Âventiure

Âventiure (middelhoochdütsch; altfranzösisch aventure, avanture) bezäichnet s ridderlige Abentüür, won e zentrals Thema in dr wältlige, romanhafte Dichdig vom Hoochmiddelalter gsi isch.

En Illustrazioon us em Yvain vom Chrétien de Troyes: Äins vo de Âventiures vom Iwein - si Zwäikampf mit em Gawein. (Princeton University Library, Garrett MS. 125; um 1295).

Allgemäins

Wemm mä vo dr Grundbedütig „Zuefall, Schiggsaal“ (vo lat. adventura „das, wo söll bassiere“) usgoot, denn bezäichnet âventiure vor allem im Artusroman sit em Chrétien de Troyes d Bewäärigsbroobe und Abentüür, wo dr Held muess bestoo. Dr Zuefall wird in dene Romään zum e Däil vom e Sinnzämmehang umgwärtet. D âventiure isch nüme e willkürligs Gschick, wo im Held zuestosst, sondern e Bewäärigsbroobe voller Gfoore, won er vo sich us suecht und dur wunderbari Umständ für iin elläi bestimmt isch. Die Episode vo dr âventiure (Zwäikämpf mit ridderlige Standesgnosse und gföörligi Begegnige mit ghäimnisvolle Fabelwääse wie Riise, Feä, oder Zauberer bilde in iirer Räijefolg und de Bezüüg vo iire Motiv underenander d Struktur vom Roman.

Âventiure het sit em spoote 12. Joorhundert au zum Wortschatz vo dr Sälbstbeschriibig vo dr Verzelkunst (Poetologii) ghöört. Die dütsche Dichder häi eso uf dr äinte Site die literarische Vorlaage bezäichnet, wo mäistens us Frankriich cho si. Aber au die (äigeni) Gschicht as Ganzes cha as âventiure bezäichnet wärde. Dr Wolfram vo Eschebach loot e personifizierti Frau Aventiure as Partnere im Dialog mit em Autor lo ufdräte (Parzival 433,1); dä sälbstreflexive Kunstgriff häi e hufe Dichder bis zum Hans Sachs noochgmacht.

Âventiure im Sinn vom e «Däil von ere Gschicht» chunnt scho in de eltiste Handschrifte vom Nibelungelied als Überschrift für die äinzelne Handligsabschnitt vor.

Im dütsche Spootmiddelalter het s Wort Forme aagnoo wie affenteuer, ebenteuer, abenteuer; s hütige Wort Abentüür het sich doo drus entwigglet.

Litratuur

• Ingrid Kasten, Volker Merstens: Aventure (âventiure). In: Lexikon des Mittelalters (LexMA). Band 1, Artemis & Winkler, Münche/Züri 1980, ISBN 3-7608-8901-8, Sp. 1289–1290.

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Âventiure“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.