s’ Mieg-Hüüs
| Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch |
S’ Mieg-Hüüs (; frànzeesch Maison Mieg ) ìsch a histoorisch bìrgerlig Woohnhüüs àm Roothüüsplàtz z’ Mìlhüüsa. Bàuia worra-n-ìsch’s ìn dr zwaita Hälfta vum 16. Joohrhundert ìn dr Renaissance-Zitt. ’S ìsch s’ greeschta Hüüs àm Roothüüsplàtz. Ärkänna làss’s sìch àn siim Tìrmla un wiissa Fàssààda. Sitter 1929 schteht s’ Hüüs tailwiis àls frànzeescher Monument historique unt’r Dankmolschutz.
wu ’s ìsch ändere
S’ Mieg-Hüüs bfìndet sìch àm Roothüüsplàtz 11 ìn dr Mìlhüüser Àltschtàdt. ’S lìegt àn dr Süüdsitta vum Plàtz. Àm Nr. 9 ìsch dr ehamààliga Sìtz vu dr Mìlhüüser Schniider-Kärwerschàft.
S’ Mieg-Hüüs lìegt uff’m Pfaadla vum Àlta Mìlhüüsa[1] so wia-n-uff’m Parcours du Fil rouge.[2]
Gschìcht ändere
Urkundlig ärwäähnt worra-n-ìsch s’ Mieg-Hüüs zem äärschta Mol ànna 1418. Vu 1459 bis 1535 ìsch ìm Gebäi d’ Ìwwernàchtungsschtätta Haus zur Sonne gsìì. Ànna 1492 hàt dr Martin Brüstlein s’ Hüüs ìwwernumma. Drnooh hàt s’ Hüüs zem Hans Fries gheert, wo ’s ìn a prìwààta Woohnhüüs umgwàndelt hàt. Ums Joohr 1560 ìsch s’ Hüüs fìr dr Valentin Fries wìeder uffbàuia worra —dr Fries ìsch schpeeter Bìrgermaischter vu Mìlhüüsa worra. Drnooh hàt’s zem Milizlöitnànt Louis Witz gheert, wo-n-um 1636 s’ Ärckerfanschter loo bàuia hàt. Uff dr Fàssàda hàt’r àui siina Wàppa loo moola. Obwoohl’r mìt dr Marguerite Risler verhiirootet gsìì-n-ìsch, hàt sìch dr Witz ìn d’ Ehafràui vum evànggelischa Pfàrrer verliabt. D’haim hàt’r àlso ärfolgloos versüacht, d’ Marguerite mìt Kwacksìlwer z’ vergìfta. Ar ìsch drnooh mìt dr Fràui vum Pfàrrer glìchta.
Ànna 1694 hàt d’ Mìlhüüser Fàwrìkbsìtzer-Fàmìlia Mieg s’ Hüüs ìwwernumma. Ìm Hüüs hàt unteràndrem dr „Chronìscht“ un Mooler Mathieu Mieg zamma mìt siina Seehn Jean-Georges, Charles un Jean glabt. Dr äärschta Schtock hàt’r mìt mehrera vu siinera aigena Gmalda ziart: Làndschàfta vum Itàlia, Porträä vu siina Seehner un Verwàndta so wia vu wìchtiga Litt vu siinera Zitt. Gmoolt hàt’r àui a Szeena vu dr Calas-n-Àffar —wu dr protäschtàntischa Toulouser Handler Jean Calas ìn da Joohra 1760 wagem Mord vum Suhn ààklàgt worra-n-ìsch. Ànna 1799 hàt dr Mieg àn dr Hàuiptfàssààda zwai gmoolta fàlscha-n-Uffwand züagfiagt, wo dr Schwiizer Häld Arnold Winkelried zaiga –dàs ìsch a Sìnnbìld gsìì fìr ìm Mieg siina Àbleehnung vum Zammaschluss vu Mìlhüüsa-n-àm Frànkrììch. Dia Wark sìnn z’äärscht uff Liinwand gmoolt un drnooh uff dr Fàsààda klaiwt worra. Ànna 1800 sìnn zwai wittera Gmalda àn dr Fàssààda züagfiagt worra. Wu dr Mathieu Mieg ànna 1840 gschtoorwa-n-ìsch, hàt d’ Fàmìlia s’ Hüüs verkàuift. Noch hìtt ìsch s’ Hüüs a Prìwààtaigaschàft.
Ìm 20. Joohrhundert hàt maa-n-ìm Untertail vu dr Üüssafàssàda zwai schpìtzboogiga-n-Äffnunga gebohrt.
Àm 18. Jüüni 1929 sìnn d’ Hàuiptfàssààda un s’ greeschta Tail vum Dàch zem Monument historique ärkläärt worra. D’ Hìnterfàssààda, s’ Ìnnera so wia d’ àlta Ziarunga vum Hüüs sìnn àm 17. Janner 1994 àls Monument historique glischtet worra. Ìm Mathieu Mieg siina Holzmeewel un Gmalda sìnn hìtt ìm Histoorischa Museum ìm àlta Roothüüs z’ sah. Ànna 2006 hàt maa d’ Gmalda vum Arnold Winkelried uff dr Fàssààda räschtoriart.
Bschriiwung ändere
S’ Mieg-Hüüs ìsch ain vu da weeniga Hiiser ìm Schtiil vu dr Renaissance z’ Mìlhüüsa. ’S bschteht üss Kàlkschtai un Sàndschtai. ’S hàt zwai Schtäck ìwwer’m Ardgschooss. D’ dräiflììgeliga Fanschter vum äärschta Schtock gliicha-n-em Renaissance-Schtiil vum histoorischa Roothüüs. S’ lànga Sàtteldàch ìsch mìt flàcha Ziagel bdäckt.
Hìnter àm Hüüs ìsch a Ìnnahoof.
Lüag àui ändere
Lìteràtüür ändere
- Des murs chargés d’histoire. In: L’Écho mulhousien. Nr. 321, März 2010, S. 44–45 (französisch, memoire-mulhousienne.fr [PDF; abgerufen am 19. Juni 2022]).
- Maison Mieg, place de la Réunion. In: Les murs peints, toute une histoire ! Gmaindverwàltung Mìlhüüsa, S. 15 (französisch, mulhouse.fr [PDF; abgerufen am 19. Juni 2022]).
Weblìnks ändere
Commons: Mieg-Hüüs – Sammlig vo Multimediadateie- s’ Mieg-Hüüs (IA00096576) ìn dr Mérimée-Dàtabànk vum Frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
- s’ Mieg-Hüüs (PA00085546) ìn dr Mérimée-Dàtabànk vum Frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
- s’ Mieg-Hüüs ìm Inventaire Général du Patrimoine en Alsace (frànzeesch)
- a klaina Audio-Vorschtällung vum Mieg-Hüüs uff dr Websitta vum Üniwärsitäät vum Owerelsàss z’ La Fonderie (frànzeesch)
Ainzelnoohwiisa ändere
- ↑ Circuit de visite : Sentier du Vieux Mulhouse. (pdf) Främdaverkehrsàmt vu Mìlhüüsa un dr Mìlhüüsergejend, S. 4, abgruefen am 19. Juni 2022 (französisch).
- ↑ Points d'intérêts sur le parcours du Fil Rouge à Mulhouse. In: data.mulhouse-alsace.fr. Mulhouse Alsace Agglomération, abgruefen am 19. Juni 2022 (französisch).
Koordinate: 47° 44′ 47,5″ N, 7° 20′ 19,1″ O