Balch

Persisch بلخ; Balch
Balch (Afghanistan) Balch	Balch
	Balch
Koordinate	36° 45′ N, 66° 54′ OKoordinate: 36° 45′ N, 66° 54′ O
Basisdate
Staat	Afghanistan
Provinz	Balch
	Vorlage:Infobox Ort/Wartung/ISO
Iiwooner	87.052 (Berächnig 2012)

Balch (Balkh; Persisch بلخ, altgriechisch Baktra; au Zariaspa: altiranisch "Goldigs Ross", arabisch au ام المدائن / DMG Ummu'l-madā’in = "Mueter vo de Stedt") isch e Stadt in dr Browinz Balch im Norde vo Afghanistan und e Vorort vo Masar-e Scharif, dr grösste Stadt in Nordafghanistan. Balch isch dr wichdigsti Wallfaartsort im Land. 2012 het mä usgrächnet ass d Stadt 87'000 Iiwooner het. In de letschte Joor isch si enorm gwaggse.

Gschicht

Balch gältet as äini vo de Wiege vo dr iranische Zivilisazioon. In dr Antike het d Stadt Baktra (griech.: Βακτρα) ghäisse und isch d Hauptstadt vo Baktrie gsi. Dört isch d Siidestrooss uf d Handelsstrooss vom Kaspische Meer uf Vorderindie gstoosse.

Öbbe 500 v. d. Z. häi die persische Achämenide d Stadt erooberet bis si im Winter 329/28 v. d. Z. an dr Alexander dr Grooss gfalle isch. Under de Seleukide (vo 312 v. d. Z. aa) isch Baktra/Balch e griechischi Kolonii gsi. Denn isch si Däil vom griechisch-baktrische Riich worde, wo im 2. Joorhundert vo de Sake erooberet worde isch. Under em Iifluss vom Buddhismus isch e griechisch-buddhistischi Mischkultur entstande, wo d Buddha-Statue vo Bamiyan Züüge drvo gsi si, bis si im Joor 2001 vo de Taliban zerstöört worde si.

Under de Sassanide isch Baktra wider e Däil vom Perserriich gsi. Im 7. Joorhundert häi s die islamische Araber erooberet und noodinoo vollständig islamisiert. Im Middelalter isch d Stadt e Zentrum vo dr persische Kultur und Literatuur gsi und het zu verschidnige islamische Riich ghöört. 1221 häi d Mongole d Stadt erooberet und ganz zerstöört. Si isch wider ufbaut worde, und denn het sä dr Timur-e Lang erooberet, und si het sich zu äinere vo de wichdigste Stedt z Chorasan entwigglet.

Am Ändi vom 18. Joorhundert häi d Afghane d Stadt erooberet, denn Russland, und in dr Middi vom 19. Joorhundert isch Balch ändgültig an Afghanistan gfalle.