Birke
Dialäkt: Bärndütsch |
Birke | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wyss-Birke (Betula pendula) | ||||||||||||
Systematik | ||||||||||||
| ||||||||||||
Wüsseschaftlige Name | ||||||||||||
Betula | ||||||||||||
L. |
D Birke (Betula) isch e Gattig us der Familie vo de Birkegwächs (Betulaceae).
Ds Wort Birke chunnd us em althochdütsch bircha. Der Begriff lat sech uf ds Indogermanische zrüggfüehre u bezieht sech uf die hilli Rinde. Der Begriff bedütet so vil wi "glänzig". Im Mittelhochdütsch gits ds Wort bereht was nüt anders heisst als lüchtend.
Berschribig
ändereD Birke het tüpischerwys e wyssi Rinde u ghört zu de Summergrüene Böim. Er cho Problemlos e grössi vo bis zu 30 Meter erreiche. Es isch e Loubboum
Nutzig
änderePäch
ändereUs der Birke het me Birkepäch gmacht. Me het se underanderem Trochedestiliert. Das macht me scho syt 50.000 Jahr nachwyslech so. Es isch di erschti nachewyseni härstellig vo Kunschtstoff gsi, wo mit me d e duurhafti Verbindig vo Steikeile, Pflanzefassere u Holzgriffe het chönne härstelle. D Neandertaler hei die Verbindig buucht.
Zierpflanze
ändereEs git vili Birken-Arte wo me uf grund vo der wysse Färbig vo der Rinde gärn als Zierpflanze i Gärte, Parks u Allee bruucht.
Birkezucker
ändereUs Birke wird ou Birkezucker gwunne. Me seit däm Zucker ou Xylit. Es isch es Zuckeralkahol wo i der Medizin u der Tiermedizin ygsetzt wird. Lüt wo Problem mit em normale Zucker hei, chöme mit em Birkezucker meischtens besser z rächt. Zudäm beschädiget der Birkezucker d Zäng nid.
Wyteriprodukt
ändereSii händ Blüetechätzli. Wenn me sii anbohrt, giits en zuckerhaltige Birkesaft, wo au zu alkoholische Getränk chann deschtilliert werde. Birkeharz chann zu kosmetische Produkt verarbeitet werde.
Weblink
ändereDä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Birken“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |