Karl Christian Gmelin

Dr Karl Christian Gmelin (* 18. Merz 1762 z Badewyler; † 26. Juni 1837 z Charlsrue) isch e dytsche Botaniker un Naturforscher gsii. Sy offiziäll botanisch Autorechirzel isch „C.C.Gmel.

dr Karl Christian Gmelin

Lääbe un Wirke ändere

Dr Suhn vun eme Bfaarer un jingere Brueder vum Chupferstächer Wilhelm Friedrich Gmelin isch zerscht uf Latynschuel z Mille gange un het ab 1778 Medizin un Naturwisseschafte an dr Uniwersitet Stroßburi studiert. Anne 1784 isch er an dr Friedrich-Alexander-Uniwersitet Erlangen zum Dr. med. promoviert wore. Im nämlige Johr het si dr Gmelin z Charlsrue as Dokter nidergloo, dernäne het er fufzg Johr lang naturwisseschaftlige Unterricht am dertige Gymnasium Illustre gee.

Anne 1786 isch dr Gmelin Diräkter vum markgreflige Naturaliekabinett (hit: Staatliches Museum für Naturkunde Karlsruhe) un vu dr botanische Gärte z Charlsrue. Dr hitig Botanisch Garte vu Charlsrue isch urspringli vum Gmelin aaglait wore. Im Johr 1792 isch er zum Mitglid vu dr Leopoldina gwehlt wore.[1] 1794 isch s Naturaliekabinett wäg dr Rewoluzionschrieg uf Ansbach verlait wore, wun er aane zogen un bis 1797 bliben isch. Dr Gmelin het si näb dr Botanik au mit Zoology, Mineralogy, Geology un Vulkanology bscheftigt.

Dr Gmelin isch Mitglid vu dr „Societät für Forst- und Jagdkunde“, gsii, wu dr Johann Matthäus Bechstein grindet ghaa het. Ab 1803 isch er Mitglid vu dr Großherzogli Badische Sanitetskummission gsii un ab 1814 Mitglid vu dr Bärgwärchskummission. Zletscht het er dr Titel vun eme Ghaime Hofroot drait.

Dr Gmelin het verschiedeni Biecher gschribe, dodrunter d „Flora Badensis Alsatica“. Är isch e Kamrad zum Johann Peter Hebel gsii un het mit däm Brief gwägslet. Noch em Hebel het er in syrte „Flora badensis ....“ e Pflanze, d Simselilie Hebelia allemannica gnännt (hit Tofieldia calyculata).

Ehrige ändere

Noch em C.C. Gmelin isch d Pflanzegattig Caroli-Gmelina G.Gaertn., B.Mey. & Scherb. us dr Familie vu dr Chryzblietler (Brassicaceae) gnännt.[2]

Uusgläseni Schrifte ändere

  • 1784 – Consideratio generalis filicum / quam … solemni eruditorum examini submittit Carolus Christianus Gmelin; Erlangae : Kunstmann, 1784.
  • ab 1805 -Flora Badensis Alsatica et confinium regionum Cis et Transrhenana : plantas a lacu Bodamico usque ad confluentem Mosellae et Rheni sponte nascentes exhibens secundum systema sexuale cum iconibus ad naturam delineatis / auctore Carolo Christiano Gmelin. – Carlsruhae – Band: 1 (1805). - XXXII, 768 S.; Band: 2 (1806). - 717 S., V Bl. : Ill.; (lat.); Band: 3 (1808). - 795 S., IV Bl. : Ill.; (lat.); Band: 4 Supplementa cum Indicibus. - 1826. - [2] Bl., 807 S., X Bl. : Ill.; (lat.).
  • 1806 – Gemeinnützige systematische Naturgeschichte für gebildete Leser; Nach d. Linneischen Natursystem entworfen von Carl Christian Gmelin; Mannheim: Neues Industrie-Contor, 1806.
  • 1809 – Ueber den Einfluß der Naturwissenschaft auf das gesammte Staatswohl : vorzüglich auf Land und Zeit berechnet; nebst Vorschlägen zur Anpflanzung entsprechender Surrogate für die kostbaren Colonialwaaren als … / von C. C. Gmelin. - Carlsruhe : Müller, 1809. - XX, 434 S.; (dt.)
  • 1811 – Hortus magni ducis Badensis Carlsruhanus : nomina si nescis, periit cognitio rerum / [Gmelin]. - Carlsruhae : Typis Macklotianis, 1811. - X, 288 S.; (lat.)
  • 1817 – Nothhülfe gegen Mangel aus Mißwachs oder Beschreibung wildwachsender Pflanzen welche bei Mangel der angebauten als ergiebige und gesunde Nahrung für Menschen und Thiere gebraucht werden können : Nebst Vorschlägen den Folgen des Mißwachses vorzubeugen und die Landes-Kultur zu verbessern / Von Carl Christian Gmelin. - Carlsruhe : C. F. Müller, 1817. - XIV, 322 S.; (dt.)
  • 1818 – Gemeinnützige systematische Naturgeschichte der Fische für gebildete Leser : nach dem Linneischen Natursystem / entworfen von Carl Christian Gmelin. - Mannheim : Nehdeck, 1818. - X, 383 S., 113 Taf. : zahlr. Ill.; (dt.)
  • 1825 – Beschreibung der Milchblätter-Schwämme im Grossherzogtum Baden und dessen nächsten Umgebungen, als Beitrag zur Toxicologie / Vom Verfasser der Flora Badensis Alsat. et confin. Regionum; Karlsruhe, 1825; mit 1 color Tafel.
  • 1839 (posth.) – Gemeinnützige systematische Naturgeschichte der Amphibien / entworfen vonn Carl Christian Gmelin. - 2. Ausg. - Mannheim : Löffler, 1839. - VIII, [2] Bl., 224 S., [10] Bl. : Ill.; (dt.)
  • 1824 (nit publiziert, Manuskript verscholle) – Beschreibung der Mineralien im Großherzogthum Baden und deren nächsten Umgebung.

Literatur ändere

  • Moriz Gmelin: Gmelin, Karl Christian. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 9, Duncker & Humblot, Leipzig 1879, S. 271 f.

Weblink ändere

Fueßnote ändere

  1. Mitglidsyytrag vu Carl Christian Gmelin bi dr Dytsche Akademy vu dr Naturforscher Leopoldina, abgruefen am 3. Juni 2022.
  2. Lotte Burkhardt: Verzeichnis eponymischer Pflanzennamen. Erweiterte Edition. Botanic Garden and Botanical Museum Berlin, Freie Universität Berlin Berlin 2018. [1]
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Karl_Christian_Gmelin“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.