Wikipedia:Profil/Entwurf

des isch en Entwurf für e Neufassig vum Wikipedia:Profil.

Theme un Stil

Mir konzentriere üs uff Theme, wo de alemannische Sproochruum beträffe un behandle Theme uss em Blickwinkel vo dr alemannische Sproochgmeinschaft. Üser Ziil isch, dass mir bi regionale Theme, mee biete wie d hochdütschi Wikipedia. Glychzitig wenn mir, dass au möglichscht vil nit-alemannische Theme abdeggt sin; bsunders doo, wo d hochdütschi Wikipedia Lucke het. Üs isch aber klar, dass mer nit mit de Enzyklopedie in Amtssprooche vo grosse Nationalstaate oder gar mit Wältsprooche chönne konkuriere. Drum isch es au nit üser Ziil, üs mit de Wikipedie in so Sprooche z messe.

D Artikel sötte uffeme wüsseschaftliche Niveau gschribe sy, wo aber au für e allgemeini Läserschaft verständli sy söll. Satirische, gspässigi oder umgangssproochligi Formulierige sin nit erwünscht, un d alemannische Wikipedia isch kei Spassprojekt.

D inhaltliche Mindeschtaafordrige sin in dr Richtlinie „Wikipedia:Artikel“ feschtgleit.

d Sprooch

D alemannischi Wikipedia isch e Enzyklopedi, wo in alleni Dialäktspiilarte vum alemannische Sproochruum gschribe wird. Des Projäkt vereint also Mänsche häne wie däne vo de Gränze, uss de Dütschschwiiz, Südweschtdütschland, em Elsass, em Vorarlberg un sogar de Walserdörfer z Norditalie. Es derf also jede in sym eigne Dialäkt Artikel verfasse, un de Dialäkt derf au nit ohni Grund vo öberem andre verändret werde. Bi regionali Theme strebe mir zum Byspil aa, dass de Artikel au im Dialäkt vo dere Gegend gschribe isch. S spiilt au ke Roll, ob innerhalb vumene Artikel mehreri Dialäkt bruucht werde. D alemannischi Wikipedie isch sproochlich wie de alemannisch Sproochruum sälber, wie e Matte voll mit Wildblueme, statt en churzgstutzte änglische Rase, un Viilfalt isch erwünscht.

Als eis vo üsri Ziil gsänne mir au d Sproochpfleg. Wie jedi andri Sprooch uff dr Wält au, folge d alemannische Dialäkt bstimmte Regle un Konventione; bloss sin die Regle de meischte Lüt nit bewusst, wyl si nit normativ in dr Schuel glehrt werde. Un durch di starchi Presänz vum Hochdütsche im Alltag, werde ursprünglichi Dialäktforme all mee durch hochdütschi Forme ersetzt. Des isch bsunders bi Alemanne z Dütschland dr Fall, aber au Mänsche wo imene sehr alemannische Umfäld läbe wie in dr Schwiiz, lönn sich bim übersetze oft vum Hochdütsche beinflusse. Mir lege also Wärt druff, dass die alemannische Forme pflegt werde. Mir verträte allerding au kei übertriibene Archaismus, un werfe üs wege dem Nöierige, wo sich in dr Alltagssprooch duregsetzt hen, nit in de Wäg.

Bi dr Schrybig vum Dialäkt halte mer üs im Raame vo de üebliche Schrybige, wo au in dr alemannischsprochige Literatur bruucht werde. Mit üebliche Schrybige sin regionali Schrybtraditione wie vum Bärndütsche oder Baseldytsche gmeint, oder nöieri Schrybige wie d Dieth-Schrift oder s Orthal für s Elsässisch. Es git also en rächt grosse Spiilruum, numme eigni Erfindige un d Yfüerig vo neui Schriftzeiche, wo in de Schrybtraditione nit vorchömme, sin nit erwünscht.

D sproochliche Mindeschtaafordrige un Leitfäde sin in dr Richtlinie „Wikipedia:Wiä schriib ich guets Alemannisch?“ feschtgleit.