Garwergàss (Mìlhüüsa)

D’ Garwergàss (offiziäll ìm zwaischproochiga Schtroossaschìld Gàrwergass; uff Frànzeesch Rue des Tanneurs) ìsch a Schtrooss ìm Schtàdtzäntrum vu Mìlhüüsa.

S’ zwaischproochiga Schtroossaschìld

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

wu sa lììgt

D’ Garwergàss fàngt àn dr Kriizung vum Iitràchtsplatzla un vu dr Triiwergàss. Sa làuift uff äbba 127 Meeter ìn Richtung Nordoscht bis àn dr Kriizung vu dr Metzgergàss un vu dr Ocksagassla. Vu doo àà wìrd sa vu dr Müassbrunnergassla verlängert. Uff ìhrer Làuifschträcka trìfft sa dr Ührahof àn dr Nordsitta.

Gschìchta

D’ Garwergàss ìsch aina vu da ältschta Schtroossa z’ Mìlhüüsa. Ànna 1319 ìsch sa unter’m làtiinischa Nàmma Vicus cerdonum schrìftlig ärwähnt worra. Ànna 1346 hàt sa schuu Gerwer Gasse ghaissa. Uff’m Schtàdtplàn vum Merian ànna 1642 hàt sa jedoch kää Nàmma trajt. Ànna 1797 hàt sa Gerber Gasse ghaissa. Dur a Verordnung vum Mìlhüüser Gmaindaroot àm 11. Nowamber 1843 hàt d’ Schtrooss offiziäll dr frànzeescha Nàmma Rue des Tanneurs bikumma — dàs bediitet aifàch „Garwergàss“. Àn dr Zitt vum Riichslànd Elsàss-Lothinga (àb 1882) un vum Drìtta Raich (àb’m 16. Àuigscht 1940) hàt d’ Schtrooss uff Diitsch Gerber Strasse ghaissa. Noh dr Befräijung vu Mìlhüüsa-n-àm Andsjoohr 1944 ìsch dr frànzeescha Nàmma wììder z’ruckkumma. Dr Nàmma vu dr Schtrooss kummt vu da zàhlriicha Garwer, wo sìch äntlàng em Schtàdtbachla nììdergloo hann.

Àm Äcka vu dr Metzgergàss ìsch sallamols a Schlàchthüüs gsìì. Àm Äcka vu dr Triiwelgàss ìsch àb 1465 a Bààdahüüs gsìì. Dàs Gebäi ìsch schpeeter vu dr Mìlhüüser Bäckerzunft ìwwernumma worra — àb 1672 ìsch doo ìhra Zunftschtuwa gsìì. Àm hìttiga Nr. 35, grààd geega-n-ìwwer’m Ocksagassla, ìsch sallamols s’ Hüüs „Zur Helle“ gsìì. Doo ìsch bis ìn dr Mìtta vum 15. Joohrhundert d’ Schtuwa vu dr Schüamàcher-Kärwerschàft gsìì. Ànna 1698 hàt a Hafalamàcher s’ Hüüs ìwwernumma. Noh ema Brànd ìsch s’ Hüüs ànna 1710 uffbàuja worra.

Àm hìttiga Nr. 9 un 11 ìsch àb 1771 d’ Schtooffdruckaräi vum Jellensperger un Kohler gsìì. Grààd d’rnaawa ìsch sitter 1759 d’ Schtoffdruckaräi vum Feer un Hofer gsìì, wo friahjer „Feer un Hügenin“ ghaissa hàt. Ìm 19. Joohrhundert ìsch dia Warkschtàtt vu da Gsällschàfta Graf, Thierry & Cie un Thierry-Mieg bewìrtschàftet worra. Àm Äcka vum Iitràchtsplatzla-n-ìsch d’ Tüachfàwrìk vum Jean-Henri Kullmann gsìì.

D’ Garwergàss ìsch hìtt maischtens a Gschaftsschtrooss.

Lìteràtüür

• Rue des Tanneurs. In: Conseil Consultatif du Patrimoine Mulhousien, Société d’Histoire et de Géographie de Mulhouse (Hrsg.): Les rues de Mulhouse : Histoire et Patrimoine. JdM Éditions, Mìlhüüsa 2009, ISBN 2-915836-67-1, S. 562 (französisch, Erstausgabe: 2007). 

Ainzelnoohwiisa

47.747027.33624