Ultraveielettstraalig

ltraveielettstraalig, churz Ultraveielett oder UV-Straalig, in dr Umgangssprooch au ultraveieletts Liecht oder Schwarzliecht isch en elektromagnetischi Straalig, wo für e Mensch unsichtbar isch, mit ere Wällelengi, wo chürzer isch as die vom Liecht, wo für e Mensch sichtbar isch, aber lenger as die vo dr Rönggestraalig.

Dr UV-Beriich chunnt grad linggs vom sichtbare Beriich.

D Bezäichnig ultraveielett (öbbe „uf dr andere Site vo Veielett“) chunnt drvoo, ass s UV-Spektrum afoot mit ere Wällelengi, wo e chli chürzer isch as die, wo dr Mensch grad no as d Farb Blauveielett cha gsee.

Spektrum und Bezäichnige

Iidäilig noch Wällelengi (DIN 5031-7)

Naame	Abchürzig	Beriich vo dr Wällelengi in nm	Fotoneenergii
Noochs UV („Schwarzliecht“)	UV-A	380–315 nm	3,26–3,94 eV
Middlers UV (Dorno-Straalig)	UV-B	315–280 nm	3,94–4,43 eV
Färns UV	UV-C-FUV	280–200 nm	4,43–6,2 eV
Vakuum-UV	UV-C-VUV	200–100 nm	6,20–12,4 eV
Extreems UV	EUV	121–10 nm	10,25–124 eV

Vor allem s Nooche UV-A und s Middlere UV-B si für e Mensch gföörlig, wil si dr Hut chönne schaade und Chräbs (Melanom bi UV-A, Basalzellkarzinom und Plattenepithelkarzinom bi UV-B) chönne verursache. Chliini Doosierige vo UV-B si aber wichdig, für dass d Hut cha s anti-rachitische Cholecalciferol (Vitamin D3) bilde.

Kwelle

Natüürligi Kwelle

Die mäiste Stärn, Pulsar, aagregti Gaswolke und anderi Himmelsobjekt straale im UV-Beriich. Für e Mensch bsundrigs wichdig isch d Ultraveielettstraalig vo dr Sunne, wo zwar e groosse Däil drvo in dr Atmosfääre absorbiert wird, aber immer no gnueg duurechunnt, ass si Lääbewääse cha schaade. Au s Polarliecht straalt im Ultraveielette. Irdischi Kwelle si Blitz vo Gwitter und Elmsfüür.

Künstligi Kwelle

Ultraveielettstraalig entstoot in Kwäcksilberlampe, in industrielle UV-Straalersüsteem bi dr Fotolithografii, bim Usherte vo Harz und Lagg oder für zum Wasser desinfiziere, in Hööchisunne, Solarie, Schwarzliechtlampe, Ultraveielett-Leiser (Excimerleiser, nöierdings au Diodeleiser), und UV-Lüüchtdiode.

Kwelle, wo d Ultraveielett-Emission nume e Begläiterschiinig isch, si Gaasentlaadigslampe, wo kä Gfoor binene bestoot, s Liechtboogeschwäisse, wo Schutzchläidig seer wichdig isch und Brozäss, wo ionisierti Gaas ufdrätte oder seer hoochi Tämpratuure (z. B. Leiser-Materialbearbäitig, Ionekwelle, Funkestreckene usw.)

Weblingg

•  Commons: Ultraviolettstrahlung – Sammlig vo Multimediadateie
• FIGAWA-Arbeitsblatt: Einsatz von UV-Geräten zur Schwimm- und Badebeckenwasserbehandlung (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.figawa.de
• UV-Lampen in der Praxis

Fuessnoote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Ultraviolettstrahlung“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.