Groossköönig

E Groossköönig (altgriech. ὁ μέγας βασιλεύς, ho megas basileus; bzw. hüfiger βασιλεύς, ooni Ardikel; latiinisch: „Rex Regum“) isch e Köönig, wo über meereri anderi Köönig herrscht.

Scho d Herscher vo Akkad häi sich as „Groossköönig“ oder „Köönig vo de Köönig“ lo tituliere, wie au d Köönig vo de Hethiter und vo Assyrie (Šarru rabû šarru). Sogar d Herscher vo chliinere Köönigriich, wie vom neohethitische Karkamis oder vo Urartu, häi sich Groossköönig gnennt, wenn si über meereri anderi Fürste hherscht häi.

Under de Achämenide isch dr Ditel charakteristisch für d Herscher vom Perserriich worde. Spööter häi sich vor allem d Arsakide, s parthische Herscherhuus, as Groossköönig bezäichnet, wäärend under iire Noochfolger, de nöipersische Sassanide, wider dr Ditel „Köönig vo de Köönig“ (Schahanschah) üübliger gsi isch; dr Ditel „Groossköönig“ het mä in dere Zit mäistens für d Dronfolger brucht. In dr althistorische Forschig isch s aber äinewääg gängig, ass mä die sassanidische Herscher as „Groossköönig“ bezäichnet.

Im Römische Riich häi sich dr Fürst vo Palmyra Odaenathus und däm sini Söön Herodianus und Vaballathus rex regum gnennt. Spööter söll dr Konstantin dr Groossi sim Nöwöö Hannibalianus dä Ditel gee haa, aber uf Münze chunnt er nume as rex vor. In bäide Fäll dörfti die Titulatur sümbolisch gege Territorialaasprüch vom sassanidische Groossköönig an dr Ostgränze vom Imperium in Sürie bzw. Armenie grichdet gsi si.

Dr Kaiser vo Ethiopie het au dr Ditel vom ene „Köönig vo de Köönig“ dräit, d Bezäichnig isch Neguse Negest gsi.

Dr Muammar al-Gaddafi isch 2008 vo mee as 200 afrikanische König und dradizionelle Stammesherscher zum Köönig vo de Köönig vo Afrika usgrüeft worde.

Lueg au

• Kaiser
• Köönig

Litratuur

• Iris Colditz: Altorientalische und Avesta-Traditionen in der Herrschertitulatur des vorislamischen Iran. In: Carlo Cereti u. a. (Hrsg.): Religious themes and texts of Pre-Islamic Iran and Central Asia. Studies in honour of Professor Gherardo Gnoli on the occasion of his 65th birthday on 6th Dezember 2002 (= Beiträge zur Iranistik. Bd. 24). Reichert, Wiesbaden 2003, ISBN 3-89500-329-8, S. 61–78.
• John G. Griffiths: Basileus basileon. Remarks on the History of a Title. In: Classical Philology. Jg. 48, Nr. 3, 1953, ISSN 0009-837x, S. 145–154.