Ismael

Dialäkt: Bärndütsch

Der Ismael (hebräisch יִשְׁמָעֵאל jischmaʿel, „Gott (er)hört“, arabisch إسماعيل Ismāʿīl), isch e wichtigi Figur im Tanach, em Alte Testamänt u em Koran. Im Islam gilt der Ismael als Prophet. Är isch der erschti Sohn vom Abraham u der Hagar u isch der Halbbrueder vom Isaak.

Biblischi Überliiferig

Em Abraham isch versproche worde, dass syni Nachkomme so zahlrych, wi d Stärne am Himmel sölle wärde. Da sech die Verheissig lang nid erfüllt, schlat d Sara vor, dass der Abraham d Hagar, ihri ägyptischi Magd söll zur Frou näh, damit si dür d Hagar zum ne Chind chunnt. Wo der Abraham genau 10 Jahr z Kanaan läbt, geit är uf dä Vorschlag y. So wird d Hagar schwanger. Wo d Hagar merkt das si schwanger isch, fat si a d Sara z verachte. Das füehrt zum krach zwüsche dene beidne Froue wo mit der Flucht vo der Hagar ändet. I der Wüschti Schur trifft d Hagar amene Brunne uf e Ängel Gottes. Dä seit ihre, das si wider zrügg zum Abraham söll. Si söll sech ou under d Hand vo der Sara demüetige. Der Ängel Gottes verspricht ihre aber, ihri Nachkomme so z vermehre, dass me se nid cha zelle. Si chunnt ou der Uftrag über em Chind der Name Ismael z gä. Der Grund isch das Gott se i ihrem Eländ erhört het. So geit d Hagar zrügg u bringt der Ismael uf d Wält. Der Abraham isch den grad 86 Jährig. (1Mose 16 ELB)

Bis i ds Kapitel 16 heisst der Abraham no Abram u d Sara no Sarai. Im Kapitel 17 chöme die zwöi e neue Name, also Abraham und Sara über. Bi dere Namesänderig, wird em Abraham verheisse das der Ismael zwölf Fürschte wird Züge. Der Bund zwüsche Gott u em Abraham söll allerdings nur übere Isaak loufe. Mit dere Namensänderig wird aber ou d Beschnydig ygfüehrt. Der Ismael isch 13i woner beschnitte wird. (1Mose 17 ELB)

Der Ismael isch 14i wo sy Halbbrüetsch Isaak uf d Wält chunnt. Di beide wachse zäme uf, bis der Ismael, bim grosse Fescht vo der Entwöhnig, sy Muetwille mit em Isaak trybt. Was der Ismael ganz genau agstellt het isch nid überliiferet. Klar isch nur das d Sara der Ismael derby beobachtet het u drum vorderet si der Abraham uf, d Hagar u der Ismael z vertrybe. Der Abraham isch aber nid sonderlech begeischteret über die Vorderig vo syre erschte Frou. Drum setzt är das ersch um, nach däm Gott ihm der Uftrag git der Ismael u d Hagar z vertrybe. Är tuet das nur wil är druuf vertrout, das Gott die beide nid im stich lat. Di beide Verstossene irre i der Wüeschti Beerscheba desume u ihri Situation wird du extrem brekähr, wo ds Wasser im Schluch us geit. Da d Hagar jitz muess dermit rächne das der Ismael stirbt, stüpft si der Teenager i nes Gstrüpp, hockt e Bogeschuss wyt ewäg uf e Bode u fat a briegge. Si cha nid zue luege wi ihre Sohn stirbt. Doch ou das mal rettet der Ängel vom Herr dene beidne ds Läbe, i däm är der Hagar d Ougen uf tuet u ihre e Brunne zeigt. Gott het der Ismael sys Läbe lang begleitet. U dä isch e guete Jeger worde u het sech i der Wüeschti Pharan nider gla. D Hagar het ihm e Frou us Ägypte gno. (1Mose 21,8-21 ELB)

Wo der Abraham stirbt träffe sech die beide Brüetsche der Isaak u der Ismael nomal. Zäme beärdige si der Vater näbe der Sara i der Machpela Höhli. (1Mose 25,9-10 ELB)

Lut der Bibel het der Ismael di folgende Chind: der Nebajot, der Kedar, der Adbeel, der Mibsam, der Mischma, der Duma, der Massa, der Hadad, der Tema, der Jetur, der Nafisch u der Kedma. (1Mose 25,12-16 ELB)

Da der Esau aber e Tochter vom Ismael hüratet, isch bekannt das der Ismael ou no Töchtere het gha. (1Mose 28,6-9 ELB)

Bibel seit das d Brüetsche vom Ismael der versuech underno hei, ne us sym agstammte Land z vertrybe. Doch das glingt ne syner Läbdig nie. Är het ds Gebiet vo Hawila bis Assur kontroliert wo ou d Handelsverbindig zwüsche Ägypte u Assur düren isch. Der Ismael stirbt im Alter vo 137i. (1Mose 25,17-18 ELB)

Der Ismael isch somit der Stammvater vo de Ismaeliter u de Araber.

Überliiferig im Koran

Im Koran hüratet der Abraham nach ere Offebarig d Hagar, da d Sara i ihrem Alter keini Chind me cha über cho. D Hagar isch d Magd vo der Sara. So wird d Hagar d Muetter vom Ismael. Währet ere Reis nach Saudi-Arabie chunnt der Abraham u d Hagar zäme mit em Ismael z Mekka a, wo den no isch Wüeschti gsi. Dert lat der Abraham, uf Grund von ere Offebarig vo Gott, der Ismael u d Hagar zrügg. Är lat se im Vertroue zrügg, das sech Gott um die beide wird kümmere. Wäret däm d Hagar zwüsche de beide Hügle Saffa u Marwa hin u här springt, öffnet sech vor em Ismael der Zamzambrunne. Zäme mit sym Vater bout der Ismael d Kaaba wo hüt no z Mekka steit. (Sure 2,124ff Sure 3,76ff)

Ou im Koran git’s e Sohn wo vom Abraham söll gopferet wärde. Der Koran seit aber der Name vom Sohn nid, Doch d Muslime gö dervo us, das der Ismael dä Sohn isch gsi. (Sure 37102-107)

Der Ismael het im Koran zwölf Söhn. Sy zwöiti Sohn der Qaidar isch der Stammvater vo de Araber u so isch der Ismael der Vorfahr vom Prophet Mohammad.

Literatur

Bernhart Maier: Koran-Lexikon Alfred Kölner Verlag, Stuttgart 2001, ISBN 978-3-520-34801-2 Seite 94
Fritz Reinecker, Gerhard Maier, Alexander Schick, Ulrich Wendel: Lexikon zur Bibel CSM R. Brockhaus, 2. Auflage, Witten 2015 ISBN 978-3-417-26550-7 Seite 564

Weblink

Commons: Ismael – Sammlig vo Multimediadateie

Jutta Krispenz: Jismael. In: Michaela Bauks, Klaus Koenen, Stefan Alkier (Hrsg.): Das wissenschaftliche Bibellexikon im Internet (WiBiLex), Stuttgart 2006