Henri de La Tour d’Auvergne, vicomte de Turenne

Henri de la Tour d'Auvergne-Bouillon, vicomte de Turenne, allsits bekannt unt´r´m Nàmme Turenne (* 11. Septemb´r 1611 z Sedan; † 27. Juli 1675 z Sasbach), franzeesch´r Armeefihr´r unt´r´m Louis XIII un Kardinal Richelieu un´m "Sunnekünni" Louis XIV (Ludwig de Vierzehnt), 1643 züem maréchal de France ernannt.

Dialäkt: Unter-Elsassisch

Uf d'Walt ko em Schloß vun Sedan en e (protestantisch!) Familli üss de hoh Aristokratie, trett´r unt´r´m Influß vun Jacques Bossuet un´m Druck vum Künnijstum züem Katholizismus eww´r un stiegt uff bis züe de heechschti Ehre. Em Drissigjohrig Kriej het´r teilg´numme an d´Schlachte vun Friburi (1644) un Alerheim (1645).

1675 folgt´r sinem alt Gejespiel´r Montecuccoli eww´r d´ Rhin. Zwei Monet lang beluure sich de zwei Heerfihr´r met ihri Armee bis am 27. Juli Turenne, als´r gràd maant, de Gegner an de gued Stell ze han, um attackiire ze kenne, an de Schlacht vun Sasbach e Köjel kriejt vum e eeschtrichisch Füsiliir.

D´Stell wo´r g´schtorwe ésch, ésch noochher vum Bischof Rohan vun Strosburi köift un wie e diplomàtisch extrterritorial Gebiet b´hàndelt wore. M´r het e Monument druff beböjt, wo vor e paar Johr in e ditsch-frànzeesch Frédesmàhl umg´wàndelt wore ésch.

Literatur

André Michel, chevalier de Ramsay: Histoire du Vicomte de Turenne, maréchal-général des armees du roi (4 Bde.), Arkstée & Merkus, La Haye 1736.
François Raguenet: Histoire du vicomte de Turenne, Amsterdam 1787.
L'Armagnac: Histoire de Henry de La Tour d'Auvergne, Vicomte de Turenne, A. Mame & fils, Tour 1880.
Jules Roy: Turenne: sa vie et les institutions militaires de son temps, Pigoreau, Paris 1883.
George Duruy: Histoire de Turenne, Hachette, Paris 1889.
Jean Bérenger: Turenne, Fayard, Paris 1987, ISBN 2-213-01970-3.
William O'Connor Morris: Turenne, in: The English Historical Review, Bd.2, Nr.6 (April 1887), S.260–280
Maxime Weygand: Turenne, Kastner & Callwey, München 1938.

Weblink

Commons: Henri de La Tour d'Auvergne, Vicomte de Turenne – Sammlig vo Multimediadateie