Dr Louis XIV. (au Louis le Grand, dütsch Ludwig XIV.; * 5. Septämber 1638 z Saint-Germain-en-Laye; † 1. Septämber 1715 z Versailles) isch vo 1643 aa Köönig vo Frankriich und Navarra gsi. Mä säit em au „dr Sunneköönig“ (frz. le Roi-Soleil).

Dr Louis XIV. im Chrönigsornat (Bordret vom Hyacinthe Rigaud, 1701)

Dr Louis XIV. gältet as dr klassischi Verdräter vom höfische Absolutismus. Dr Läitsatz vom Absolutismus, L’État, c’est moi!Dr Staat bin ich!, wird im aber felschligerwiis zuegschriibe.[1] Er het d Verwaltig usbaut, d Opposizion vom Aadel bekämpft und die franzöösischi Wirtschaft gförderet und eso d Macht vo dr Chrone gsterkt. D Hoofkultur isch ganz uf d Person vom Herrscher zuegschnitte gsi. Dr Köönig het d Künst und d Wüsseschafte gförderet, und die franzöösischi Kultur het afo ufblüeje. Dr Louis XIV. het en expansivi und chriegerischi Ussepolitik gfüert, so dass Frankriich under sinere Regierig e Vormachtstellig in Öiropa ghaa het. Wäge sine Chrieg si d Staatsschulde vo Frankriich uf zwäi Milliarde Livres gwaggse, und s Land het bis 1725 brucht, bis es alli Schulde het chönne zruggzaale. Drotzdäm isch Frankriich, wo dr Louis gstorbe isch, s riichste Köönigriich in Öiropa gsi.

Dr Louis XIV. isch 72 Joor lang uf em Droon gsässe und isch äine vo de Monarche in dr Gschicht vo Öiropa gsi, wo am lengste gherrscht häi.

Litratuur ändere

Schrifte vom Louis XIV.
  • Briefe. Hrsg. von P. Gaxotte, Übersetzig M. Spiro. Kompass, Basel/Leipzig 1931.
  • Manière de montrer les jardins de Versailles. Simone Hoog, Réunion des Musées Nationaux 2001, ISBN 2-7118-4224-X.
  • Memoiren. Uusegee vom J. Longnon, Übersetzig L. Steinfeld. Kompass, Baasel/Leipzig 1931.
  • Mémoires de Louis XIV. Jean Longnon, Tallandier, Bariis 2001, ISBN 2-235-02294-4.
Biografie
  • Olivier Bernier: Ludwig XIV. Eine Biographie. Benzinger, Züri 1989, ISBN 3-545-70003-8.
  • Philippe Erlanger: Ludwig XIV. Das Leben eines Sonnenkönigs. Bechtermünz, Augsburg 1996, ISBN 3-86047-154-6.
  • Warren H. Lewis: Ludwig XIV. Der Sonnenkönig. Heyne, Münche 1989, ISBN 3-453-55034-X.
  • Uwe Schultz: Der Herrscher von Versailles. Ludwig XIV und seine Zeit. Beck, Münche 2006, ISBN 3-406-54989-6.
  • Bernd-Rüdiger Schwesig: Ludwig XIV. mit Selbstzeugnissen und Bilddokumenten. Rowohlt, Reinbek 2001, ISBN 3-499-50352-2.
Darstellig vo dr Politik und Zit voum Louis
  • François Bluche: Im Schatten des Sonnenkönigs. Alltagsleben im Zeitalter Ludwigs XIV. Ploetz, Freiburg 1986, ISBN 3-87640-253-0.
  • Peter Burke: Ludwig XIV. Die Inszenierung des Sonnenkönigs. Wagenbach, Berlin 2001, ISBN 3-8031-2412-3.
  • Pierre Goubert: Ludwig XIV. und zwanzig Millionen Franzosen. Propyläen, Berlin 1973, ISBN 3-549-07280-5.
  • Manfred Kossok: Am Hofe Ludwigs XIV. DVA, Stuttgart 1990, ISBN 3-421-06523-3.
  • Klaus Malettke: Ludwig XIV. von Frankreich. Leben, Politik und Leistung. Muster-Schmidt, Göttinge 1994, ISBN 3-7881-0143-1.
  • Voltaire: Le siècle de Louis XIV. Le Livre de Poche, Paris 2005, ISBN 2-253-08696-7.
  • Gilette Ziegler: Der Hof Ludwigs XIV. in Augenzeugenberichten. Rauch, Düsseldorf 1964.
Kunst und Archidektuur
  • Pierre-André Lablaude: Die Gärten von Versailles. Werner, Worms 1995, ISBN 3-88462-117-3.
  • Vincent Maroteaux: Marly. L’autre palais du soleil. Vögele, Genf 2002, ISBN 3-9522154-4-9.
  • Jean-Marie Pérouse de Montclos: Versailles. Könnemann, Köln 1996, ISBN 3-89508-280-5.
  • Orest Ranum: Paris in the Age of Absolutism. An essay. State University Press, Pennsylvania, P.A. 2003, ISBN 0-271-02221-3.
Milidäär und Chrieg
  • John A. Lynn: Giant of the Grand Siècle. The French Army 1610–1715. CUP, Cambridge 1999, ISBN 0-521-57273-8.
  • John A. Lynn: The Wars of Louis XIV 1667–1714. Longman, London 1999, ISBN 0-582-05629-2.
  • Paul Sonnino: Louis XIV and the origins of the Dutch War. CUP, Cambridge 1988, ISBN 0-521-34590-1.

Weblingg ändere

  Commons: Ludwig XIV. – Sammlig vo Multimediadateie

  Ludwig XIV. im dütschsprochige Wikisource

Fuessnoote ändere

  1. Lueg au: Manfred Kossok: Am Hofe Ludwigs XIV. S. 25, und Olivier Bernier: Ludwig XIV. Die Biographie. S. 110; für s daatsächlige Sälbstverständnis vom Louis XIV. in Bezug uf d Politik und s Staatswääse lueg: Klaus Malettke: Ludwig XIV. von Frankreich. Leben, Politik und Leistung. S. 67ff
Vorgänger Amt Nochfolger
Louis XIII.  
Köönig vo Frankriich und Navarra

1643–1715
Louis XV.
 
französische Kofürst vo Andorra

1643–1715