Provinz
Dialäkt: Oberrhiinalemannisch |
E Provinz (vo lateinisch provincia) isch e Wort, wo uf d Verwaltigsterminologii vom antike Rom zruckgoot und hit verschiideni adminischtrativ-territoriali Ainhaite sowool im staatliche als au im kirchliche Berich maint.
Provinze vo Rom
ändereI der antike Stadt Rom isch e Provinz ursprünglich e Dail vo der Stadtverwaltig gsi. Wo d Römer denn anderi Gebiet eroberet hend, isch für die üssere Verwaltigsberiich au s Wort provincia bruucht worde. D Gliderig vo de römische Provinze het immer wider gänderet.
Provinze vo Fraaijer
ändereIm staatlich-bolitische Berich maint s Wort – bzw. d entsprechend Form vo de jewiilige Landssprooch, wu uf latinisch Provincia zruckgoot – Verwaltigs- oder Selbschtverwaltigsainhaite oder Gliidstaate vo zaalriche Staate.
In de Vergongehait ischs s Wort in de folgende naizitliche Stoote für derartige Strukture verwendet worre:
- Provinz in Preuße: Derte isch d Provinz d häckschti territoriali Verwaltigsgliiderung owerhalb vo de Regiirigsbzirk un de Krais gsi. D Provinzverwaltige sin vo de Owerpräsidente glaitet worre un hän mit de Provinziallanddaag iwer e zerscht ständischi, speeter parlamentarisch-demokratischi Selbschtverwaltig verfiegt.
Ussadäm wärre vilmol d inhaimische Bezaichnunge vo historische Verwaltigs- oder Selbschtverwaltigsainhaite vo de folgende Stooten als ‚Provinz‘ iwersetzt:
- d Gliiderung im Kaiserrich Abessinie vo 1941 bis 1963
- Επαρχία, Eparchía in Griicheland bis zu de griechische Gmaindsreform vo 1997
- 国 kuni (aig. ‚Land‘) in Japan (Kaiserrich, sit 1871 vum Präfektursystem abgleest, aber nit explizit abgschafft)
- Province im Fronkrich bis 1789
- سنجاق Sandschak (aig. ‚Banner‘) im Osmanische Rich
Provinzen vo moderne Staate
ändereVerwaltigs- oder Selbschtverwaltigsainhaite mit de amtliche dytsche Bezaichnung ‚Provinz‘ git s hit in de folgende Stoote:
- niiderländisch Provincie/wallonisch Province in Belgie
- Provincia in Chile
- Provincia in Costa Rica
- Provincia in de Dominikanische Republik
- Provincia in Ecuador
- Provinsi oder propinsi in Indonesie
- Provincia in Italie
- Provincia in Kuba
- Província in Mosambik
- Provincie in de Niiderlande
- Provincia in Panama
- Provincia in de Philippine
- Län in Schwede
- Provincia in Spanie
Gliidstoote mit arrer Bzaichnung, wo im Dytsche als ‚Provinz‘ widdagän wird, gibt s hit in de folgende Stoote:
- Provincia in Argentinie
- englisch province / französisch province in Kanada
- Urdu صوبہ, DMG Ṣūbâ / englisch province in Pakischtan
- englisch province / niederländisch provincie in Siidafrika
Als ‚Provinz‘ wärre zuedäm gweenlich d Näme vo Verwaltigs- oder Selbschtverwaltigsainhaite folgender Stoote iwersetzt:
Provinze im kirchliche Brich
ändereIn e baar chrischtliche Kirche bzaichent Provinz äwefalls e Schtuf vo de raimliche Gliiderung vo de Kirch sälbscht (Kircheprovinz, latainisch provincia ecclesiastica) oder vum e religiese Orden (d Ordensprovinz). E Kircheprovinz isch
- in de Katholische Kirch de Verwaltigsrum, wo de Jurisdiktion vum e Metropolite unterlit ;
- in verschiideni anglikanische Kirche e Verwaltigsainhait unter emme Erzbischof oder Bischof oder e Mitglidskirch unter emme Primas;
- e Kircheprovinz, de owerschte Stuf innerhalb vo de ehemalige Evangelische Kirch vo de altpreußische Union.
Wäblink
ändere- Artikel "Provinz" us Meyers Konversationslexikon (vom 13. Jänner 2008 im Internet Archive)
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Provinz“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |