D Neda Salehi Agha-Soltan (persisch: ندا صالحی آقاسلطان, Nedā Sālehi Āġā-Soltān; * 1982; † 20. Juni 2009) isch e IraneriTeheran gsii, wù wäldwyd bekand wooren isch dùr e Video vù iirem Dood, wù im World Wide Web verbraided wooren isch. Si isch gschdoorbe bi dr Protescht no dr iranische Bresidändewaal 2009. Wär gschose hed, isch nid bekand[1][2]

S Grab vu dr Neda Agha-Soltan

Iire Vorname bedyded „Schdim“ oder „Ruef“. Är isch in dr Dääg no iirem Dood vù Demonschtrante z Teheran ùn ùf Solidaritätdemonschtration z Europa ùn in dr USA gruefe woore ùn doodermid zem Symbol fir dr Widerschdand vù dr iranische Opposition woore[3].

D Neda Agha-Soltan isch us ere Familie vù dr iranische Midelschiichd z Oschd-Teheran chùù ùn hed zwee Brieder ghaa. Si hed islamischi Filosofii an dr Azad Universideed schdudierd ùn hed Gsangsùnderrichd gnùù, droz as Fraue im Iran s Singe in dr Efendligkaid verboden isch. Si isch bis zue dr Bresidändewaal 2009 nid bolidisch indräsierd gsii ùn hed nid abschdùme fir ain vu dr Kandidaade[4][5], hed sich aber derno geege die vermueded Waalfelschig uusgschbroche[6]. Si isch am 22. Juni 2009 im ängschde Chrais vu iire Aaghèèrige begraabe woore ooni di ieblige Zeremonie in ere Moschee.

Dr iranisch Schdaadssänder Khabar hed am 23. Juni 2009 verchinded, s Video, wù si verschose wooren isch, sèi gfelschd. Schbeer hed s in offizälle Beriichd ghaise, si sèi vù nid bekande Terrorischte ùmbroochd woore[7]. Noch eme Beriichd vù dr schdaadlige Noochriichdeagentur Fars vùm 24. Juni 2009 hed d Teheraner Bolizèi bschdride, as schaarfi Schùswafe geege Demonschtrante yygsezd woore sèie. E Dailnäämer vù dr Kùndgääbig heeb wild ùm sich gschose ùn di jùng Frau dooderbyy zuefelig in dr Hinderchobf drofe. Des heebe Zyyge uusgsaid ùn au di griichdsmedizinische Ùndersuechige heebe des ergee. D Wafe vùm Schiz sèi us em Uusland yygschmùgled woore.[8].

In ere internationale Pressekonferänz z Washington, D.C. hed dr US-Präsident Barack Obama am 23. Juni 2009 zue dr Verschiesig vù dr Neda Agha-Soltans Schdelig gnùù: Er heeb s Video vù iirem Dood gsää, s chend aim „s Häärz bräche“. Zueglyych hed er an iirem Byyschbel „dr Mued ùn d Wiird“ vù dr iranische Demonschtrante globd, bsùndersch die vù dr Fraue, ùn er hed gsaid:[9]

„While this loss is raw and extraordinarily painful, we also know this: Those who stand up for justice are always on the right side of history. “
„Derwyylschd dää Verlùschd brutal ùn uuserordendlig schmäärzhafd isch, wise mir au des: Säli, wù fir d Gräächdigkaid ùfschdeen, sin aliwyyl ùf dr räächde Syde vù dr Gschiichd.“

Verwägslig ändere

D Neda Agha-Soltan isch syd iirem Doodesdaag in Meedie wäldwyd mid eme Foto daargschdeld woore, wù vù dr Websyde Facebook kobierd gsi isch. Des Foto isch aber vùn ere anderi Iraaneri gsii, wù Neda Soltani haisd. Si isch Dozänti fir Lideraduur gsii an dr glyyche Universideed wie d Neda Agha-Soltan. Si hed us em Iraan miese flichde wäg däre Verwägslig ùn hed derno z Dydschland e Aadraag ùf Asyl gschdeld.[10]

Weblink ändere

Fuessnote ändere

  1. Die Zeit (22. Juni 2009): Neda, das Symbol des Widerstands
  2. Der Spiegel (21. Juni 2009): Tote Iran-Demonstrantin
  3. die tageszeitung (23. Juni 2009): „Neda“ wird zum Protestruf der Iraner (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.taz.de
  4. Nico Pitney "Iran updates (video): Live-blogging the uprising", Huffington Post, 23.06.2009
  5. Borzou Daragahi "Family, friends mourn 'Neda,' Iranian woman who died on video" Archivlink (Memento vom 24. Juni 2009 im Internet Archive), Los Angeles Times, 23.06.2009
  6. Jenny Booth "Neda Salehi Agha Soltan". The Times 23.06.2009
  7. Ulrike Putz (Der Spiegel, 23. Juni 2009): Propagandaschlacht um die Heldin des neuen Iran
  8. Der Spiegel, 24. Juni 2009: Spionagevorwurf: Iran will Beziehungen zu Großbritannien einfrieren
  9. Helene Cooper, David E. Sanger (New York Times, 23. Juni 2009): Obama Condemns Iran’s Iron Fist Against Protests
  10. David Schraven (Süddeutsche Zeitung, 5. Februar 2010): Das zweite Leben der Neda Soltani - Die falsche Tote
  Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Neda_Agha-Soltan“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.