch bröd gsi u het lo goh, fasch bis a Rand use. Was isch Peteren uberblibe, weder der Räschten ou no abzhoue u nachhär Faden um Fade früsch az’dräie! Mi cha däiche, was das für ne-n-Ufgab isch gsi für ihn: Ringer hätt er e Zwilchsack voll Gschröt vom Boden ufg’läse. U erscht wen er de däicht het, wi Eisi wärd chifele u der Tuechheer wärd futtere! Mi cha rächne, wi ’s ihm do isch gsi: Zit verliere, Gäld verliere, e settigi Chnüüblete müeßen uber ein näh — u de no Balgis vorständs, do wär no mänge chlynlochte worde vor dem ungrotseme Wübli zuehe.
Aber «Mues geit uber Suppe». Peter isch druflos u het Faden um Fade zsämegsuecht. U der Bös het heimligs zum Chällerpfäischterli y ggüggelet u spitzbüebisch glächlet. Es wird ne düecht ha, das sig jez grad di schickigscht Arbit für Petersch Tannzapfefinger u Chlobefüüscht. U wird ne gfreut ha, wen er het gseh, wi dä ungfellig Tropf het müeßen uberbyße. Jä, es het meh weder einisch gchroset uf Petersch Zänge. Es si-n-ihm mängisch ganz heiß Yön gägem Chopf uehe gfahre u d’Häng hei-n-ihm gschlotteret, wi wen er der Tag vorhär hätt es Glesli z’viel gha. Wen er numen öppen ou hätt e Pfyffe dörfe rouke derzue! Aber er het Eisin gschoche u müeße däiche, es sig süscht afe Heu ahe gnue!
U richtig! Wo der Champlade sövel lang Füür ygstellt het, ischt Eisi stägliab cho. Es het doch müeße wüsse, was do los sig. Zum Fürwort het es jo chönnen es Chrättli voll Spüeli mitnäh. U wo-n-es das Ygricht isch gwahr worde, het es si nid mögen uberha z’chlefele.
«Eh du alte Göhl du! Machsch du jez no sövel dumm Sache! tz! Tztztztz! Es het doch e ke Gattig! Aber i ha’s richtig scho dä Morge däicht, dir gäb es de hüt öppis! Du tuesch derno! Du tuesch derno! Es het der e Strof ghört!»
Jez isch Petere d’Zungen ou dürebrönnt. Ganz heiß isch’ ihm usegschosse: «I bi emel afe gnue gstroft mit dir! Es bruchti süsch ke Strof meh!»
«Was? Öppis eso darfsch du mir säge!»
«Jo u no viel derzue! Weisch wär d’Schuld isch, daß ’s mer so ggangen isch? Grad du mit dim ewige Stürmen u Brejammle! Däwäg wird me jo halb verruckt u weiß nümme, wo eim der Chopf steit! Un jez mach di us em Chäller use, süsch will der de zeige...»
Eisi het sinen Ohre nid trouet; ganz unerhört ischt ihm das vorcho. Aber wo-n-es gseh het, wi Peter e zündtrote Chopf uberchunnt u wi-n-ihm d’Ouge glitzere, het es für guet erfunge, z’goh. Vowäge, we de di freine Lüt einisch z’grächtem toub wärde, git es de gwöhnlia unerchannt Usläärete. Es het d’Schöibe vor e Chopf gnoh u isch stägliuf z’grächter Zit.
’s Zimisässe het Peter der sälb Tag vertublet. Gäb wi hässig Eisi zum Pfäischter us gschnellt het: «Cho ässe!» er het ke Wank to. U öppen e Ewigkeit hets ihm de natürlig nid agha; di Gschwellte si emel no warm i Chuchischaft gwanderet. Item, Petere het das nüt gschiniert. Aber no der Tubakpfyffe het er Längiziti ubercho, u die ischt er cho reiche, heig Eisi suur drigluegt oder nid. U vo denn a isch es mit em Adräje rückiger ggange u ’s Uberbyße u Schlottere het ufghört. No am sälben Obe het der Champlade wider Fäden a ’s Tuechblatt gschlage u das de ärschtig. «Tifig mach — gleitig schlach! Tifig mach — gleitig schlach!» hets dürsch Hüsli uf tönt bis i alli Nacht ihe. Nyffelersch si scho lang im Huschi gsi, Peter het gäng no gchiltet u am angere Morge ischt er scho ume dranne gsi, d’Güggle hei no nid gchräit gha.
Bim Zmorgenässe isch es nüt vürigs heimelig zueggange. Peter het di wyß u rote Tüpf a sim roue Anthäbichacheli gvisidiert u der Kramänselstrich am Rand vo der Röschtiblatten is Oug gfasset, wi wen er no im Sinn hätt, ’s Hafnere zlehre u Eisi het zimpferer to, weder e Nähjere. Derfür hets de Petere um so meh zoge, u ’s Schnitzerli ischt ihm töif i ’s Brot ihe gschloffe, er het jez afen öppis mögen u müeße ha. Aber wohl isch’ ihm glych nid gsi derby, u chuum het er der Löffel abgläcket u i der Rygle versorget gha, hätt er schi welle stryche.
Jez ischt Eisin ändtlig ’s Mul ufgange. «Wei de no bätte», seit es scharpf, chnöiet näbe Vorstuehl ahe u luegt Petere bifählshaberisch a. Däm isch öppe so drum gsi wi eme Weidschof, wo wider i Stal mueß. Er het no es Rüngli g’nirbet, derno chnöiet er ahe. «Aber häb de uf Rücke; i mueß de i Chäller!»
«So, so — hesch jez nid emol meh Zit für üse Hergett! Peter, Peter, wosch du eigetlig ’s Unglück mit ere Chötti zuecheschryße? Frogsch du em himmlische Jerusaläm gar nüt meh noh? Zell nume druf, dir gits öppis! Es heißt nid vergäbe: Gott läßt seiner nicht spotten!»
«Mach du jeze! Süsch het de Nyffeler-Peti aber wider es Dotze Wedele ghacket, wil i do mueß chnöie!»
«M’ ei jez nid chähre. M’ ei läsen u bätte; daisch wichtiger weder wäben u wedelehacke. Was hülfe es dem Menschen, so er die ganze Wält gewänne und nähme Schaden a siner Seel! Bis du froh, daß d’ öppere hescht, wo der zwäghilft, daß d’ uf em rächte Wäg blybscht. Lue Peter, was wär ächt us dir worde, we d’ mi nid...»
«Fach jez a, säge der! U we d’ mer nume wosch kapitle, so stohn i uf u goh!»
Eisi het e Süfzger lo fahre, wen er z’Wasser worde wär, er hätt e Wöschbütti gfüllt. Derno het es d’Bible ufgschlagen u g’läse. Aber es hätt ringer e schwärgladni Bänne dür ne früschgrienete Wäg uf gschrisse. Un i zwyfle, wo-n-es viel abtreit heig. Holzspalte u Madratzechlopfen i der Töibi ma no agoh; aber bim Bibleläsen u Bäte sött ein nit der Zorn zum Hals uehe chöcherle. Emel Petere hets nid welle gfalle. Er het Eisin halbwägs der Rügge gchehrt u drigluegt, wi wen er nüt weder Guggersuur hätt z’Morge gha. D’Chnöi hei-n-ihm wehto u der «geischtlig Gurt» het nen afoh ribsen u drücke. Es ischt ihm vorcho, es hangi de no es Hälfterli dra u Eisi well bi Lyb u Stärbe das Hälfterli nid us de Fingere loh, u gürte well es ne mit Gwalt, daß es chli gäbiger chönn uf ihm ritte. U däwäg hei-n-ihm si d’Gidanke verlyret bis es ne düecht het, nid em Herrgott z’lieb müeß er chnöie, vor Eisin müeß er chnöie. U drum ischt ihm das Chnöie bilängerschi gnüeger ggange, u wo Eisi der «geischtlig Gurt» gäng no es Loch änger het wellen ytue, steit er ungereinischt uf u macht si zur Türen us. Das ischt Eisin so unerwartet cho, daß es nüt het chönne derzue säge, süscht hätt er allwäg ’s Nötigischt vernoh. Vor luter Töibi het es nümme chönne bätte u d’Bible hässig ufs Bänkli uehe gschlage, no nie eso. So isch das der sälb Morge ggange.
Gly druf het der Champladen afoh chnople, es het ein gmahnet a Galoppschlag vome ne Roß, wo ertrunnen ischt. Peter het welle nohemache, was er am Tag vorhär het versuumt gha, u Eisi het si müeße derzue ha mit Spüele. ’s Spuelrad isch fasch der ganz Vormittag im Schwung gsi u het gsuret wi-n-e großen Ummel.
Sowit wär alls uf guete Wäge gsi. Gfreuti Arbit isch gäng e guete Tokterzüg für ertöibti Lüt; nid hurti öppis tuet schöner abzieh. Petere sis Chächsilber het afoh hübele u isch langsam gstige. Hingäge bi Eisin het es gäng no «Sturm» azeigt, bi ihm hets unger em Schlutteli no gsuret wi-n-e gusleti Wäschpere. Sövel gleitig het äs Petersch Tüppelhürnigi u Päggelhäärigi nid chönnen us em Sinn tue. Es het numen uf ene schickigi Glägeheit paßt, für ihm der Brägel zsalze, u die isch do gsi, gäb es Mittag worden ischt. Wo Peter isch cho Gluet reiche churz vor em Zimis, hets nen agschnallet: «Wi solli d’Härdöpfel ling wärde, we d’ mer däwäg chunnsch cho ’s Füür vergusle! Chaisch nid ou sorgha, Güferi! Aber Mannevolch het doch kes e Verstang!»
«I mueß emel Gluet ha, mit was sölli süsch tröchne!»
«Du chaischt Ornig ha! U az’brüele bruchsch mi de nüt; bi nid übelghörig.»
