Schwizerische Nazionalpark
De Schwizerischi Nazionalpark (rätoromanisch Parc Naziunal Svizzer, italienisch Parco Nazionale Svizzero, franzöösisch Parc National Suisse) isch es Naturschutzgebiet im Kanton Graubünde, ganz im Oste vo de Schwiz.
Er isch am 1. Augste 1914 mit Hilf vo der Pro Natura (dozmol under em Name Schwiizerische Bund für Naturschutz) als erschte Nazionalpark vo de Alpe gründet worde.[1] Er wird vonere öffentlich-rächtliche Stiftig mit Sitz z Bärn gfüert und isch sit 1979 es UNESCO-Biosfärereservat.
Geografii
ändereDe Nazionalpark hät e Flächi vo 170,3 km² und isch dodemit s gröschti Naturschutzpiet vo de Schwiz. Er ligt uf em Gebiet vo de Engadiner Gmainde Zernez, S-chanf, Val Müstair und Scuol.
De högsti Gipfel isch im Norde de Piz Pisoc 3'174 m ü. M. und im Süde de Piz Quattervals (3'165 m), de tüüfsti Punkt isch im undere Tail vom Tal, wo uf S-charl hindere füert, uf knapp 1'400 m.3'174 m ü. M. S Houptgebiet vom Nazionalpark ligt a dr Landesgränze zu Itaalie, uf beide Siite vom Fluss Spöl, im Norde vom Livignosee. Bi S-chanf ghört s Trupchun-Taal zum Park, bi Zernez au d Tääler Tantermozza, Cluozza, Chaschabella und Nüglia. Dr Nordteil vom Park ligt im Gmeindgebiet vo Scuol und umfasst die linke Siite vom S-charl-Taal. En chliine, isolierte Deil vom Nazionalpark ligt im Süde vo dr Gmeind Lavin, es isch die höchi Ebeni Macun uf über 2600 Meter, zwüsche de Bärge Piz d'Arpglias und Piz Macun.
Vegetazion
ändereEn knappe Drittel vom Nazionalpark isch vo Wald bedeckt, 21 Prozänt vo Alpen und Wise, de Räst bestood us vegetazionsfraie Flächene, wie Fels, Gröll, Schnee und Gwässer. En Groosstail ghört zur subalpine Vegetazionsstufe.[2]
Bsuecherzoone
ändereEs git diwärsi Stelle am Rand oder im Park, wos Infotafle för d Bsuecher hät. D Wanderwäg, wo in Park ine füered, dörfed nöd verloo wärde. D Strooss vo Zernez in Ofepass ufe, goot quär dur de Nazionalpark dure und hät e paar Parkplätz för Bsuecher vom Park.
Organisazion
ändereD Läitig vom Nazionalpark mid em Informazionszäntrum isch im ene ganz modärne Bouwärch vom Bündner Architäkt Valerio Olgiati z Zernez. Dr Park wird vom ene Tiim vo Parkwächter übrwacht.
Umwältschutz
ändereEs git glägentlech Problem vom Umwältschutz im Parkgebiet. Wäge Fääler uf dr Boustell vom Chraftwärch am Livignosee sind schwäri Schäde für d Tierwält im Spöl entstande.[3]
Varia
ändereSit em Johr 2000 laufed Bestrebige zum en nöije Nazionalpark i de Schwiz z errichte. S Projäkt vom ene Nazionalpark im Adula-Biet isch in ere Volksabstimmig im Joor 2016 abgläänt worde.[4] und es anders im Tessin anne 2018 au.[5]
Literatur
ändere- Willi Dolder: Der Schweizerische Nationalpark. Zürich 1977
- Robert Schloeth: Der Schweizerische Nationalpark. Offizieller Wanderführer. 1968
- Robert Schloeth: Die Einmaligkeit eines Ameisenhaufens. Tagebuch aus dem Schweizerischen Nationalpark. Bern 1989
- Robert Schloeth: Der Schweizerische Nationalpark. Ein Naturerlebnis. Aarau 1989.
Weblink
ändere
Commons: Schwizerische Nazionalpark – Sammlig vo MultimediadateieFuessnoote
ändere- ↑ Das Paradies ganz hinten in der Schweiz feiert srf.ch (Schwizer Radio und Färnseh) Artikel vom 27. März 2014
- ↑ Naturoase, Zahlen und Fakten uf nationalpark.ch abgruefe am 27. März 2014
- ↑ Schweizerischer Nationalpark. Spöl-Unfall war kein «Öko-GAU» In: NZZ, 19. Dezämbr 2014, gläse am 25. Jännr 2017
- ↑ Nationalpark-Projekt ist am Ende Artikel i de NZZ vom 27. Novämbr 2016
- ↑ Kein neuer Nationalpark ums Onsernonetal uf srf.ch, 11. Juni 2018
Koordinate: 46° 39′ 51″ N, 10° 12′ 38,1″ O; CH1903: 812100 / 171850