Schwiizer Reduit

S Schwiizer Reduit oder Réduit national si e Vielzahl vo befeschtigte militärische Stellige im Fels vo de Schwiizer Alpe gsii. Ihri Ursprüng göhnd ins 19. Johrhundert zrück, und sie sind kontinuierlich bis zum Zweite Wältchrieg uusbaut worde, wo denn au der Begriff Reduit in der Öffentlichkeit erscht richtig prägt worde isch.

S Reduit vo dr Schwiiz, die durezogeni Linie zeigt s eigentliche Rückzugsgebiet

S Konzept

S Konzept isch gsi, dass vo dr Grenze durs Mittelland im Chriegsfall nur no en Verzögerigskampf hett sölle gfüehrt werde. S dichtbevölkerete Mittelland und demit alli wirtschaftliche Zentre vom Land wär notfalls priisgeeh worde.

Im Zweite Weltchrieg

Nach der Bsetzig vo Frankriich dur Nazi-Dütschland im Juni 1940 isch d Schwiiz vollschtändig vo de sog. Achsemächt Dütschland und Italie umzinglet gsii. Am Rütlirapport im Juli het sich deshalb der General Henri Guisan uf die neui strategischi Lag igschtellt. Dur ne Rückzug vom Hauptkontingent vo der Armee i d Alpefeschtig hett är sich en guete Schutz, vor allem au gäge Fliegeragriff, erhofft. Zuedem hett er sich erhofft, nach ere gwüsse Ziit vom Abwehrkampf Hilf vo usse, v. a. vo England, z überchoo. Dr Guisan hett für die Schtrategie - einigi Historiker göhnd dervo uus, dass au en gwüssi Kapitulation vor der dütsche Übermacht e Rolle gschpilt hett - zwei Drittel vo de während em dütsche Weschtfäldzug mobiliserte Truppe entloh, obwohl d Wirtschaft in dere Ziit no nit gnueg Arbeitsplätz für si hett chönne anbiete.

S Reduit isch, näbscht alle Arte vo Gschütz und Maschinegwehr, mit möglechscht grosse Vorrät a Munition und Läbensmittel uusgschtattet gsii. Trotzdem hett s au klari Nachteil gha: S Flachland mit der grosse Bevölkerig und der Induschtrie (damals v. a. wichtig: der Rüschtigs-induschtrie) isch, mit Uusnahm vo einige Truppe vor allem für en Gränzschutz, am ene Angriffer fascht vollständig zur Disposition gschtande. Allerdings hetts au einigi Sicherige gäge so ne Angriff gäh: Alli Rüschtigsbetrieb - wo gemäss emene neue, quasi uufzwungene Handelsvertrag nur no für d Achsemächt Dütschland und Italie gschaffet hei - wichtige Alpeübergäng und Brücke sind mit vorbereitete Schprängige verseh gsii. Drmit wär d Schwiizer Waffeproduktion und en Teil vo der Logistik für d Achsemächt bim ene Angriff uff ein Schlag verlore gsii. En wiitere klare Nachteil isch gsii, dass der Gägner nach ere Bsetzig au einfach hätt chönne uff Ziit spiele, indem er d Reduit-Armee mit ihrne limitierte Nahrigsvorrät schlicht uusghungeret hätt.

Dr Iifluss vom Reduit uf die dütschi Politik

Us dütsche Archivmaterialie isch sichtbar, dass die dütsche Militärs s Reduit nitt als würklich schtarchs Hindernis gseh händ. Dr Kulminationspunkt vo dere dütsche Bewärtig hett der Propagandaminischter Joseph Goebbels gsetzt, wo zynisch gseitt hett, d Schwiizer Armee verteidgi dodermit grad mol sich sälber, es paar Gemse und Iisbröcke. Anderi Dokumänt zeige, dass der Hitler aber offebar zfriide gsi isch mit dere Konschtellation und vorderhand keini Angriffsabsichte gha hett, will er vo der Schwiizer Induschtrie mit guetem Material belieferet worde isch.

Nachwürke: S Réduit National als Mythos

S Bild vo dr Schwiiz, wo vo allne Siite iigschlosse gsi isch, sich aber tapfer verteidigt het, wies dur s Réduit symbolisiert wird, isch nach em Zweite Weltchrieg zum nationale Mythos worde, wo bsunders vo dr Aktivdienschtgeneration pflegt worde isch. Das isch im Rahme vo dr geischtige Landesverteidigung passiert, wo au gege di kommunistischi Bedrohig aagwendet worde isch. So hät bi dr Schwiizerische Landesuusschtellig 1964 in Lausanne en riisige Igel us Beton als Sinnbild für d Schwiiz im fortduurende Réduit dient. Das Gschichtsbild isch schpätischtens mit dr Veröffentlichung vom Bricht vo dr Bergier-Kommission 1999 in Fraag gschtellt worde.

I siinere düütlichschte Uusformig, wo alli andere Bemüehige, d Unabhängigkeit während de Chriegsjahr z erhalte, gringer schätzt, isch s Réduitdenke en wichtige Beschtandteil vo dr Ideologie vo dr Schwiizerische Volkspartei (SVP) und wird bis i d Gegewart als nachahmenswerts Vorbild empfohle, zum Biischpiil gegeüber supranationale Vereinigunge wie dr Europäische Union, dr Überfremdig dur d Uufnaahm vo z viilne Ussländer, aber au gegeüber em internationale Terrorismus.

Literatur

Jakob Tanner: Reduit national und Aussenwirtschaft, Buechbiitrag vo 1998
Jürg Fink: Die Schweiz aus Sicht des Dritten Reiches, 1985
Edgar Bonjour: Geschichte der schweizerischen Neutralität