Athene

D Athene oder Athena (altgriech. Ἀϑήνη, Athēnē) isch e Göttin us dr griechische Müthologii. Si isch d Göttin vo dr Wiishäit, vo dr Strategii und vom Kampf, vo dr Kunst, vom Handwärk und dr Handarbäit. Si isch au d Schutzgöttin vo dr griechische Stadt (Athene Polias), drum isch uf de Akropolis vo villne griechische Städt e Statue oder Tempel vo de Athene gstande. De Name het d Athene vo de Stadt Athen öbercho. Dr Athene entspricht die römischi Göttin Minerva.

D Athena Parthenos: e chliini römischi Noochbildig (3. Jh. v. d. Z.) vo dr Statue vom Phidias (Archäologischs Nationalmuseum, Athen)

Iir Häiligdum z Athen isch dr Parthenon gsi. Uf dr Akropolis si meereri Statue vo dr Athene gstande, wo dr Bildhauer Phidias gmacht het. Die grössti Statue isch vo dr Athena Promachos (d „Athene wo vorne kämpft“) in dr volle Rüstig. Gradso berüemt isch die chryselephantini Kolossalstatue vo dr Athena Parthenos (dr „Jungfrau Athene“) im Parthenon gsi.

Müthologii

D Nike und e Chrieger bim s Palladion

D Athene isch e Dochder vom Zeus und dr Metis gsi. Dr Zeus het d Metis, wo si von em mit zwäi Chinder schwanger gsi isch, verschluckt, wil er dr Brofezeijig glaubt het, wo vorusgsäit het, ass e Dochder iim gliich wurd si und e Soon iin wurd stürze. Er het druf starks Chopfwee überchoo und het im Hephaistos befoole iim dr Chopf z verschloo, was er überläbt het. Us sim Chopf uuse isch d Athene in voller Rüstig gumpt und wäge dere Chopfgeburt het mä sä as d Verkörperig vom Gäist und dorum au vo dr Wiishäit und Intelligänz aagluegt. Dr Brueder vo dr Athena isch nid uusechoo und ooni Naame bliibe. Nid in alle Wersione vom Müthos chunnt dr Hephaistos vor. Me het au verzelt, ass d Athene in voller Rüstig us em Muul vom Zeus cho sig und iin zwunge häig, iiri Gschwüsterte, won er au verschluckt het, freizgee.

D Athene isch vom Meergott Triton ufzooge worde, und isch mit däm sinere Dochder Pallas ufgwaggse. Bim ene Kampfspiil mit Speer het d Athene d Pallas us Verseä döödet. Zum Aadänke het si denn e Statue gmacht, s Palladion, und het iire Naame öbernoo: Παλλὰς Ἀθηνᾶ – Pallas Athēnâ.

D Athene isch o de Erfinderi vo verschidnige Chunsthandwerch gsii. Nebet de Webchunst het si o d Doppelflöte (Aulos) erfunde oder d Trumpete (Salpinx). Allerding het si d Flööte ewegggrüert, wo si gmerkt hett, as bimm Spile s Gsicht verzerrt werd und s Instrument verfluecht. De phrygischi Satyr Marsyas het d Flöte gfunde und uufglese. S hailige Tier vo de Athena isch de Chuuz.

Litratuur

• Georg Ferdinand Dümmler: Athena. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band II,2, Stuttgart 1896, Sp. 1941–2020. PDF (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/ia700305.us.archive.org.
• Karl Kerényi: Die Jungfrau und Mutter der griechischen Religion. Eine Studie über Pallas Athene. Rhein-Verlag, Züri 1952.
• C. John Herington: Athena Parthenos and Athena Polias. A study in the religion of Periclean Athens. Manchester University Press, Manchester 1955.
• Fritz Graf, Anne Ley: Athena. In: Der Neue Pauly (DNP). Band 2, Metzler, Stuttgart 1997, ISBN 3-476-01472-X, Sp. 160–167.
• Susan Deacy, Alexandra Villing: Athena in the Classical World. Brill, Leiden 2001.
• Christoph Schmälzle: Athena. In: Der Neue Pauly (DNP). Band Suppl. 5, Metzler, Stuttgart 1996–2003, ISBN 3-476-01470-3, Sp. 172–179.

Weblingg

 Commons: Athene – Album mit Multimediadateie

• D Athene im Theoi Project (änglisch)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Athene“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.