Biecht
Biecht isch e Form vo Ysch, wo sich uf feschte Gägeständ uus dr Luftfiöchtikäit bildet, wenn s zimmli chalt isch.
S Wort bruucht men i den alemannische Dialäkt, und bim schwiizerdütsche Mundartwörterbuech Idiotikon cha me drzue es paar Sache go lääse, au wie s bim Meinrad Lienert und em Gotthälf vorchunt.[1]
Es anders Wort drfüür isch Ryffe. Es chunt au öppe no im Rhynische Wörterbuech vor, und au s Idiotikon bringt s, im Band 6.[2]
was es isch
ändereEs wachse uf herte Sache chlyni Yschkristall, wenn s relatyv gsee vill Wasserdampf i der Luft het und deren iiri Tämperatuur under minus acht Grad Celsius gheit. Me seit dämm füsikalische Prozäss i dr Fachsprooch «Resublimazioon». Wenn drby no dr Luft chly bloost, bilde siich länglichi Yschkristall i dr Richtig em Wind zue.
Längi Yschforme git’s döört, wo lengeri Zyt Näbel stoot und bsunders vill Fiöchtikäit bringt.
De ganz schöne, grosse Biechtkristall seit men «Yschblueme».
Dr Ryffe i chalte Nächt isch gfäärlech für Gwächskultuure – und au für d Autofahrer: wenn men e Waage in ere ganz chalte Nacht dusse loot lo stoo und am Morge der Ryffe nit rächt wäggchratzt, git’s e Buess.
Bilder vo Biecht
ändere-
Biecht uff Böim
-
Biecht-Kristall
-
Biecht, wenns chly Wind gha het
-
Biecht uf emene Zwiig
-
und uff emene Ascht
-
uf Graas
Lueg au
ändereLiteratur
ändere- Tönjes de Vries, Antje Paschmann: Resublimation – die faszinierende Bildung von Raureif. In: CHEMKON. 11, 2004, S. 185–190.
Weblink
ändere- Biecht im bärndüütsche uf www.berndeutsch.ch
Fuessnoote
ändere- ↑ Lueg im Artikel Bicht bim Schwiizerischen Idiotikon
- ↑ Lueg im Artikel Rīff bim Schwiizerischen Idiotikon