Hoschtiaplattla

S’ Hoschtiaplattla (hoochdiitsch Patene [paˈteːnə], vun Àltgriachisch πατάνη patáne, làtiinisch patina [ˈpatina], mìttellàtiinisch patena ‚Schààla‘) ìsch a litürgisch G’faass, wo bii dr Fiir vum Broot-un-Wii-Sàkràmant b’nutzt wird. Sa gheert domìt züa da Vasa sacra, da „hailiga G’faasser“. ’S hàt d’ Form vun’ra mehr odd’r weeniga flàcha runda Schààla — waagadam wìrd’s àui Hoschtiaschààla g’nännt.

Hoschtiaplattla vum Domhärr Dr. Udalrich Stibler, um 1500–1520, ìm Domschàtz Halberstadt (Sàcksa-Ànhàlt)

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Ìn dr reemisch-kàthoolischa Kìrìch lììgt s’ Hoschtiaplattla ìn dr hailiga Mass àm Ààfàng vu dr Gààwaberaitung uff’m Kälch un trajt d’ groossa Zelebràzioonshoschtia. Bii dr Schpandung vu dr Priaschterwäih düat dr Bischoof ìm näija Priaschter dr Kälch un s’ Hoschtiaplattla gaa — dàs gìlt àls „s’ litürgischa Sümbool, wo dr ìnnera Sìnn vu dr Hànduffleegung üssdittet“. S’ Hoschtiaplatta wìrd z’maischt üss Guld odd’r verguldana Sìlwer g’màcht. D’ litürgischa B’schtìmmunga sààga, àss dr Kälch un d’ Hoschtiaschààla mìt b’sundera-n-Ehrfucht b’hàndelt waara solla. ’S ìsch àui g’schrììwa, àss sa üss eedla Metàll harg’schtällt waara solla. Wänn sa üss’ma Metàll g’màcht sìnn, wo weeniger eedel àls Guld ìsch, solla sa grundsatzlig àm Ìnnera vergulda waara.

Bii dr Mundkommunioon — àlso ìn dr reemisch-kàthoolischa Kìrìch un àui ìn a pààr Evànggeelischa Kìrcha — soll maa s’ Hoschtiaplattla unter s’ Kìnn vu dr Pärsoon hàlta, wo dr Laib Christi ämfàngt, fìr vermaida, àss Hoschtiapàrtìkel uff dr Booda odd’r uff Klaidungsschtìckla käja. Fìr dàs gìtt’s àui b’sundera Kommunioonplattla mìt’ma lànga Grìff. Ìn evàngeelischa Kìrcha liigt biim Oowamàhlsgottesdianscht s’ Broot bii dr Üsstailung uff’m Plattla, vor äbb’s ìn da Glàuiwa gaa wìrd.

a pààr Bìlder

• 
  Hoschtiaplatta-n-üss Glààs z’ Castulo (Schpàània), 4. Joohrhundert
• 
  Iirischa Hoschtiaplatta-n-üss’m 8. odd’r 9. Joohrhundert
• 
  Kälch un Hoschtiaplatta ìm Bremer Dom, um 1400
• 
  Kälch un Hoschtiaplatta ìm Schàtz vu Gourdon (Burgund)
• 
  a Hoschtiaplatta mìt Fìscha druff, 9. Joohrhundert
• 
  a Hoschtiaplattla (ca. 1490–1500) ìm Müsee vum Kàtharinakonwant z’ Utrecht
• 
  Oowamoolsplattla ìn dr Evànggeelischa Kìrìch
• 
  Kommunioonplatta mìt Grìff
• 
  dr Kaiser Justinian I., wo ìn dr Vitaliskìrìch a Hoschtiaplatta düat gaa

Lìteràtüür

uff Diitsch

• Patene (liturgisches Gerät). In: Brockhüüs Enzüklopädii. Brockhüüs (brockhaus.de [abgerufen am 20. März 2024]). 
• Mirjam Brandt: Die Patene im Hochmittelalter. Theologie im Bild – Bild in der Liturgie (= Görres-Gesellschaft [Hrsg.]: Eikoniká. Kunstwissenschaftliche Beiträge. Band 9). Verlag Schnell & Steiner, Regensburg 2019, ISBN 978-3-7954-3459-5.

uff Frànzeesch

• Henri Leclercq: Patène. In: Dictionnaire d'archéologie chrétienne et de liturgie. tome XIII-2. Pàriis 1938, Sp. 2392–2414 (französisch). 
• Robert Lesage: Patène. In: Dictionnaire pratique de liturgie romaine. Pàriis 1952, Sp. 787–790 (französisch). 
• H. Maisonneuve: Patène. In: Catholicisme. Band X. Pàriis 1985, Sp. 775–776 (französisch). 
• Piotr Skubiszewski: L’iconographie de la patène et du calice du frère Hugo. In: Robert Didier, Jacques Toussaint (Hrsg.): Autour de Hugo d’Oignies. Namur 2003, S. 99–131 (französisch). 
• Marie-Pasquine Subes: Art et liturgie : le flabellum et l’ostension de la patène dans le cérémonial de la messe. In: Bibliothèque de l'École des chartes. Band 162, 2004, S. 97–118 (französisch, persee.fr). 

Weblìnks

 Commons: Hoschtiaplattla – Sammlig vo Multimediadateie

Ainzelnoohwiisa

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Patene“ vu de hochdütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.