Jez isch mit em Heuerwätter ume vorby gsi. Das Ahässele het Peter no nid mögen erlyde. Er het d’Gluet i d’Pfanne gschlage u der Füürhaaggen isch gäg em Äscheloch hingere gfloge. «Daß doch di diesen un äine Wyber gäng müeße gchäderet ha, we men e Sach scho gar nid angersch cha yrichte», het er poleetet u d’Tür isch nid süferli i d’Falle ggange. No im Chällerli nide het er brummlet, wo-n-er scho am Tröchnen isch gsi. «Es wird mi wider wellen us em G’reis bringe, bis mer ’sch Wübli no einisch verbrünnt! Aber die Freud mueß es nid ha, neinis bim tonschtig!» Därung het Peter ufpaßt wi-n-e Häftlimacher, ke Möntsch hätt besser chönnen awänge. Derfür isch es ou guet ggange. Di Zettifäde hei si gstreckt, wi we men eine für en angere mit der Wachschrugle gwichst hätt. Numen i der Mitti isch no-n-es füechteligs Blätzli gsi, das het no chli Hitz nötig gha. Fürsichtig isch Peter mit der Pfannen ungere, gar nid lang, ke Möntsch hätt glaubt, daß es öppis chönnt mache. Aber im sälben Augeblick het es Lüfteli zur offete Chällertür y blost, ungereinisch foht es i der Pfanne z’glanzem a brönne ohni daß ’s Peter hätt chönne gwahre — e Lapp! — u zum zwöitemol ischt e Bitz vo der Zetti verbrunne gsi. Der Tüfel mueß sis Spil triben u di Cholen agchuuchet ha, es isch nid angersch mügli. Drum söll es ein nid wunger näh, we Peter scho dogstangen ischt, wi wen ihm di ganz Wält uber ne Flueh ustrohlet u i tusig Stücki zerheit wär. Derno isch du d’Gluet no einischt aggange, aber därung i Petersch Chemihuet obe; gar erschröckelig het ihm ’s Füür zu de Löcheren usglället. «Jez solls doch afe der Tüfel näh», het er brüelet u d’Cholepfanne wit i d’Hoschtet use tribe. U derno si Flüech nohecho, Mordschläpf u Kanunneschleg, daß es schier der Bode ghudlet het u bal ’s Chris a de Tannline rots worde wär. Ganz Chöttine si anenangere ghanget wi bi me Hagelwätter.
«Jez isch Petere der geischtlig Gurt versprunge», seit Peti zu Lisettin, u bedi si cho z’springe, für z’luege, was es jez emel ou grüsligs ggäh heig. Wo si gseh hei was gattigs, hei si müeße verbyße. Nid daß si Peteren öppis Bös’s gönnt hei, im Gägetel. Aber wägen Eisin het es se glächeret uf de Stockzänge. Es soll mer jez de no einisch cho wäg em Flueche, het Peti däicht, u wott mit em Schueh di verschlänggete Chole vertrappe, daß nid no größersch Unglück drus wärd.
«Jä lue Peter, du hescht agcholets Holz i der Pfanne gha, jez nimmts mi nüt meh wunger!»
«Si jagt eim halt dänne, di cheibi Häx, u loht ein d’Gluet nid i der Ornig erläse.» U wider isch Peter i ’s Schweren ihe cho u de wüescht, i möchts nid nohesäge.
Du chunnt Eiseli z’springe, bed Häng uf der Bruscht, wi wen ihm öppis der Ote wett hingerha.
«Ums Himelswille, Peter, Peter, däich ou a d’Ewigkeit u fluech nid eso, fluech nid eso!»
Aber we men es brönnigs Huus niderschryße will, flamatzet ’s Füür am höchschten uf. Petersch Halsschälleli isch ganz chupferrots worde, u d’Schlichtichachle het e Stupf ubercho, daß si i hundert Stücki gfahren u d’Schlichti a all Wäng uehe gsprützt ischt. «Es wurd en angeren ou öppis säge...» u wider ischt e Schwetti cho. Alli Materi, wo si bi Petere het gsammlet gha, ischt jez ryf gsi zum Usgoh.
Eisi het ganz zäberlet: «Peter, Peter, däich ou wi d’ di versündigischt u was di de für ne Strof träffe wird.»
«Isch mer e Tüfel glych. Du hesch di ou scho lang a mir versündiget u d’Strof han i müeße träge, sövel ungrächten ischt üse Herrgett!»
«Peter, Peter, red nid so frävet!» Eiseli ischt ihm a Arm ghanget. «I ha der a, schwyg jeze! Du weisch jo nid was de seischt!»
Er hets abgschüttet. «Hättisch du mi lo d’Cholen erläse, statt mer gäng z’bredige!»
«Jä söll ig jez aber no d’Schuld sy.»
«Jo, das bischt. Chumm mer nume nid no einisch zuehe, süscht erwütschischt eis, das d’ ubere Boden us zwirblischt. Es ischt jez einisch gnue!»
