Rorate
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch |
Rorate lüütet dr Ààfàng vu zwai verschììdana Geegagsang ìn dr Litürgii vu dr reemisch-kàthoolischa Kìrìch ìn dr Àdwantszitt. Dr Täckscht Rorate caeli desuper („Datta tàuija, ìhr Hìmmel, vun owwa“) schtàmmt üss’m Büach Jesaja-n-ìm Àlta Täschtàmant (Jes 45,8 VUL). Àls Roratemassa bezaichna m’r s’ Broot- un Wii-Sàkramant, wo m’r ìm Àdwant friahj àm Morga vor àm Sunna-n-uffgàng — ìn mancka Orta àui àm Oowa — bii Kärzaschiin fiira.
Täckscht vum Introitus-Geegagsàng
ändereLàtiinisch | Elsassisch |
---|---|
Dr Introitus-Geegagsàng Rorate caeli mìt’m Psàlm 19 (Ps 19,2 EU) gheert zem Proprium vum viarta-n-Àdwantssunntig. Dr saalwa Geegagsàng ìsch àui Tail vun’ra Votiivmass àn da Sàmschtiga-n-ìm Àdwant – doo wìrd àwwer dr Psàlm 85 gsunga (Ps 85,2 EU).
d’ Roratemass
ändereD’ Roratemass ìsch ìm aigentliga Sìnn d’ Mass vum viarta-n-Àdwantssunntig, wo noh-n-em Geegagsàng vum Introitusgsàng Rorate gnännt ìsch. D’rvuu àbglaita ìsch àui d’ Roratemass àls Votiivmass fìr d’ Mària ehra. Bis züa dr Litürgiireform noh-n-em Zwaita Vàtikànischa Konzil hàt maa dia Votiivmass àn da Sàmschtiga vu dr Àdwantszitt — ìn samtliga Orta àui àn Warktaag ìn dr Àdwantszitt — gfiirt, bunders ìn da Taag àb’m 17. Dezamber.[1] Doo d’rbii hàt maa s’ Evànggelium vu dr Verkìndigung vum Härr dur dr Arzangel Gabriel àn d’ Mària glaasa; wagadam ìsch dia Mass vor àllem ìn da Àlpalander àui àls „Angelàmt“ bezaichent worra. Ìhra litürgischa Fàrb ìsch wiiss gsìì. Noh dr Mass ìsch gweehnlig a Ààbattung vor àm Àllerhailigschta Sàkràmant gsìì. Mìt’ra bsundera Faijerligkait hàt maa d’ Roratemass àm Froonfascht-Sàmschtig ìn dr Àdwantszitt gfiirt. Wagadam hàt d’ Roratemass àn dam Tààg àui „guldiga Mass“ odd’r gulden mehs ghaissa.
Ìm Làuif vu dr Zitt ìsch Brüüch worra, d’ Kìrìch bii dara Mass numma dur Karza z’ belöichta. Wagadam sìnn ìm Frànkalànd d’ Roratemassa àui Lichtleskerch gnännt worra.[2] D’ Lìchter versìnnbìldliga d’ Ärwàrtung uff dr Geburt vum Jesüs Chrìschtüs, wo mìt’m Sunna-n-uffgàng verglììcha wìrd. M’r wìssa-n-àwwer nìt, wänn daa Brüüch äntschtànda-n-ìsch. Maa hàt sallamols gsajt, àss dr Brüüch bsunderscht wìrksààm gsìì-n-ìsch fìrs Wohlsìì ìn Fàmìlia, Hüüs un Hoof, so wia fìr d’ Fruchtbàrkait ìm Joohr druff.[3][4] Ìn dr Barockzitt hàt maa naawa-n-em Verkìndigungsevànggelium noch szäänischa Dàrschtällunga üss dr Hailsgschìcht züagfiagt.
Dur d’ litürgischa Ärnäijerung àb 1970 hann d’ ainzelna Warktaag vu dr Àdwantszitt je a vollschtandig Massformulààr mìt aigana Schrìftlaasunga bikumma. Doo d’rmìt wìrd d’ Ärwàrtung vum Volk Gottes uff dr zwaita-n-Ààkunft vum Härr ìn Härrlikait versìnnbìldligt — d’ tràdizionälla Wìdmung vu dr Votivmass àn d’ Mària hàt àlso àn Bediitung verloora. Dr Rorate-Rüaf Rorate caeli desuper bezaichnet sowohl d’ Grundgschtàlt vu dr Àdwantszitt wia àui a Zitt fìr d’ Vorberaitung uffs Kumma vum Härr. Waga da Aigatäckschta vum 17. bis zem 23. Dezamber känna m’r a Roratemass noh-n-em 16. Dezamber nìmm fiira.[3]
Ìn vììla Gmainda wìrd noch hìtt a Roratemass friahj àm Morga gfiirt (vor’m Uffgàng vum Lìcht, wial dr Jesüs Chrìschtüs àls Lìcht ärwàrtet wìrd). Doo sìnn àui zàhlriicha Kärza z’ fìnda, un ’s sìnn hüüfig Schtìlla un Elemanta fìr meditiara. Ìn a pààr Orta wìrd àui d’ Oowamass wia-n-a Roratemass gfiirt.
Wackselgsàng üsserhàlb vu dr Litürgii
ändereZem Àdwant gìtt’s àui a Wackselgsàng, wo m’r ìn dr Litürgii nìt fìndet. Doo drìnn sìnn Zitààta-n-üss’m Büach Jesaja; ’s ìsch eewafàlls s’ Kehrriamla Rorate, caeli desuper. Daa Gsàng wìrd jedoch ànders gsunga.
Làtiinisch | Elsassisch |
---|---|
Kehrriamla: Rorate caeli desuper, et nubes pluant justum. |
Kr: Datta tàuija, ìhr Hìmmel, vun owwa, ìhra Wulka, datta dr Gracht ragna. |
Ne irascaris Domine, |
Zìrn nìmm, Härr, |
Peccavimus, et facti sumus tamquam immundi[6] nos, |
M’r hann gsìndigt un sìnn unrain worra |
Vide Domine afflictionem populi tui, |
Lüag àà, Härr, s’ Betriabniss vu diim Volk, |
Consolamini, consolamini, popule meus:[9] |
Treeschta, treeschta, mii Volk! |
Lìteràtüür
ändere- Maria Hauk-Rakos: Rorate-Gottesdienste: Lichtfeiern im Advent. Herder, Friiburg/Bààsel/Wien 2006, ISBN 3-451-29177-0.
- Herbert Rauchenecker: Lebendiges Brauchtum. Kirchliche Bräuche in der Gemeinde. Pfeiffer, Mìncha 1985, ISBN 3-7904-0428-4.
Weblìnks
ändere- s’ vollschtandiga gregoriànischa Liad mìt Nootaschrìft uf YouTube
- s’ vollschtandiga gregoriànischa Liad, gsunga vum Choor vu dr Àbtai Zisters, mìt Orgel uf YouTube
- a vollschtandiga tridentinischa Roratemass ìn dr Kìrìch vun Unsrer Liawa Fràui z’ Friiburg ìm Üechtlànd uf YouTube
- a kurzer Film vun’ra tridentinischa Roratemass mìt Rorate-Gsàng uf YouTube
- Suech no Rorate in dr Dytsche Digitale Bibliothek (DDB)
Ainzelnoohwiisa
ändere- ↑ Adolf Adam/Rupert Berger: Pastoralliturgisches Handlexikon. Friiburg: Herder 1990, s.v. Rorate-Messe, S. 458
- ↑ Herbert Rauchenecker: Lebendiges Brauchtum. Kirchliche Bräuche in der Gemeinde. München, 1985, S. 166.
- ↑ 3,0 3,1 Manfred Becker-Huberti: Feiern, Feste, Jahreszeiten. Lebendige Bräuche im ganzen Jahr. Sonderausgabe. Friiburg-Bààsel-Wien 2001, ISBN 3-451-27702-6, S. 110f.
- ↑ Theodor Maas-Ewerd: Rorate. In: Walter Kasper (Hrsg.): Lexikon für Theologie und Kirche (LThK). 3. Auflage. Band 8. Herder, Freiburg im Breisgau 1999, Sp. 1296.
- ↑ vgl. Jes 64,8–10 VUL
- ↑ immundi: Gebet- und Gesangbuch für das Erzbistum Köln. Köln 1949, S. 698; Liber Usualis 1951ff., S. 1869 hat das grammatikalisch schwer erklärliche immundus (Druckfehler?).
- ↑ vgl. Jes 64,5–6 VUL
- ↑ vgl. Jes 16,1 VUL
- ↑ vgl. Jes 40,1 VUL
- ↑ vgl. Jes 41,13–14 VUL
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Rorate“ vu de hochdütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |