World Geodetic System 1984

S World Geodetic System 1984 (WGS 84) isch e geodetischs Referänzsüsteem as äihäitligi Grundlaag für Posizioonsaagoobe uf dr Ärde und im ärdnooche Wältruum.

D Laag vom 50. Bräitegraad noch em World Geodetic System 1984 (WGS 84) in Oestrich-Winkel im Rhiigau. Noch em Potsdam-Datum, wo für topografischi Charte z Dütschland aagnoo worde isch, lit dr 50. Bräitegraad do öbbe 130 Meter witer südlig.

Bestanddäil

S Süsteem bestoot us:

• eme Referänzellipsoid, wo in sinere Äifachhäit so guet wir mööglig dr Ärdoberflechi aabasst isch, für Ortsaagoobe noch dr geografische Lengi und Bräiti;
• eme detaijierte Modäll für d Figur vo dr Ärde, wo vo deere idealisierte Form abwiicht, s sogenannte Geoid; aktuell isch das EGM96 (Earth Gravitational Model 1996);
• eme Satz vo dreidimensionale Koordinate vo de zwölf Fundamentalstazioone für d Verankerig vo de Modäll oobenooche in dr Chruste vo dr Ärde, wo über d Ärde verdäilt si.

S Koordinatesüsteem

S Koordinatesüsteem, wo s Referänzellipsoid, s Geoid und d Laag vo de Fundamentalstazioone din definiert si, isch e kartesischs Rächtssüsteem (Z zaigt uf e Nordpool, X in Richdig 0° Lengi und Bräiti, Y noch 90° Ost). Si Definizioon folgt de Vorgoobe vom IERS:

• Es isch uf e Schweerpunkt vo dr Ärde inklusiv d Atmosfääremasse zentriert.
• Sini Lengiskala isch die lokali im Ruum, wo vo dr Masse vo dr Ärde relativistisch krümmt isch.
• D Orientierig vo sine Aggse relativ zur Ärdchruste (Referänzpool und Referänzmeridiaan) het in dr Epoche 1984.0 dere vom IERS (denn BIH) entsproche.
• Die zitligi Entwicklig vo sinere Orientierig folgt global dr Rotazioon vo dr Ärdchruste (d Beweegig vo de Kontinentalblatte isch geegenenander, ooni Nettorotazioon).

D Vermässig vo de Posizioone vo de Fundamentaalstazioone zuenander und iire Aaschluss an s International Terrestrial Reference Frame (ITRF) vom IERS wird regelmäässig über GPS gmacht; aktuell isch dr Station-Set G873 (Epoche 1997.0).

S Referänzellipsoid

D Wärt für d Gröössi und Abblattig vo dr Ärde und iir Gravitazioonsfäld wärde die ganz Zit prezisiert. Für dass aber s Ellipsoid e stabili Referänz bildet, wärde sini Parameter im WGS84 festgläit uf:

• groossi Halbaggse a = 6 378 137 Meter,
• Abblattig f = 1 / 298,257 223 563, entsprächend ere chliine Halbaggse b = a(1−f) vo öbbe 6 356 752,3142 Meter,
• die geozentrischi Gravitazioonskonstante G·M_⊕ = 3,986 004 418·10¹⁴ m³/s² (s Brodukt muess mä gnauer bestimme as d Äinzelfaktoore),
• d Rotazioonsgschwindikäit $\omega$ = 7,292 115·10^-5 rad/s.

S Gravitazioonsmodäll

Aktuell gältet s Gravitazioonsmodäll WGS84-EGM96. D Ortsabhängigkäit vom Ärdschweeripotenzial wird beschriibe dur Chugeleflechifunkzioone vo dr zuegordnete Legendrepolynoom. D Entwickligskoeffiziänte C_nm und S_nm vo dr Räijenentwicklig si bis zum Graad n und dr Ordnig m vo 360 vermässe, im Ganze mee as 130'000 Koeffiziänte.

Churzziteffekt, wie d Effekt vo Ebbi und Fluet, won e Verschiebig in dr Hööchi vo bis zu 50 cm verursache, wärde nid berücksichtiget, langfristigi Ändrige, wi zum Bischbil die vo dr Kontinentaldrift von e baar Santimeeter pro Joor hingeege scho.

Wie s Süsteem brucht wird

Im Joor 2000 si 123 lokali Daate an s WGS-84-Ellipsoid abunde gsi, was d Konvertierig vo Posizioonsaagoobe zwüsche de Koordinatesüsteem wääsentlig äifacher gmacht het. D ICAO het 1989 beschlosse, dr Standard WGS 84 für d Luftfaart z bruuche.

Weblingg

• NIMA – National Imagery and Mapping Agency: Department of Defense World Geodetic System 1984; Technical Report, TR 8350.2, 3rd edition; January 2000
• EUROCONTROL – European Organization for the Safety of Air Navigation; WGS 84 Implementation Manual, Version 2.4; February 12, 1998
• Get Coordinate, Wikipedia Koordinaten ermitteln und einfügen

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „World_Geodetic_System_1984“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.