Hygiene

Was me cha tue zum gsund blybe

D Higieene isch drfüü doo, ass me gsund blybt.

S Wort chunt vom Name vo der griechische Göttin vo der Gsundhäit, der Hygieia.

Was me cha mache ändere

Me muess druuf luege, bim Lääbe mit sorgfältigem Tue so wyt ass es goot Chrankete z vermyde. Das betrifft vil Berych:

  • d Händ und dr Körper wäsche
  • suuber schaffe mit em Ässe und i dr Chuchi
  • ufbasse mit em Trinkwasser und mit em Abwasser
  • sich vor asteckende Chrankete schütze, bsunders au zum Süüchine z vermyde.

Grad wenn öpper scho chrank worden isch oder sich verletzt het, muess me guet zuen em luege, ass dr gschwecht Körper nit mit no mee Chranketen agsteckt wird. Das isch i vilne Fäll im Spital gar nit eifach und bruucht e grossen Ufwand, öppe bi den Intensivstazioone. Offeni Wunde am Körper tuet me wäschen und desinfiziere vor der wytere Behandlig, und zu der medizinische Higieene ghöört au, d Gräät für d Versorgig vo de Paziänte steril z halte.

E grosse Schritt für en besseri öfentlichi Higeene isch es gsi, wo me sid em 19. Joorhundert d Versorgig vo de Stedt mit suberem Wasser und s Furtläite vom dräckigen Abwasser organisiert het. Erscht spoot im 20. Joorhundert isch denn au d Behandlig vom Abwasser i de Klääralaage uufcho.

Bim Produziere und em Handel vo Lääbensmittel isch d Higieene au öppis Wichtigs: me mues d Pflanze vor Chrankete schütze, d Plätz vo de Nutztier putze, d Gräät wo me bim Puure bruucht wäsche und d Verarbeitigsoort und Lagerplätz und d Transportmittel vo de Produkt suuber halte.

D Behörde vo der Lääbensmittelkontrolle müesse bsunders i de Chuchine vo de Wirtshüüser go luege, ob alles stimmt.

Lueg au ändere

Es isch aber z underscheide zwüsche de Massnahme vo der Higieene un der algemeine Suuberkäit.

Literatur ändere