Edikt vu Kanopus
| Dialäkt: Markgräflerisch (Ebringe) |
Im Edikt vu Kanopus isch am 6. März 237 v. Chr. die wichtigst Schaltdagregle vum gregorianisch-julianische Kalender igfüehrt worre, dass nämlich s'Sunnejohr in dr Regel 365 Däg het, aber alli vier Johr 366.
Es handelet sich bim Edikt um e Gedenkstei vum Chönig Ptolemaios III. Euergetes, wo am 15. April 1866 in Ägypte entdeckt worre isch. Wie au dr berüehmt Stei vu Rosetta isch au s'Edikt vu Kanopus in grichischer Schrift un in Hieroglyphe gschribe un demit e wichtigi Hilf fer d'Entzifferig vu dr alde ägyptische Schrift gsi.
Hindergrund
ändereIm alde Ägypte isch sit mindistens 3000 v. Chr. e Sunnekalender mit eme Johr zue gnau 365 Däg igfüehrt gsi. Wil aber s'tropisch Johr (vu einem Früehligsafang zum nächste) 365,2422 Däg lang isch, sin die astronomische Date in ebba 1450 Johre, dr sognennte Sothis-Periode langsam durs Kalenderjohr gwanderet.
D'Ägypter hän debi s'Johr zue 12 gliich lange Munät zue je 30 Däg ideilt un am End vum Johr fünf sognennti Epagomene an dr Kalender aghängt, um uf 365 Däg z'chumme.
237 v. Chr. het dr Chönig Ptolemaios III. Euergetes us dr ptolemäische Dynasti s' Edikt vu Kanopus erlo, un agordnet, dass alli vier Johre e sexti Epagomene izfüege sei. S'Edikt isch aber vu dr Pristerschaft un dr Bevölcherig ignoriert worre. Die hän dr ursprünglich Kalender trotzdem witterverwendet.
Dr Julius Caesar het fer si Kalenderreform 46 v. Chr. dr grichisch-ägyptisch Astronom Sosigenes us Alexandria beuftrait, wo no bi dr Römer die in Ägypte ignoriert Schaltregle igfüehrt het. In Ägypte isch d'Schaltregele un demit s' Edikt vu Kanopus erst nooch dr römische Eroberig dur dr Augustus 30 v. Chr. durgsetzt worre.