Piemonteisisch Sproch

Piemonteisisch (piemontèis)
Verbreitig: Idalie (Piemont)
Sprecher: ~2 Millione
Linguistischi
Klassifikation
:
Offizieller Status
Anerkannti Minderheitesprooch vo: ItalienItalien Italie (Piemont)
Sproochchürzel
ISO 639-2

roa

ISO 639-3

pms

SIL

PMS

Dialäkt: Laindertitzschu

Di piemonteisisch sproch (Piemontèis i' piemontesischu, Piemontese i' wailschu) ist an romanischi zunga g'reiduti va' ungifor 2,5 miljioune mensche. Siters 1981 ist si vam Europarod als minderhaitsproch erchannti und findt sich in dar route listu der UNESCO under d' sprochu i' g'for.

Linguistischi Charte vom Piemont

D' sproch g'heirt da' westromanischi sprochu und häd mej glichine mit dar franzosischu und prowenzalischu zungu dan mid dar wailschu, di dar morgendlandischu gattung g'heirt z'semmend mit dar rumänischu sproch.

Ihra ursprung ligt im mittalzitige Vulgärlati, der sich mid da' keltischi zungu häd vermischlud. Vil weirter chemind van dar frankoprowenzalischu, dar keltischu und dan germanischi sprochu.

Als Schriftsproch ist si siters dam end ds 12. hunderkjors g'bruchti. D'erstu g'schrifte in diser zungu sind d' Sermon Subalpin, a samlung va' 22 bredigu, di in Tïri sind gewerrt. Im 16. hunderkjor häd a schribchunst mit nationalu gattung g'bliästet, di alji g'biate (g'dicht, roman theater und heldg'sang) häd ing'hobe.

Ds 19. hunderkjor häd a widerg'burt der piemonteisischu schribchunst g'sei auch im g'biat der wissendschaft und der literarischu kritik.

Lueg no ändere

Literatur ändere

  • Mauro Tosco, Emanuele Miola, Nicola Duberti: A Grammar of Piedmontese. A Minority Language of Northwest Italy (= Grammars and Sketches of the World’s Languages. Band 19). Brill, Leiden 2023, ISBN 978-90-04-54405-5.

Weblink ändere

  D Wikipedia uff Piemontesisch