Stellverdräterchrieg

As Stellverdräterchrieg wird e Chrieg bezäichnet, wenn sich zwei oder mee Groossmächt sich im e Komflikt befinde, aber sich nit diräkt milidäärisch usenandersetze, sondern die milidäärischi Usenandersetzig vo äim oder meerere Drittstaate lön lo usdrääge. Die Drittstaate handle also kwasi as Stellverdräter vo de Grossmächt, wo eso chönne im Hindergrund bliibe und e diräkti milidäärischi Konfrontazioon chönne vermiide.

Die religiööse Mudschahidin si im afghanische Bürgerchrieg (1979—1989) vo de USA im Kampf gege die kommunistischi Regierig und d Sowjetunion understützt worde, und häi dr Chrieg schliesslig gwunne. Die Understützig isch de USA denn aber düür z stoo cho: s nöije religiööse Reschiim isch antiamerikanischer gsi, ass es s alte, kommunistische gsi isch.

Dr Begriff isch wääred em Chalte Chrieg ufchoo und isch zum erste Mol wääred em Vietnamchrieg verwändet und in dr Litratur und dr Politik ufgriffe worde. Ursprünglig het er sich nume uf d Chrieg bezooge, wo noch em Zwäiten Wältchrieg usbroche si, und wo d USA und iiri Verbündete uf dr äinte Site, und d Sowjetunion und iiri Verbündete (dr so genannt Ostblock) uf dr andere Site, iiri geopolitische und ideologische Inträssekomflikt in Drittstaate milidäärisch usdräit häi. Si häi drbii e Komflikt, wo scho bestande het wien e Bürgerchrieg für iiri äigene Zwäck instrumentalisiert. Si häi für das äi Bardei im Komflikt finanziell, diplomatisch und milidäärisch understützt und mänggisch au mit äigene Drubbe.

Bischbil für Stellverdräterchrieg si dr Spanisch Bürgerchrieg (1936–1939), wo s faschistische Italie und Nazidütschland d Putschiste under em General Franco understützt häi, wääred d Sowjetunion d Regierig mit Waffe und Berooter understützt het, und dr Chinesisch Bürgerchrieg noch em Zwäite Wältchrieg (1945–1949), wo d Sowjetunion d Kommuniste under em Mao Zedong understützt het und d USA d Nazionaliste under em Chiang Kai-shek.

Litratuur

• Bernd Greiner, Christian Th. Müller, Dierk Walter (Hrsg.): Heiße Kriege im Kalten Krieg. Hamburg 2006, ISBN 3-936096-61-9.
• Robert Kneschke: Merkmale der Stellvertreterkonflikte des Kalten Krieges, Berlin 2007, ISBN 978-3638473637

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Stellvertreterkrieg“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.