«Min Gott und Vater!» Eiseli het d’Schöibe vor e Chopf gschlagen u uberlut afoh hüüle.
Sogar Nyffelersch isch es nümme wohl gsi bir Sach u het se düecht, es gang ubersch Bohnelied us.
«Gang du näbenume, er chunnt ehnder wider zuen ihm sälber», seit Peti.
«Jo jo, i ließ ne machen u gieng», hilft ihm Setti. «Er chunnt de scho wider z’grächt. Er isch halt jez chli ufgregte!»
«Chli ufgregte! Vom Verstang ischt er cho! Der Tüfel het ne i de Chlaue! Süsch chönnt er nid eso tue. I will für ihn go bätte!»
«Jo jo, das chönnt no guet sy», seit Peti yferig u blinzt Settin.
Dermit isch Eisi stägenuf, het Starks Bättbuech ahegschrissen u afoh bätte, daß es im Chäller nide widerschlage het.
Gly druf si Peti u Setti ou umen a ihri Arbit, u Peter ischt eleini gsi. U nohtinoh ischt er uber e Zorntüfel Meischter worde u het wider ordlig chönne schnubbe. Aber mit em Wärchen isch’ vorby gsi. E Rung ischt er no vor em Chäller düre plämpelet u het d’Häng zerworfe; derno het er d’Chällertüre zuegschlagen u isch dürsch Wägli us gäge Wald zue.
Wo Eisi das gwahret het, wott es uf u nohe.
«Bis jez gschyd u loh ne mache!» wehrt ihm Peti ab.
«U wen er schi de geit go häiche?»
«Öppis eifalts! Das macht doch Peter nid! Loh-n-ihm doch Zit; das chehrt si scho ume. Hingernohe schämt er schi de, daß’s e ke Gattig het, u wird so freine, daß d’ ne wider chauscht ume Finger lyre. Nume muesch nid gäng an ihm güferen u stüfere!»
«U dir söttit ne nid gäng ufreise un ihm der Chopf große mache!»
«O i gloube nid, daß d’ di hert z’erchlage heigischt, Eisi. Lue, es wär öppis z’säge!»
«Es mueß emel öppis ggange sy! Weder er soll nume nid meine, i löih das eso gälte. I weiß de no öppere, wo-n-ihm de d’Hosen ahemacht!»
«Jä nu, mach was d’ witt! Brichte losch du di jo nie, du hesch d’Wysheit mit em Suppelöffel g’ässe. Aber das säge der unverhole: We du mis Froueli wärischt, di hätt i lengschte grangschiert! Du hättisch druf chönne zelle.»
«Red du nume! Mi ghört jez, wär der Urhab ischt, daß Peter sövel uwoodtlig tuet. U weischt: Wen i e settige hätt welle, wi du eine bischt, i hätt däich de no mängen ubercho.»
«Wär weiß! Das hätt de no chönne harze! Es sig emel de no gnue ggange, gäb de Petere heigisch gha, säge d’Lüt.»
«Säge d’Lüt! — Öppe du seisch es, u mit dir man i nid stürme, für das bisch mer zweni e Garige.»
Dermit het Eisi der Rückzug aträtte gäge der Stube zue. Nid daß es der Kampf hätt verlore ggäh, ’s Gunträri. «Wei de luege, gäb i mi löih ungeretue!» het es däicht. «Es git de no Lüt, wo mir hälfe.» Es isch zum Schaft, het si halbbatzig gsunndiget, un es Zitli derno het mes gseh dürsch Wägli ab goh, vo Hus ewägg.
Derwilen isch Peter im Wald usse ufe me Stock ghocket u het si Töibi verwärchet. Er ischt ime grüslige Masleid inne gsi, meh weder daß es si wäge sim verbrönnte Wübli isch derwärt gsi. Er het halt müeße däiche, wi das jez de soll goh mit ihm u Eisin. U wen er dra däicht het, wi das es Läbe wärd sy, hei-n-ihm Lyb u Seel weh to. Es het ne düecht, wen er nume nie meh hei müeßt. Aber ändtlige het es doch müeße sy.
Wo-n-er näbe Petin düren ischt, seit dä: «Hättisch scho ehnder dörfe heicho, Eisi isch furt.»
«So», macht Peter. «Wo isch es hi?»
«Jä das weiß i nid. Aber i vermuete, es sig di go verchlage, mach di de numen uf öppis verfaßt.»
«So sig es. Ungeretue loh mi nümme lenger. Es ischt jez gnue.»
«Du wirsch no Chilbi ha!»
«Chaisch de luege!» Meh het Peter nid gseit, aber d’Ouge hei-n-ihm züntet. Derno ischt er gägem Wäbchällerli zue, go luege, wi me der Schade chönn heile.
