Isonomii
Isonomia (altgriech. ἰσονομία, isonomía, vo íson, „gliich“, und némein, „verdäile“) het im antike Griecheland die politischi Gliichhäit vo alle Vollbürger von ere Polis bezäichnet. D Sklave, d Fraue und d Metöke (Ortsfremdi) si vo dr Isonomii usgschlosse gsi.
D Isonomii isch d Grundlaag vo dr Demokratii in de antike griechische Poleis gsi. Mä sött aber nid dänke, ass dr antiki Begriff vo Demokratii und dr modärni chönne gliichgsetzt wärde, under anderem wil s dennzumol käi Gwaltedäilig gee het. Öbbe 508/507 v. d. Z. het dr Kleisthenes z Athen Reforme iigfüert, wo uf dr Isonomia („Gliichgwicht, Ebenbürtigkäit“) und Isegoria („gliichs Rächt, gliichi Freihäit z reede“) basiert häi. D Isonomia isch im Geegesatz zur Eunomia („gueti Ornig“) gstande, dr Gsellschaftsornig, wo dr Solon 594 v. d. Z. z Athen iigfüert het. Iir Ziil isch vor allem gsi, d Tyrannis und d Heerschaft vo Adelsgligge z verhindere. Es het jetz Waale gee, die mäiste Beamte si aber dur s Loos gweelt worde. Die Beamte häi müesse schwööre, d Inträsse vo de Bürger z verdräte. S Ändi vo dere Entwigglig isch die attischi Demokratii gsi, wo in dr Middi vom 5. Joorhundert v. d. Z. z Athen etabliert gsi isch.
D Idee vo dr Isonomii isch in Öiropa wääred dr Ufkläärig wider ufgriffe worde.
Litratuur
ändere- Christian Meier: Die Entstehung des Politischen bei den Griechen. Frankfurt a. M. 1980, S. 506
- Oswyn Murray: Das frühe Griechenland. 6. Aufl. Münche 1998, S. 345f.
|
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Isonomie“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |