Kanton (Frankriich)
E Kanton (franzöösisch canton) isch z Frankriich e Wählerchreis, wùù bi de Wahle vùm Generalroot vù me-ne Département dient.
Rolle ùn Verwaltig
ändereBi de französische Kantonalwahle wird broo Kanton ei Person ìn de Generalroot (Conseil général) gwählt. E Ussnahm bildet nùme d Stadt Paris, wùù d Wahle anderscht verlaufe, sällewääg gìts dört keini Kantön ìn dèm Sìnn, allerdings werre d Arrondissements vù de Stadt ìn Statistike viilmool wie Kantön behandelt.
Ìn städtische Gebiet chas sii, dass e einzigi Gmeind (frz. communes) zù mehrere Kantön ghöört, während ìm ländlige Ruum meistens mehreri Gmeinde zämmegfasst werre. D Verwaltig (Bolizäi, Finanzamt ùew.) hän deno ihr Sìtz ìm Hauptort (Chef-lieu).
Vù 1790 bìs 1958 hän d Kantön au e Eiheit ìm jurisdische Sìnn bildet, d. h. si hän zùm Bispiil jee ei Schììdsamt ghaa.
Gschicht
ändereS Gsetz vùm 22. Dezämber 1789 hät Frankriich ìn Gmeinde, Kantön, Distrikt ùn Départements underdeilt; säll Gsetz isch vù de Verfassig ùs em Johr 1791 ǜbernùù worre. Ìm Juni 1793 hät abber de Nationalkonvent (Convention nationale) d Kantön wìder abgschafft ùn erscht am 26. Oktober 1795 sìn si vùm Direktoriùm pèr Verfassig wìder iigfiehrt worre. D Iideilig hät zämme mìt säller ìn Départements 1790 s Comité de la Division du territoie voorgnùù ùn sìn bìs 1795 zù Distrikt zämmegfasst worre, ab 1800 deno zù Arrondissements.
Bìs zù me-ne Gsetz vù 1795 (wùù au d Distrikt abgschafft hät) hän d Kantön nùme bi de Wahle ùn als Sìtz vùm Schììdsamt e Rolle ghaa, am 22. August isch ìn jedem Kanton e Verwaltigsiirichtig etabliert worre mìt eme Verdrätter vù jeder Gmeind ìm Kanton. Vùm 22. Septämber 1798 bìs zùm 17. Februar 1800 hän Hochzitte mieße ìm Kantoonshauptort gfiirt werre ùn nìt ìn de Wohngmeind.
Vù de 40–60 Kantön, wùù zù de Zitt vù de Iifiehrig 1790 e Département underdeilt hän, sìn am 28. Januar 1801 durch s Gsetz loi portant réduction du nombre de justices de paix („Gsetz zùr Sänkig vù de Aazahl Schììdsämter“) ùf 30–50 gsänkt worre. Spöter sìn au Bräfäkt iigstellt worre, wùù d'Underdeilig vù de Gmeinde zùr Ùfgaab ghaa hän. Die Iideilige sìn ìm Bulletin des Lois veröffentligt worre ùn hǜt allewiil no gültig.
Sitt em Johr 1800 sìn einzelni Kantön ùfglööst worre, wiil si z wenig Iiwohner ghaa hän, ùf de andere Sitte hät s (voor allem ìm städtische Beriich) au sonigi gee, wùù wägem starche Bevölcherigswachsdùùm witter ùfgspalte worre sìn. Insgsamt isch sitthäär d Aazahl Kantön liicht gstììge.
Statistik
ändereD Aazahl Kantön broo Département hängt vùm Département sälber ab ùn bewegt sich zwüsche 15 (Beffert) ùn 79 (Nord). Bis März 2015 hät s z Frankriich insgsamt 4.055 Kantön gää, doodevùù sìn 172 ìm Ǜberseegebiet gläge. Au d Insle Mayotte mìt ere ähnlige wie de Département-Underdeilig bstoht ùs 19 Kantön.