Fürsch Znacht het er sälber müeße sorge. Eisi isch nüt hei cho choche. Erscht afangs Nacht isch es ume do gsi. Derfür het es Ahang mitbrocht, zwe Gloubesbrüeder vo sir Sekte. Die hei Petere gradeinisch gseit, für was si cho sigi, er het se nid öppe brucht zfroge. D’Levite gläse hei si-n-ihm wäge sim uschaflige Flueche, u das de vo Dach ihe, un ihm d’Chappe gschrote u d’Chuttle putzt, was är für nen Uhung sig gäge sir Frou. U we si no öppis vergässe hätti, so het Eisi scho nohebesseret u alls verbänglet mit Bibelsprüche hinger u vor. Alli drü hei en Yfer gha, wi we si müeßti e Wäschplere brätsche, Peter het se lo brichte u usbläche u nid viel gseit. Wo-n-er ändtlig ou zum Wort cho ischt, het er zueggäh, wägem Flueche heige si rächt. Er schäm si hingernohe sälber, daß er schi so heig lo goh. Es hätts mit mingerem ou to, weder es sig alls derno gsi. Si solli-n-ihm ’s Wub wider cho adräie, si wärdi de erfahre, was das well heiße. Hingäge wägen Eisin löih er schi vo niemmerem Fröndersch i d’Suppe spöie. Die müeßi si zwöi zsämen usässe u di angere gang es nüt a. Si chenni Eisin halt nid, u z’erchlage heig es si nüt, süsch chönne si d’Nochberschlüt froge.
«So, nüt z’erchlage!» het Eisi ghüület u afoh uslääre, wi Peter en angeri im Chopf heig u wi-n-äs sider i ke Schueh ihe meh guet sig u wi-n-er ihm Dröiunge gmacht heig. U di Aposchtle hei uf Eisin glost u heis nid chönne lo gälte u Peter welle der Ringge zieh. Abbitt tue müeß er ihm u Besserig verspräche u das zwar vor der ganze Bruederschaft i der nächschte Versammlig. U hein ihm zuehegredt, wi-n-är ihne Schang mach u den Ungläubigen es Byspiel gäb. E so chönn das nid witer goh, däwäg löih men e schutzlosi Schweschter nid im Stich. Un jez welle si zsäme bätte. Er soll cho, si welli alli vieri uf d’Chnöi, u hei ne welle bim Arm näh u z’Bode zieh. Aber dermit si sie nid guet acho. Peter het ne d’Finger g’löst: «Nüt isch, bätten i mit Euch. Bättet isch gnue worde z’üsem Huus. Eisi het mi lang dermit ploget. Hätt äs mer öppis möge z’Liebi tue, de wär allszsäme, wi-n-es sött. Jez hört di Kumedi uf. Vor em Herrgott will i gärn uf d’Chnöi, sig es wen es well; aber Eisin tuen i nümme anechnöie. Wen es chönnt, miech es mi no ufenes buechigs Schit z’chnöie, wi alben i der Schuel.»
«Eh, ein öppis so go azmuete», het Eisi gschroue, «do gseht der jez, wi-n-er einen ischt!»
«U de du», het Peter g’yferet, «ein vor aller Wält go z’schange mache, gäll, das chönnt dersch! Aber gloub nume nid, daß i der chömm cho Abbitt tue u Besserig verspräche! We si eis vo üs mueß ändere, muesch du di ändere, nid ig. Du hesch es nötiger weder ig, wen i scho gfluecht ha u du bättet. Welersch het ächt em angere meh to, du mir oder i dir, bsinn di!»
So isch das no e Zit lang ggange. Es isch dene Sektemanne ou nid wohl gsi derby. Aber si hei gmeint, es sig ihri Pflicht, Eisin zhälfe. U drum hei si Petere früscherdings zuegsetzt u Himel u Hell vorgstellt, wi ne der lieb Gott wärd strofe, we-n-er nid die Strof anähm, wo si-n-ihm heigi uferleit. U wen er jez nid tüei luggsetze u mache, was men ihm säg, so müeßi si ne us der Gmeinschaft usstoße, un es chönnt de hert ha, gäb men ihm wider Ghör gäb, wen er de scho greuig wär u ume wett zue-n-e cho.
Aber es isch alls i chalten Ofe blost gsi. Gäb si meini, er sig e settige Lävi u chöm ihne no einischt i d’Versammlig, we si sövel ungrächt sigi gägen ihm. Do solle si nume nid Chummer ha, vo ihne heig er jeze gnue. We me well Fride stifte, müeß me de nid numen uf ei Site drücke, u we si jez nid gangi, so gang är. U derno het er d’Türen i d’Hang gnoh u isch zu Nyffelersch ubere go uf en Ofe hocke. U Nyffeler-Peti het gseit: «Jez glouben i de bal sälber ou, därung houisch düre. Das ischt jez e Ruflete gsi.» Seit Peter: «Hinecht han i jez no di schwerer Burdi abgworfe, weder denn, wo-n-i d’Stöck zuehetreit ha. Es het lang i mer gwärchet. Einischt het es ufene Site müeße.»
Die zwe Sektemanne si übel dranne gsi. Si hei no e Rung dräit u g’wärweiset, was afoh. Aber Petere isch es no lang gäng wöhler gsi uf Nyffelersch Ofen äne weder bi ihne, u zletscht isch ne nüt uber blibe weder abzchratze.
