S Wissbuech vo 1939

S Wissbuech vo 1939 oder s „MacDonald-Wissbuech“ isch e Publikazioon vo dr britische Regierig gsi, wo iir Brogramm für d Zuekumft vo Palestina erkläärt het. Es het under anderem d Idee von ere Däilig vom britische Mandaat über Palestina ufgee, zugunste von ere gmäinsaame jüüdisch-arabische Regierig.

Wie s entstande isch

Im Januar 1938 isch d Woodhead-Kommission iigrichdet worde. Die hätt sölle d Wääg finde zum d Vorschleeg vo dr Peel-Kommission umzsetze. Iire Bricht isch am 9. Novämber 1938 veröffentligt worde, grad wo d Novämberpogroom im Dütsche Riich am schlimmste gsi si. D Idee von ere Däilig het si bhalte, aber d Flechi vom jüüdische Staat weer wääsentlig chliner gsi und nume dr Küste nooch.

Im Februar 1939 hätt d St.-James-Komferänz, wo au as d Komferänz vom runde Disch vo 1939 bekannt isch, z London sötte zämmedräfe.. Die arabischi Delegazioon het sich allerdings gwäigeret. die jüüdischi Delegazioon zanerchenne. D Komferänz isch am 17. Merz z Änd gange, ooni ass es Fortschritt gee hätt.

D Ziil

D Erinnerig an dr arabisch Ufstand isch no früsch gsi, wo s Wissbuech am 17. Mai veröffentligt worde isch. Es het nume widergspieglet, was de Brite wichdig gsi isch, und daas isch gsi, d Araber mit möögligst vile Konzessioone an sich z binde. D Laag vo de Juude in Öiropa het offesichtlig käi Iifluss gha uf iiri Vorschleeg, sondern si häi welle d Propaganda vom Hadsch Mohammed Amin al-Husseini, wo seer dütschfründlig gsi isch, bekämpfe, für dass d Araber in dr Usenandersetzig, wo scho sini Schatte gworfe het, uf dr britische Site wurde stoo. Die groossi Idee vom Wissbuech isch gsi, ass in de neggste zää Joor e veräinigte Staat in Palestina vom Jordan bis zum Middelmeer söll gründet wärde.

D Umsetzig

S Wissbuech het zwar erkläärt, es wurd uf dr Balfour-Deklarazioon basiere, het aber die jüüdischi Iiwanderig noch Palestina stark iigschränkt, und au d Möögligkäit, dört Land z chaufe. Noch em Wissbuech hätte in fümf Joor im ganze nume 75'000 Juude döfe iiwandere. Allem wo noch deene fümf Joor wurd bassiere müesste d Araber zuestimme. Im Vergliich mit em status quo isch das en usserordentligi Niiderlaag für d Juud gsi, und die häi s as Verroot an de britischen Verspräche aagluegt. S Wissbuech het die britischi Politik in Palestina bis 1947 bestimmt, wo d Brite schliesslig iir Palestinamandaat häi welle ufgee.

Dr spööter Brömieeminister Sir Winston Churchill het s Wissbuech zwar abgleent, het s aber offiziell nid zruggnoo. Noch em Chrieg het die britischi Regierig mit Blick uf e Holocaust intern wider über e Däilig vom Land afo diskutiere.^[1]

Weblingg

Fuessnoote

↑ Tom Segev: Es war einmal ein Palästina – Juden und Araber vor der Staatsgründung Israels. Siedler Verlag, München, 2006, ISBN 978-3-8868-0805-2, S. 502 f.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Weißbuch_von_1939“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

[1] Tom Segev: Es war einmal ein Palästina – Juden und Araber vor der Staatsgründung Israels. Siedler Verlag, München, 2006, ISBN 978-3-8868-0805-2, S. 502 f.

[1]