D Baasler National-Zeitung

D Baasler Nazzi-Zitig, kurz NZ, isch e Daageszitig gsi, wo z Baasel uusekhoo isch.

Ditelsite vo dr Nazzi-Zitig us em Joor 1946

Dialäkt: Baseldütsch

Gschicht

Die ersti Usgoob vo dr Schweizerischen National-Zeitung isch 1842 z Baasel us Opposizioon gege s alterdümelnde Baasler Ancien Régime vo dr Restaurazioonszit und dr Regenerazioonszit erschiine. Vo 1877 het sich d Zitig nume no National-Zeitung (NZ) gnennt. 1945 het si d Meerhäit an dr Gratiszitig Baslerstab übernoo.

Lang isch d NZ, wie d Baasler Noochrichde au, e bürgerligi Zitig gsi, bis si am Aafang vo de 1960er Joor sich vo de Radikale (dr hütige FDP.Die Liberalen) loosgsäit het. Mä het vo denn aa e gsellschaftskritisch-linggsliberale Trend in dr Zitig chönne usmache. Daas het sich bsundrigs dütlig bi dr Brichterstattig über e Zürcher Globuskrawall zäigt: Im Geegesatz zu fast allen andere Schwizer Daageszitige het d NZ brobiert, d Juugendunrueje objektiv daarzstelle und het d Knüppeliisetz vo dr Bolizei, wo d Zürcher Behörde befoole häi, ufs Scherfste kritisiert und het um Verständnis für die rebellierendi Juugend gworbe. D Eräigniss vo 1968 häi nit nume d Sicht vo de Ardikel in dr NZ brägt, sondern au s politische Bewusstsii von e baar Redakter. D Demokratisierig, wo in dere Zit diskutiert worde isch, het zun ere Nöistrukturierig vo dr Redakzioon gfüert: As ersti Zitig in dr Schwiz het d Nazional-Zitig am 1. Mai 1970 e Redakzioonsstatut bekhoo. Daas het dr Redakzioon e Mitsproochrächt zuegsicheret, zum Bischbil bi dr Aastellig, Umbsetzig und bim Entloo vom ene Redakdöör und bi verlegerische Entschäid von ere publizistische und technische Natur. «Mir häi kä Schefredakter, und mir bruche au käine», isch d Dewiise gsii. Die demokratischi Struktur isch denn aber mee und mee autoritär worde.

Gschäftlig isch s Zitig aber immer schlächter gange: 1974 het si vil weeniger Inseraat verkauft. Vor dr akute Ölkrise in däm Joor het si drissig Brozänt mee Aazäige ghaa. Dr domoolig Verleeger Hans-Rudolf Hagemann het gsäit: «Das Inserat ist der rentabelste Artikel, den wir verkaufen», und het im Juni 1975 Spaarmassnaame aakündet. Under anderem

• isch dr Verkaufsbriis von ere Zitigsusgoob vo 70 uf 80 Rappe uufegange,
• het d Nazional-Zitig bim Verdrääge, bim Fuerpark, bi dr Spedizioon und bi dr Häärstellig vo dr Börsesite mit de Basler Nachrichten afo zsämmeschaffe,
• isch dr Umfang vo dr Zitig um e Site kürzt worde,
• isch s Honorarbüdsche um zää Brozänt verchliineret worde,
• si drei Redakdöör entloo worde und drei Bildredakdöörinne si zu Sekretärinne degradiert worde und bald druf si no mee Lüt entloo worde.

D Nazional-Zitig het aber äinewääg elläi nüm chönne witermache; in dr erste groosse Prässfusioon in dr Schwiz het si sich 1977 mit de Basler Nachrichten zur BaZ zämmedoo.

D Biilaag «Dr glai Nazi»

«Dr glai Nazi» mit em Underditel «D’Kinderbylag vo dr Nazi-Zyttig» isch e Biilaag vo dr Nazional-Zitig für Kinder gsi, wo immer am Mittwuch erschiine isch, zum erste Mol im Joor 1926. Dr Ditel isch bis zur Nummere 43 vom Joor 1950 (1. Novämber 1950) «Der kleine Nazi – Kinderbeilage der National-Zeitung, Basel» gsi. Die letscht Nummere isch 1977 erschiine.

D Bezäichnig «Dr glai Nazi» het nüt mit em Nazionalsozialismus z due, sondern isch äifach drvoo khoo, ass mä z Baasel dr Zitig «Nazi-Zyttig» (mit eme kurze A) gsäit het.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Basler_Zeitung“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.