Vo sälbem a hets i eim furt ghürschet i Boder-Petersch Hushaltig inne. Eisi un är si gsi wi zwe Mühlisteine, wo enangere rybe. All Tag het es zwüschen inne Füür gäh. Eisi het allne Chreften ufbote, fürsch Leitsel wider i d’Fuuscht z’ubercho. Peter hätt wider ungerdüre solle, aber um kes Lieb wär er umen ahegchnöiet. Vüra, we Eisi het afoh chälze, het er schi näbenume gmacht un isch vom Huus ewägg.
Ungerwilen ischt ou das ungfellig Wübli fertig worde u het chönne abgäh wärde. Peter het Schade gha dranne; aber er isch glych froh gsi, das chönne z’regliere. Garn het er kes meh heibrocht. Derfür het er si Holzerwärchzüg gschliffe u der groß Brommerdorn (Waldsäge) zum Sagefieler to. Nyffeler Peti het ihm der Schlyfstei zoge u amen Obe isch Peter vüra uf Nyffelersch Ofen äne ghocket, bis es Zit isch gsi ungere. Eisi het chönnen eleini sy u nid e Düt hätt Peter derglyche to, was jez de müeß goh. Das hets gwörgt, es hätt mögen us der Hutt use gumpe. Ganz Obe het es müeße lose, was ächt änefer brichtet wärd u gäb me’s ächt tüei verhandle. Derby het es müeße ghöre, wi si Ma Nyffeler-Settin gfrogt het, gäb es ihm d’Zwilchhändsche u di höhen Uberstrümpf well rangiere. Sälbischt isch du Eisin wider e Louele grütscht. E ganzi Halbstung het es Peteren ahegläse, es het nume so brätschet. U Peter het lo gscheh, was gscheh will — u het si Trumpf gspart. Erscht wo Eisi der Chratte het gläärt gha, seit er ändtlig troche:
«Mischten jez nume no z’grächtem use. Du hesch de nümme so bhäng Triftig. I ha mi em Bawart verdinget für go z’holzen i Fluehwald ihe. Un es cha de e Rung goh, gäb d’mi wider ebsiehscht für mer wüescht zsäge.»
«So, u mir cha me nüt säge u mi nüt froge, gäb’s mer rächt sig.»
«Jä i Zuekunft machen i, was i will. Du hesch mi jez lang gnue ploget.»
Uf das hi het Eisi gstillet. Es ischt e schöne Chlupf gsi für is: Eleini sy, vilicht e ganze Winter! Niemmere ha für Kummissione zmache! Alls sälber zuehefergge! Nid emol rächt Triftig ha, i d’Versammlig z’goh! Ganz Tage mit niemmerem es Wort chönne rede! Es het pläret di halbi Nacht. Früeher hätt Peter das nid chönne lose. Jez ischt er verhertet gsi u het ke Walch to. Sit er ihm vor allne Lüte hätt sollen ahah u Besserig verspräche, hets gfählt gha. Wo-n-es nid het chönne höre, seit er: «Jä plär jez oder plär nid, z’ändere isch nüt meh, am Mändi am Morge göh mer. I wott jez e Rung Rueuh ha vor der!»
Eisi het no das un äis probiert; aber alls het nüt bschosse.
«Holz hescht, Gäld loh-n-i der do, für z’Ässen isch gsorget. Dernäbe lue wi ds machscht. Un jez setz lugg, süsch goh-n-i no hinecht.»
Das ischt ame Fritig gsi. Morndrischt het Peter zsämepackt. Gägen Obe ischt er no um Tubak us u go der Brommerdorn umereiche. I der Stägmatt het er schi ou verwilet. Em Stägmatter si Junge, der Chrischte, isch scho zwe Winter i Fluehwald go holze, u ’s sälb Johr het ersch ou wider im Sinn gha. Peter un är hei de welle zsämespanne. Drum het Peter mit ne müeße z’Nacht ässe, u mi isch no chli ghöcklet u het brichtet. U wo Peter gäge hei zue welle het, isch Chrischte no e Bitz mit ihm cho u het gseit, er heig ou no es Gschäft abzmache, gäb er vo deheime furt chönn. Was für eis, isch Peteren erscht ufgwachet, wo si bi der Tanne vorby cho si. Dert het Chrischte rächts abgschlängget: «I mueß no öppere go Adje säge! Guet Nacht!» Dermit ischt er uber d’Gadestägen uf tüßelet, der Lisebeth go töppele u Peter het elleini si Wäg müeße sueche. Es ischt es Schneeli gfalle gsi, es chranknigs Schneeli, wo gradeinisch wider het müeße vergoh. Das isch Petere a de Schuehne ghanget u het ihm schwäri Bei gmacht. Es het ne düecht, ’s Heiloufe sig ihm no nie sövel gnue ggange.
U doch het er schi scho am Morge druf i aller Früehi wider gsunndiget für furt. «I wott no einisch z’Chilche», het er i der Chuchi zu Nyffeler-Settin gseit, daß ’s Eisi ghört het. «We mer de im Fluehwald inne sy, git es de nüt meh us em z’Prediggoh.» U isch langsam uber e Gupf ab. Derwilen ischt Eisi deheimen im Stübli ume ghürschet u het gjammeret: «Der Heer het ne lo falle!» Es het gspürt, daß es jez nüt meh an ihm reise cha.
Am Sunndizobe het Peter zsämepackt u der Wärchzüg ufbaschtet; am Mändi am Morgen am Vieri ischt er abmarschiert. Es het e mutze Abschied ggäh, nüt vo Hangrecken oder Adiesäge. «So gangen i jeze», ischt alls gsi, was Peter vürebrocht het. Eisi ischt ihm jo nid emol uf cho öppis Zmorge mache. E Bitz Brot un e Schluck chalti Milch hei ’s müeße tue für uf di dreistüngigi Reis. Un uf ene Antwort hätt Peter no lang chönne warte. Eisi het si gäge der Wang ume dräit u gmacht, wi wen es nüt ghörti. Eim wo’s ein däwäg gmacht het, chlütterlet me nid no lang, bsungersch we men uf sövel ere suure Würze gwachsen ischt wi Eisi. Pläre het es aber doch di nächschte Tage viel müeße. Es isch schi grusam verlassen u unglücklig vorcho. Uf Nyffelersch het es si nid viel chönne vertröschte. Es het wohl gwüßt, das si’s nid mit ihm hei, im Gägetel, daß si-n-ihms möge gönne. Drum hätt es se nid ohni gröschti Not um öppis agsproche. Zu sine Sektelüte het es ou nid gäng chönne, un eso ischt ihm nüt uberblibe für d’Längiziti z’vertrybe weder Bätten u Bibleläse. Für das hets jez stungelang Zit gha.
Ei Tag isch es ou wider ärschtig dranne gsi. Du gwahret Nyffeler-Setti dür ne Chlack i der Wang, daß es derzue gmüetlig uf em Ofe hocket. ’s Sälb het du Peti richtig gradeinisch müeße wüsse: «I ha’s de no däicht, we Peter nümme do sig, verleidi de ’s Chnöien Eisin, gäbs lang gang. Aber wart es nume, es mueß de no wüsse, daß i das ernäslet ha.»
«Fach du lieber nid Strytt a», bricht Peti ab. Aber Setti het si nid chönnen uberha u we men e Glägeheit suecht, fingt me se gly einischt.
Par Tag derno ischt Eisi rumpelsurigs erwachet u tuet Settin aschnalle: «Cha me nid ou d’Chuchitür zuetue, wes so zieht!»
Du Setti druff: «Emel we me bed Häng voll z’träge het, nid. Destwäge bruchsch du mi nüt az’brüele u sövel ulydig z’tue. Aber du hescht allwäg aber nume höcklige bättet, drum hets nid rächt gwürkt bi der.»
«Das wird di allwäg weni agoh, wi-n-i bätte», wehrt si Eisi u wird rots.
«E wittersch nid», zäpflet Setti, «weder es düecht ein doch kurios. Peter dä het albe müeße chnöie; wen er scho es Bei hätt broche gha, es wär ihm nid gschäicht worde. Du hingäge machsch dersch gäbiger u höcklischt uf en Ofe! Eisi! Eisi! Do gseht me wider, wi d’ eis bischt! Wart nume, das mueß de Peter richtig ou no wüsse!»
Uf das hi ischt Eisi in e Wuet ihe cho, wi Peter sälbischt, wo-n-ihm’s Wübli verbrunnen ischt. Ohni Bsinne schmeizt es Settin d’Chuchiwüscheten a, wo-n-es het wellen i Ghüderchratte träge u versouet ihm dermit d’Milch. Setti nüt meh weder nimmt d’Pfannen u Platsch! mit der Milch Eisin vor i ’s Gsicht, daß es fei so gsprützt het. «Hesch mer sche versouet, muescht jez ou dervo ha!» Zum Glück isch d’Milch no nid heißi gsi u zum Glück isch Peti cho abwehre, süscht hätti di Wyber enangere no säuft mit de brönnige Schytteren ergueget.
Vo sälbem a hets mängisch kuriosig ghanotteret im Gupfchucheli obe. Setti wär gäng kampfluschtig gsi, u wen es de Eisin rächt het welle i Gusel bringe, het es de bim Erwelle der Milch mit em ufgspannete Parisol Schärme gmacht. Aber Peti het gäng z’Bode drückt, u Eisin isch du hingernohen ou z’Sinn cho, es schick si nid guet für ihns, go z’zangge. Un eso hets du wider gstillet u g’ordliget im Gupf.
U drufahen isch du das gscheh mit Petere. Ame Friti isch es gsi, hei si ne gstorbnen i d’Tannen usebrocht. Unger ne Holzschlitte sig er cho, het der Bricht gheiße, wo d’Lisebeth het i Gupf uehe brocht. Jez het eim Eisi wäger chönne dure. Was das ghuset het u plääret: «Es isch mer vor gsi, es gäb ihm de öppis, es isch mer vor gsi! Hätti ne nume nid lo goh! Der Heer het ne lo falle, un jez ischt er abgstorben i sine Sünde. Un i han ihm nid chönne hälfe, ha ne nid chönne rette! U was soll i jez de afoh?»
D’Lisebeth het nüt druf gseit. Aber wo du Eisi i der Tanne nide vor der Lych zuehe ou däwäg gjammeret het: «O Peter, Peter, worum bisch d’ abgfalle? Lue, jez het di der Heer müeße strofe!» ischt ere der Huspuur ruuch derzwüschegfahre.
«Wärischt du gägen ihn gsi, daß ersch deheimen erlitte hätt! Du hesch ne furttribe, du bisch sis Unglück gsi, grad du! Aber wart nume, dir wird de ou no öppis angersch ertroume!»
Am Grab het der Sekteprediger uber e Thägscht gredt: «Irret euch nicht, Gott läßt seiner nicht spotten!» A Petere isch nid viel Guets blibe. Si Gottlosigkeit het nid chönne verschwige wärde. So chöm es, we eine em Herrgott nid emol mög es Chnöi chrümme u siner Sünde nid well bikennen u bereue. De wärde si de broche, di gstabelige Chnöi, wärdi broche di eigewillige Chöpf, wärdi broche di verstockte Härz, daß angeri es Byspiel nähmi. Es ischt em Brediger nid ring ggange däwäg z’rede, er hätt lieber grüehmt. Aber er het gmeint, es sig si heiligi Pflicht, sträng z’sy. Er het fasch nid chönne höre bätte für dä arm Peter, daß ihm der Hergett well gnädig sy u het si Müeih ggäh, di armi Schweschter z’tröschte, wo jez so schwär mitgstroft sig.
U doch het ersch nid allne Lüte chönne preiche. Tannerees het ganz e rote Chopf ubercho u der jung Stägmattchrischte, wo näben ihm zuehe gstangen ischt, het ou uf e Mutrümel bisse u suur drigluegt. U wo d’Biärdigung isch fertig gsi u d’Lüt hei welle verloufe, steit dä jung Pursch vor e Brediger zuehe u ranzt nen a:
«Dir heit äbe so aheghäuen uber Petere: i wett Ech jez ou no öppis säge. Mi hätte si hüt do ahe to, we mer Peter nid wär cho hälfe, wo mi d’Schlitteten usgjagt u mit mer uber d’Flueh us welle het. Numen är mit sir Stierechraft het öppis dranne mögen ebhah. U du sprängts nen a d’Tannen a u erdrückt ne. Aber dermit het er mir der Tod abgnoh. Un eso eine, wo ’s Läbe häregit für ein, soll de en uschaflige, gottlose Möntsch si gsi!»
«Jä das han i halt nid gwüßt», verspricht si der Brediger, «worum het mer niemmer nüt gseit?»
«He nu, so wüßt der’sch jeze!» seit Chrischte u chehrt ihm der Rügge. «Es wär guet, es gäb kener schlächter Lüt uf der Wält obe, weder daß Peter einen isch gsi.» U derno ischt er ggange; er isch sälber ou gstruppierte gsi u het der Arm i der Schlinge treit. Zu Eisin het er kes Wort gseit.
Di Grebt het du no viel z’brichte ggäh. I allne Hüsere wit umenangeren isch schi verhandlet worde u Eisi dermit. A de meischten Orte het es der Stärne verlore. Nid emol siner Sektelüt heis mit de glychen Ougen agluegt wi früeher. Un jez ischt ihm ufgwachet, wi schön es ’s bi Petere gha heig. Jez het ihm niemmer me d’Steindli vor de Füeße dännegruumt. U d’Sorge hei all Tag töifer ihe gfrässe. ’s Vermögeli isch scho no drüne Jahren ufbrucht gsi u Eisis Verdienscht het niene möge grecke. Es het di mildti Hang vo anger Lüte müeße aspräche. U derby het es di bitteri Erfahrig müeße mache, daß nid gäng die am liebschte hälfe, wo di frömmschte Wort uf der Zunge hei. Gottlob hets aber ou bi sir Sekte Lüt funge, wo nid nume si fromm gsi bis a Gäldseckel zuehe. E bravi Püüri hets zue re gnoh für Chingefrau, we’s scho nümme viel het möge verrichte u albeinisch wunderligs worden ischt. We me se gfrogt het, wi si mit ihm zfride sig, hets gheiße: «Was weit der, Eisi ischt Eisi — es arms verbitterets Froueli, wo nie meh mit ihm sälber zfride wird. Es düecht mi jez nüt meh strängs, we’s scho mit em Ma schlächt uscho ischt. Aber was will me säge, weder es sig z’duure: Gstroft isch doch äs am hertischte worde.»